ISO 3166-1

Ti ISO 3166-1 ket paset ti panangiyalagad ti ISO 3166 nga inpablaak babaen ti Gunglo ti Sangalubongan para iti Panagalagad (ISO), ken mangipalawag kadagiti kodigo para iti nagnagan dagiti pagilian, dagiti agkamkammatalek a teritorio, ken dagiti espesial a lugar iti heograpiko nga intersado. Ti opisial a nagan ti alagaden ket ti Kodkodigo para iti representasion ti nagnagan ti pagpagilian ken dgaiti subdibisonda – Paset 1: Kodkodigo ti pagilian. Daytoy ket mangipalawag kadagiti tallo nga agasmang dagiti kodigo ti pagilian:^[1]

• ISO 3166-1 alpha-2 – dua letra a kodkodigo ti pagilian a kaaduan a maus-usar kadagiti tallo, ken kaaduan a maus-usar para kadagiti pagilian a kodigo ti kangatuan a pagturayan ti Internet (adda met dagiti bassit a saan a mairaman).
• ISO 3166-1 alpha-3 – tallo letra a kodigo ti pagpagilian a mangpalubos ti nasaysayaat a bisual a pannakainaig a nagbaetan dagiti kodigo ken ti nagnagan ti pagilian ngem ti dagiti kodigo ti alpha-2.
• ISO 3166-1 numeric – tallo a numero a kodkodigo ti pagilian a kapada dagiti napadur-as ken tinartaripato babaen ti Dibision ti Estadistika ti Nagkaykaysa a Pagpagiliann, a nasaysayaat iti sinuratan (sistema ti panagsurat) nawaya, isu a naserserbi para iti tattao wenno dagiti sitema nga agus-usar kadagiti saan a Latin a sinuratan.

Ti alpabetiko a kodkodigo ti pagilian ket su dagitoy ti immuna a nairaman iti ISO 3166 idi 1974, ken ti numeriko a kodkodigo ti pagilian ket isuda ti immuna a nairaman idi 1981. Dagiti kodigo ti pagilian ket naipablaakdan a kas ISO 3166-1 manipud idi 1997, idi ti ISO 3166 ket naipadakkel kadagiti tallo a paset, a ti ISO 3166-2 ket mangipalpalawag kadagiti kodigo para kadagiti subdibision ken ti ISO 3166-3 ket mangipalplawag para kadagiti dati a pagilian.^[2]

Kas ti kaaduan a naus-usar nga internasional nga alagaden , ti ISO 3166-1 ket naiyasentar kadagiti sabali nga alagaden babaen ti dagiti internasional a gunglo^[3] tapno maipalubos ti mangpalaka ti pagsisinnukatan ti tagilako ken pakaaammo.^[4] Nupay kasta, daytoy ket saan nga isu-isu nga alagaden para kadagiti kodigo ti pagilian. Dagiti sabali a kodigo ti pagilian nga inus-usar babaen dagiti adi nga internasional a gunlo ket sangkapaset wenno dagup a saan a maiyasping iti ISO 3166-1,^[5] urayno adda met kadagitoy ket asideg a maipada kadagiti kodigo ti ISO 3166-1.