Politika
Ti Politika (manipud ti Griego πολιτικός, politikos "iti, para iti, wenno maipanggep kadagiti umili") ket maysa a proseso babaen dagiti grupo ti tattao ti panagaramid ti pangngeddeng para kadagiti grupo. Uray no sapasap a maidakdakamat wenno mainanaig kadagiti gobierno ti politika ken mapalpaliiw met iti amin a panagnanaig dagiti gunglo ti tattao a pakairamanan ti korporasion, akademia, ken dagiti relihioso a paset ti kagimongan. Daytoy ket nabuklan iti "sosial a pannakibiang a mairaman ti turay wenno bileg"[1] ken agiturturong para iti regulasion iti publiko a pannakibiang iti kaunegan ti politikal a paset,[2] ken dagiti pamay-an ken pamuspusan a maus-usar a pagannurotan ken panangidangep ti annuroten.[3]
Etimolohia
Ti balikas a politika ket nagtaud iti Griego a balikas a Πολιτικά (politika), a naimodelo ti "dagiti pannakibiang iti siudad" ni Aristotle, ti nagan ti librona iti panagturay ken dagiti gobierno, a naipatarus iti Ingles idi maika-15 a siglo a kas naisurat ti Latin a "Polettiques".[4] Daytoy ket nagbalin a "politika" iti Tengnga nga Ingles s. 1520. Ti sao a politik ket immuna a napasingkedan iti Ingles idi 1430 ken naggapu daytoy manipud ti Tengnga a Pranses a politique, a nagtaud iti Latin a politicus,[5] nga isu daytoy a pannakaisurat ti Latin iti Griego a πολιτικός (politikos), a kayatna a sawen ket "iti, para iti, wenno maipanggep kadagiti umili", "sibil", "sibiko", "tagikua ti estado",[6] a manipud iti πολίτης (polites), "umili"[7] ken dayta ket manipud ti that πόλις (polis), "siudad".[8]