Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Рөнтген нурланышы latin yazuında])
Рөнтге́н нурланышы (tat.lat. Röntgen nurlanışı(үле сылтама))— фотон энергияләре энергетик шкалада ультрашәмәхә һәм гамма-нурланыш арaсында урнашкан электромагнитик дулкыннар. Дулкын озынлыклары - −2 - 103 Å (10−12 - 10−7 м).
1895 елда Вилһелм Рөнтген югары ешлыклы нурланыш, кыска дулкын озынлыгы 10−2 - 103 Å (10−12 - 10−7 м) белән тикшереп ача. Шушы электромагнит дулкыннарының озынлыгы (ешлыгы, дәрманы) иңшәмәхә (ультрафиолет) һәм гамма нурланышлары арасында тора. Кыска дулкын озынлыгы булганлыктан Рөнтген нурланышы кристалл рәшәткәсендә сибелмичә каты һәм сыек җисемнәрендә үтеп керәләр. Тыгыз кристалл рәшәткәсе Рөнтген нурланышын сеңдерә, мәсәлән сөякләр, кургаш - Pb. Кургаш экраннары, махсус электромагнит җайланмалы кулланып Рөнтген сурәте ясала.
Шушы Рөнтген кыска дулкын озынлыклы (югары ешлыклы) нурланышы медицинада, фәнни тикшеренүләрдә, сәнәгатьтә киң кулланыла.
Рөнтген дулкыннарының бәяләмәләре:
- дәрман = 100 эВ - 250 кэВ
- ешлык = 3×1016 - 6×1019 Гц (Һерз)
- дулкын озынлыгы = 0,005—10 нм
Рөнтген нурланышын Вилһелм Конрад Рөнтген ачкан.
