ჯავანშირი
ჯავანშირი (სპარს. Javān Šīr — ახალგაზრდა ლომი[1][2] დ. 616 — გ. 680) — კავკასიის ალბანეთის მთავარი მიჰრანიდების დინასტიიდან. ალბანეთის ერთ-ერთი პროვინციის გარდმანის მმართველი.
| ჯავანშირი | |
|---|---|
 ჯავანშირის ბრინჯაოს სკულპტურა აზერბაიჯანის ისტორიის მუზეუმიდან (ორიგინალი ინახება ერმიტაჟში) | |
| კავკასიის ალბანეთის მთავარი | |
| კორონაცია: | 637 |
| მმართ. დასაწყისი: | 637 |
| მმართ. დასასრული: | 681 |
| წინამორბედი: | ვარაზ-გრიგორი |
| მემკვიდრე: | ვარაზ-თრდატ I |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 28 სექტემბერი, 616 |
| გარდ. თარიღი: | 1 იანვარი, 680 |
| შვილები: | ვარაზ-თრდატ I |
| დინასტია: | მიჰრანიდები |
| მამა: | ვარაზ-გრიგორი |
| დედა: | გორიდუხტი |
| რელიგია: | ქრისტიანობა |
ბიოგრაფია
დინასტია, რომელსაც მიეკუთვნებოდა ჯავანშირი სპარსული წარმოშობისა იყო[3][4][5]. ჯავანშირის მამა ვარაზ-გრიგორი იყო გარდმანის პირველი მმართველი, რომელმაც მიიღო სრულიად ალბანეთის მთავრის ტიტული. თავად ჯავანშირი ალბანეთს მართავდა 637-680 წლებში. გამეფებამდე იბრძოდა არაბების წინააღმდეგ. 636 წელს მონაწილეობა მიიღო არაბების წინააღმდეგ გამართულ კადისიის ბრძოლაში. 660 წელს ბიზანტიის იმპერიასთან დადო ზავი არაბთა სახალიფოს საწინააღმდეგოდ. თუმცა 667 წელს სამხრეთიდან არაბებისა და ჩრდილოეთიდან ხაზარების თავდსხმების შიშის ქვეშ აღიარა სახალიფოს ვასალობა. მოკლეს გავლენიანი ფეოდალების შეთქმულების შედეგად.
მისი მმართველობის პერიოდში და სავარაუდოდ მისივე ბრძანებით დაიწერა მის შესახებ მთავარი ისტორიული წყარო „ალვანთა ისტორია“, რომელიც ეკუთვნის მოვსეს კალანკატვაცის.
იხილეთ აგრეთვე
- კავკასიის ალბანეთი
- გარდმანი
- მიჰრანიდები
ლიტერატურა
- Chaumont, M. L. (1985). „ALBANIA“. Encyclopaedia Iranica, Vol. I, Fasc. 8. pp. 806–810.CS1-ის მხარდაჭერა: ref=harv (link)
- Bosworth, C. Edmund (1986). „ARRĀN“. Encyclopaedia Iranica, Vol. II, Fasc. 5. C. Edmund Bosworth. pp. 520–522.CS1-ის მხარდაჭერა: ref=harv (link)