ಶ್ಲೋಕ

ಶ್ಲೋಕವು (ಅಂದರೆ "ಹಾಡು") ವೈದಿಕ ಅನುಷ್ಟುಭ್ ಛಂದಸ್ಸಿನಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಲಾದ ಪದ್ಯಪಂಕ್ತಿಯ ಒಂದು ವರ್ಗ. ಇದು ಭಾರತೀಯ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ಪದ್ಯಕ್ಕೆ ಆಧಾರವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಸರ್ವಶ್ರೇಷ್ಠ ಭಾರತೀಯ ಪದ್ಯರೂಪವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು. ಇದು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಇತರ ಛಂದಸ್ಸಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.^[೧] ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಹಾಭಾರತ ಮತ್ತು ರಾಮಾಯಣಗಳನ್ನು ಬಹುತೇಕ ಕೇವಲ ಶ್ಲೋಕಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪದ್ಯರೂಪವನ್ನು ರಾಮಾಯಣದ ಲೇಖಕನಾದ ವಾಲ್ಮೀಕಿಯು, ಪ್ರೀತಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಎರಡು ಪಕ್ಷಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಒಬ್ಬ ಬೇಡನು ಹೊಡೆದಿದ್ದನು ನೋಡಿ, ಅನೈಚ್ಛಿಕವಾಗಿ ರಚಿಸಿದನು ಎಂಬುದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಾಗಿದೆ. ಶ್ಲೋಕವನ್ನು ದ್ವಿಪದಿಯಾಗಿ ಕಾಣಲಾಗುತ್ತದೆ. ೧೬ ಪದಾಂಶಗಳ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅರ್ಧಪಾದವು ಎಂಟು ಪದಾಂಶಗಳ ಎರಡು ಪಾದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಪಠ್ಯ ರೂಪ ಅಥವಾ ಹಲವಾರು ವಿಪುಲ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.