საზოგადოების კუნძულები

საზოგადოების კუნძულები
მშობ. სახელი: ფრანგ. Îles de la Société; ტაიტ. Tōtaiete mā
	; საზოგადოების კუნძულების განლაგება
გეოგრაფია
მდებარეობა	წყნარი ოკეანე
კოორდინატები	17°32′ ს. გ. 149°50′ დ. გ. / 17.533° ს. გ. 149.833° დ. გ.
კუნძულთა რაოდენობა	14
მთავარი კუნძული	ტაიტი
ფართობი	1593 კმ²
უმაღლესი წერტილი	2241 მ
საფრანგეთი
დემოგრაფია
მოსახლეობა	227 807 (2007)
სიმჭიდროვე	143,005 ად. /კმ²

საზოგადოების კუნძულები (ფრანგ. Îles de la Société, ტაიტ. Tōtaiete mā) — კუნძულების ჯგუფი წყნარ ოკეანეში, საფრანგეთის პოლინეზიის ნაწილი. საზოგადოების კუნძულებზე ცხოვრობს საფრანგეთის პოლინეზიის მოსახლეობის უმრავლესობა.

გეოგრაფია

საზოგადოების კუნძულები — ტროპიკული არქიპელაგია ვულკანური წარმოშობის, რომელიც მდებარეობს საფრანგეთის პოლინეზიის დასავლეთით. ფართობი — 1593 კმ².

საზოგადოების კუნძულები იყოფაна ორ ჯგუფად — ქარსზედა და ქარსქვედა:


№	კუნძული ან რიფი	ხმელეთის ფართობი, კმ²	ლაგუნის ფართობი, კმ²	მოსახლეობა, ად. (2007)	სიმჭიდროვე, ად./კმ²	კოორდინატები
ქარსზედა კუნძულები
1	მაიაო	9	—	299	33,22	17°39′ ს. გ. 150°38′ დ. გ. / 17.650° ს. გ. 150.633° დ. გ. / -17.650; -150.633
2	მეჰეტია	2,3	—	დაუსახლებელი	—	17°52′ ს. გ. 148°04′ დ. გ. / 17.867° ს. გ. 148.067° დ. გ. / -17.867; -148.067
3	მურეა	133,5	—	16 191	121,28	17°31′ ს. გ. 149°49′ დ. გ. / 17.517° ს. გ. 149.817° დ. გ. / -17.517; -149.817
4	ტაიტი	1042	—	178 133	170,95	17°40′ ს. გ. 149°27′ დ. გ. / 17.667° ს. გ. 149.450° დ. გ. / -17.667; -149.450
5	ტეტიაროა	6	—	დაუსახლებელი	—	16°26′ ს. გ. 152°15′ დ. გ. / 16.433° ს. გ. 152.250° დ. გ. / -16.433; -152.250
ქარსქვედა კუნძულები
6	ბორა-ბორა	38	—	8927	234,92	16°29′ ს. გ. 151°44′ დ. გ. / 16.483° ს. გ. 151.733° დ. გ. / -16.483; -151.733
7	მანუაე	4	—	დაუსახლებელი	—	16°32′ ს. გ. 154°41′ დ. გ. / 16.533° ს. გ. 154.683° დ. გ. / -16.533; -154.683
8	მაუპიტი	11	—	1231	111,91	16°26′ ს. გ. 152°15′ დ. გ. / 16.433° ს. გ. 152.250° დ. გ. / -16.433; -152.250
9	მაუპიჰაა	2,6	—	დაუსახლებელი	—	16°48′ ს. გ. 153°57′ დ. გ. / 16.800° ს. გ. 153.950° დ. გ. / -16.800; -153.950
10	მოტუ-ონე	3	—	დაუსახლებელი	—	15°48′ ს. გ. 154°32′ დ. გ. / 15.800° ს. გ. 154.533° დ. გ. / -15.800; -154.533
11	რაიატეა	168	70	12 024	71,57	16°44′ ს. გ. 151°27′ დ. გ. / 16.733° ს. გ. 151.450° დ. გ. / -16.733; -151.450
12	ტაჰაა	88	—	5003	56,85	16°37′ ს. გ. 151°30′ დ. გ. / 16.617° ს. გ. 151.500° დ. გ. / -16.617; -151.500
13	ტუპაი	11	—	დაუსახლებელი	—	16°17′ ს. გ. 151°50′ დ. გ. / 16.283° ს. გ. 151.833° დ. გ. / -16.283; -151.833
14	ჰუაჰინე	74,8	—	5999	80,20	16°44′ ს. გ. 151°02′ დ. გ. / 16.733° ს. გ. 151.033° დ. გ. / -16.733; -151.033
	სულ	1593,20	70	227 807	142,99	17°32′ ს. გ. 149°50′ დ. გ. / 17.533° ს. გ. 149.833° დ. გ. / -17.533; -149.833

ისტორია

პირველი ევროპელი, რომელმაც დაინახა საზოგადოების კუნძულები, იყო ნიდერლანდელი ზღვაოსანი იაკობ როგევენი, რომელმაც 1722 წლის 6 ივნისს გაცურა ბორა-ბორას და მაუპიტის გვერდით. როგევენმა შეცდომით ჩათვალა ისინი ტონგას არქიპელაგის კუნძულებად, რომლებიც მოინახულა 1616 წელს იაკობ ლემერმა.

1767 წელს ბრიტანეთის ექსპედიციამ სამუელ უოლისის ხელმძღვანელობით აღმოაჩინა კუნძულები მეჰეტია (17 ივნისს), ტაიტი (18 ივნისს), მურეა (27 ივლისს), მაუპიჰაა (29 ივლისს) და მოტუ-ონე (29 ივლისს). უოლისმი ხუთი კვირა გაჩერდა კუნძულ ტაიტიზე.

ჯეიმზ კუკის პირველი ექსპედიცია ეწვია ტაიტის 1769 წელს პლანეტა ვენერას დასაკვირვებლად. კუკმა აღმოაჩინა ჰუაჰინე, რაიატეა, ტაჰაა, ტუპაი და ტეტიაროა. თავიდან კუკმა საზოგადოების კუნძულები (ინგლ. Society Islands) დაარქვა მხოლოდ ქარსქვედა კუნძულებს, ლონდონის სამეფო საზოგადოების პატივსაცემად, რომელიც აფინანსებდა ექსპედიციას. მოგვიანებით სახელი გავრცელდა მთელ არქიპელაგზე. 1788 წლიდან 1880 წლამდე კუნძულებზე არსებობდა პოლინეზიური სახელმწიფო ტაიტის სამეფო, რომელიც შემდეგში (1842—1880 წლები) გახდა საფრანგეთის პროტექტორატი, ხოლო 1880 წლის შემდეგ — საფრანგეთის კოლონია.

ადმინისტრაციული დაყოფა

არქიპელაგში შედის 2 ადმინისტრაციული ქვედანაყოფი: ქარსზედა და ქარსქვედა კუნძულები, რომლებიც იყოფიან 20 კომუნად (13 — ქარსზედა და 7 — ქარსქვედა კუნძულები).

№	კომუნა	ფართობი, კმ²	მოსახლეობა,^[1] ად. (2007)	სიმჭიდროვე, ად./კმ²
ქარსზედა კუნძულები
1	არუა	18,3	9 458	516,83
2	ფააა	34	29 851	877,97
3	ჰიტია ო ტე რა	218	8 683	39,83
4	მაინა	52	14 369	276,33
5	მურეა-მაიაო	142,5	16 490	115,72
6	პაეა	65	12 084	185,91
7	პაპარა	93	10 615	114,14
8	პაპეეტე (დედაქალაქი)	19	26 017	1369,32
9	პირაე	35	14 475	413,57
10	პუნააუია	76	25 441	334,75
11	ტაიარაპუ-ესტ	216	11 549	53,47
12	ტაიარაპუ-უესტ	104	7 002	67,33
13	ტევა ი იუტა	120	8 589	71,58
ქარსქვედა კუნძულები
14	ბორა-ბორა	49	8 927	182,18
15	ჰუაჰინე	74,8	5 999	80,20
16	მაუპიტი	20,6	1 231	59,76
17	ტაჰაა	88	5 003	56,85
18	ტაპუტაპუატეაე	88,5	4 614	52,14
19	ტუმარაა	63,5	3 632	57,20
20	უტუროა (დედაქალაქი)	16	3 778	236,13
	სულ	1593,2	227 807	142,99

მოსახლეობა

2007 წლის აღწერის მონაცემებით კუნძულებზე მოსახლეობის რიცხვი შეადგენს 227 807 ადამიანს (194 623 ად. — ქარსზედა და 33 184 ად. — ქარსქვედა კუნძულებზე). საზოგადოების კუნძულების მთავარი კუნძულია ტაიტი, რომელზეც ცხოვრობს მთელი მოსახლეობის 70 % და სადაც მდებარეობს საფრანგეთის პოლინეზიის დედაქალაქი პაპეეტე. მოსახლეობის ძირითადი რაოდენობა თავმოყრილია სანაპირო რეგიონებში, კუნძულების მთიან რაიონებში მოსახლეობა საკმაოდ იშვიათია.

ეკონომიკა

ეკონომიკურად საზოგადოების კუნძულები ყველაზე უფრო ძლიერია საფრანგეთის ამ ზღვისიქითა ტერიტორიების ხუთი არქიპელაგიდან.

სქოლიო

[1]

Search