ჯოული
ჯოული (აღნიშვნა: ჯ, J) — ენერგიის საზომი (წარმოებული) ერთეული ერთეულთა საერთაშორისო სისტემაში. მას სახელი ეწოდა ინგლისელი ფიზიკოსის, ჯეიმზ პრესკოტ ჯოულის პატივსაცემად. განმარტებით, 1 ჯოული არის ენერგია, რომლებიც იხარჯება 1 ნიუტონი ძალის მიერ რაიმე სხეულის 1 მეტრით გადაადგილებისას. სხვა ერთეულებთან მიმართებაში სამართლიანია შემდეგი თანაფარდობები:
ჯოული | |
---|---|
სტანდარტი: | SI სისტემის წარმოებული ერთეული. |
სიდიდე: | ენერგია. |
სიმბოლო (ქართ): | ჯ |
სიმბოლო (საერთ): | J |
ეპონიმი: | ჯეიმზ პრესკოტ ჯოული |
ეკვივალენტები: | |
SI სისტემის საბაზისო ერთ. | 1 კგ მ2 წმ-2 |
გაუსის ერთეულებში | 107 ერგი |
1 ჯოული ასევე შეესაბამება შემდეგ ენერგიას/მუშაობას:
- მუშაობა, რომელიც საჭიროა 1 კულონი მუხტის 1 ვოლტი პოტენციალთა სხვაობაში გადასაადგილებლად. ანუ განხომილებით 1 ჯოული=1 კულონი X 1 ვოლტი. ეს თანაფარდობა შეიძლება გამოყენებული იქნას ვოლტის განმარტებისთვის;
- მუშაობა, რომელიც საჭიროა 1 ვატი სიმძლავრის შესაქმნელად 1 წამში. ანუ 1 ჯოული=1 ვატი X 1 წამი. ეს თანაფარდობა შეიძლება გამოყენებული იქნას ვატის განმარტებისთვის.
კავშირი ნიუტონ-მეტრთან
მიუხედავად იმისა, რომ განზომილების თვალსაზრისით კორექტულია ჯოულის გამოსახვა, როგორც ნიუტონი·მეტრზე, ასეთი მიდგომა სასურველი არ არის[1], რადგან შეიძლება გამოიწვიოს აღრევა ძალის მომენტთან. ენერგია და ძალის მომენტი ფუნდამენტურად განსხვავებული ფიზიკური სიდიდეებია, მიუხედავად იმისა, რომ მათ ფორმალურად ერთნაირი განზომილება აქვთ. მაგალითად, თუ 1 ნ·მ ძალის მომენტს მივუმატებთ 1 ნ·მ ენერგიას, მივიღებთ (განზომილების მიხედვით) კორექტულ შედეგს, 2 ნ·მ, თუმცა ნათელია, რომ მიღებულ სიდიდესს არანაირი ფიზიკური აზრი არ აქვს.
ტიპური მნიშვნელობები
ერთი ჯოული დაახლოებით ტოლია:
- ენერგიისა, რომელიც საჭიროა 1 პატარა ვაშლის 1 მეტრ სიმაღლეზე ასაწევად.
- ენერგიისა, რომელიც გამოიყიფა, როდესაც იგივე ვაშლი ეცემა 1 მეტრი სიმაღლიდან.
- ენერგიისა, რომელსაც ადამიანი სითბოს სახით გამოყოფს ყოველი წამის მეასედში.
- იმ ენერგიის მეასედისა, რომელსაც ადამიანი იღებს ერთი წვეთი ლუდის დალევით.
- 23 კმ/სთ სიჩქარით მოძრავი ჩოგბურთის ბურთის კინეტიკური ენერგიისა.
გადაყვანა სხვა ერთეულებში
1 ჯოული არის:
- 107ერგი
- 6.24150974 1018 ელექტრონვოლტი
- 0.2390კალორია
- 2.7778 10−7 კილოვატ-საათი.
- 1/3600 ვატ-საათი.
იხილეთ აგრეთვე
ლიტერატურა
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 576.