Olimpiala Ludi en Stockholm, 1912
L'Olimpiala Ludi en Stockholm, 1912, od oficale la 5ma Olimpiala Ludi, esis internaciona plursporta konkurso qua eventis en 1912 en Stockholm, Suedia. Unesma-foye partoprenis atleti de omna 5 kontinenti.
La Ludi komencis ye la 5ma di mayo e finis ye la 22ma di julio 1912. Partoprenis 2.407 atleti (48 mulieri e 2.389 viri) de 28 landi. Esis 102 eventi de 14 sporti. Suedia ed Usa ganis la maxim granda quanto de medalii. Entote Suedia recevis 65 medalii. Usa recevis entote 63 medalii, ma plu multa ora medalii kam Suedia: 25 ora por Usa kontre 24 ora por Suedia.
Selekto dil urbo
Ye la 6ma di mayo 1909 l'Olimpiala Komitato di Suedia prizentis preliminara skisuro pri l'Olimpiala Ludi en Stockholm. Segun la projeto, la tota kusto por organizar l'evento amontus a cirkume 415,000 Suediana Kroni, nune equivalanta a 48,000 Euri. La Sueda guvernerio, inkluzite la rejulo, aceptis ol.[1] Ye la 28ma di mayo dil sama yaro, l'Internaciona Olimpiala Komitato asemblesis en Berlin ed aceptis l'ofro da Stockholm, pro ke nula altra urbo prizentis kandidateso. Dum l'asemblo, Pierre de Coubertin opinionis ke «oportas prezervar l’atletala pureso di la Ludi; li mustas esar plu digna, plu diskreta, plu konforma a klasika ed artala postuli, plu intima e, precipue, plu chipa».[1]
Kande la selekto di Stockholm divenis konocata, Sueda populo recevis l'informo kun entuziasmo. Viktor Balck, qua prizentabis la nomo di Stockholm a l'Olimpiala Komitato, elektesis prezidanto di l'organizanta komitato. Princulo Karl de Västergötland, responsanto pri la Sueda kavalrio, organizis personale la konkurso pri kavalk-arto.
Kelka fakti
- Ora medalii uzesis unesmafoye.
- Unesmafoye uzesis kronometrala sistemo ligita ad elektro-magneti qui ligesis a pafili uzata por signalar la komenco di kurado. Quik pos la pafo, signalanta la komenco di la kurado, la kronometro komencis funcionar.
- Portugalan atleto Francisco Lázaro mortis per exhausteso dum la maratono.
- Britaniana Ewart Douglas Horsfall ganis du ora medalii por rem-batelo.
- Futura generalo George S. Patton konkursis en la moderna pentatlo. Moderna pentatlo esis ideo di Pierre de Coubertin.
- Duke Kahanamoku, Usana natisto de Havayi, ganis ora medalio por 100-metra natado ed arjenta por 4 X 200-metra libera stilo. Pose, il divenis konocota kom l'inventinto di la planko por navigar super ondo-spumo.
- Natado e plunjado por mulieri eventis unesma-foye.
- Unionita Rejio ganis la ora medalio por futbalo, Dania ganis l'arjenta, e Nederlando ganis la bronza.
- 26 atleti de Australia e Nova-Zelando partoprenis en unionita esquado konocata kom Australazia.
- Bohemia partoprenis l'Olimpiala Ludi lastafoye kom separita esquado, ma ne ganis medalio.
- De la 5 ora medalii por kavalk-arto, Suedia ganis 4 e Francia 1.
- En la konkurso pri kordo-tirado nur du esquadi partoprenis: l'esquado di la polico di Stockholm vinkis l'esquado di la polico di London.
- En la 18 eventi pri pafado, Usa ganis 6 ora medalii e Suedia altra 6.
Medalii ganita
Yen la listo di landi qui ganis adminime 1 bronza medalio en 1912.
| # | Lando | Ora | Arjenta | Bronza | Entote |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Usa | 25 | 19 | 19 | 63 |
| 2 |  Suedia | 24 | 24 | 17 | 65 |
| 3 | .svg){kind=small} Unionita Rejio | 10 | 15 | 16 | 41 |
| 4 |  Finlando | 9 | 8 | 9 | 26 |
| 5 |  Francia | 7 | 4 | 3 | 14 |
| 6 |  Germania | 5 | 13 | 7 | 25 |
| 7 | .svg){kind=small} Kanada | 4 | 2 | 0 | 6 |
| 8 |  Norvegia | 4 | 1 | 4 | 9 |
| 9 |  Kanada | 3 | 2 | 3 | 8 |
| 9 |  Hungaria | 3 | 2 | 3 | 8 |
| 11 |  Italia | 3 | 1 | 2 | 6 |
| 12 |  Australazia | 2 | 2 | 3 | 7 |
| 13 |  Belgia | 2 | 1 | 3 | 6 |
| 14 |  Dania | 1 | 6 | 5 | 12 |
| 15 |  Grekia | 1 | 0 | 1 | 2 |
| 16 |  Rusia | 0 | 2 | 3 | 5 |
| 17 |  Austria | 0 | 2 | 2 | 4 |
| 18 |  Nederlando | 0 | 0 | 3 | 3 |
| Totali | 103 | 104 | 103 | 310 | |