Władysław Dukszto

Oficer Wojska Polskiego, kawaler Virtuti Militari

Władysław Dukszto (ur. 11 listopada 1904 r. w Trokach, zm. 4 września 1988 w Montrealu) – absolwent V promocji w Szkole Podchorążych Lotnictwa, pułkownik obserwator, dowódca 216 eskadry bombowej oraz dywizjonu 300, kawaler Virtuti Militari[1][2].

Władysław Dukszto
1 zwycięstwo
Ilustracja
pułkownik obserwator pułkownik obserwator
Data i miejsce urodzenia

11 listopada 1904
Troki

Data i miejsce śmierci

4 września 1988
Montreal

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF

Jednostki

12 eskadra liniowa
213 eskadra bombowa
1 Pułk Lotniczy
215 eskadra bombowa
216 eskadra bombowa
dywizjon 300

Stanowiska

dowódca eskadry, dowódca dywizjonu

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Polowa Odznaka Obserwatora
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (od 1941, czterokrotnie) Medal Lotniczy (czterokrotnie) Krzyż Wybitnej Służby Lotniczej (Wielka Brytania)

Życiorys

W 1929 r. ukończył Państwową Szkołę Techniczną w Wilnie. Zgłosił się do odbycia służby wojskowej w polskim lotnictwie, został przyjęty do Szkoły Podchorążych Lotnictwa. Naukę ukończył z 7. lokatą w 1931 r. Otrzymał przydział do 12 eskadry liniowej, w 1933 r. został przeniesiony do 213 eskadry bombowej. W lutym 1936 r. został mianowany dowódcą eskadry w 1 Pułku Lotniczym i pełnił tę funkcję do grudnia 1937 r.[3] Następnie od 4 sierpnia 1937 r. zastępował dowódcę 215 eskadry bombowej, stanowisko zdał 30 listopada[4]. W kwietniu 1939 r. został mianowany dowódcą 216 eskadry bombowej[5] i w tej jednostce walczył podczas wojny obronnej[6].

4 września poprowadził samoloty eskadry na bombardowanie niemieckich kolumn pancernych na trasie Piotrków TrybunalskiRadomsko. Dzień później dowodził maszynami atakującymi oddziały Wehrmachtu w rejonie Piotrków Tryb. – Rozprza. 6 września poprowadził klucz Łosi na bombardowanie zgrupowania ok. 100 czołgów wokół Radomska. Dzień później atakował niemieckie czołgi w rejonie Ostrołęki. W locie powrotnym z przedniego stanowiska strzeleckiego w Łosiu (nr 72.141) zestrzelił napotkanego Messerschmitta Bf 109[7]. Z powodu uszkodzeń Łoś lądował przymusowo[8][9]. Do jednostki udało mu się dołączyć 12 września, dwa dni później dowodził kluczem, który atakował niemieckie czołgi w rejonie Zamościa. Ostatni lot bojowy w składzie 216 eskadry wykonał 16 września, atakując niemieckie czołgi na trasie Terespol-Brześć. W czasie walk wykonał siedem lotów bojowych[10].

Po agresji ZSRR na Polskę 18 września przeprowadził ocalałe samoloty eskadry na teren Rumunii[11]. Z grupą żołnierzy eskadry przedostał się do Bukaresztu, skąd wyjechali do Belgradu[12]. 10 października udało im się dotrzeć do Aten, skąd na pokładzie SS Pułaski odpłynęli do Marsylii. Do Francji dotarł 23 października, dzień później znalazł się w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa w Lyon-Bron[13]. Objął stanowisko dowódcy eskadry podoficerów, następnie został oficerem operacyjnym w XX Grupie Operacyjnej[3].

Po upadku Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii. Zgłosił się do służby w Polskich Siłach Powietrznych, otrzymał numer służbowy RAF P-1035[1]. Został skierowany na przeszkolenie nawigacyjne, a następnie przygotowanie operacyjne w 18 Operational Training Unit[1]. Po ukończeniu szkolenia w 1941 roku otrzymał przydział do dywizjonu 300. Brał udział w akcjach bojowych dywizjonu, wyróżnił się podczas nalotu na Hamburg w nocy z 8 na 9 kwietnia 1942 r. Był jedynym nawigatorem dywizjonu, który doprowadził bombowiec nad cel[14]. 30 maja wziął udział w nalocie tysiąca bombowców na Kolonię, podczas którego jego Vickers Wellington BH-B został uszkodzony ogniem artylerii przeciwlotniczej, ale załodze udało się zrzucić ładunek bombowy na cel i powrócić do bazy[15].

9 lipca objął obowiązki dowódcy dywizjonu 300[16], formalnie został zatwierdzony na tym stanowisku 1 sierpnia[17]. Po ukończeniu tury lotów operacyjnych 31 października 1942 r. zdał dowództwo dywizjonu i przeszedł do służby naziemnej PSP. Pełnił funkcję dowódcy 10 i 18 OTU[18].

Po demobilizacji nie zdecydował się na powrót do Polski, wyemigrował do Kanady. Zmarł 4 września 1988 r. w Montrealu, został pochowany na Notre-Dame-des-Neiges Cemetery[19].

Ordery i odznaczenia

Za swą służbę otrzymał odznaczenia[2]:

Przypisy

Bibliografia