Hemedan

(Ji Hamedan hat beralîkirin)

Hemedan (bi farisî: همدان) bajarekî li rojhilatê Kurdistanê û paytexta parêzgeha bi heman navî ye. Di sala 2005an de hejmara niştecihên bajêr derdora 400.000 bû ku piraniya wan faris bûn. Wêkîdin li bajêr azerî, kurd (kurdên lûr), çend hezar ermenî û cihû dijîn.

Hemedan
Mizgefta helbestvan Mîr Seyîd Elî Hemedanî
Hemedan li ser nexşeya Îran nîşan dide
Hemedan
Hemedan
Hemedan (Îran)
Kargêrî
WelatRojhilatê Kurdistanê
Dûgel Îran
ParêzgehHemedan
ŞaristanHemedan
BexşNavend
Demografî
Gelhe528.261 (2006)
Erdnîgarî
Bilindayî1850
Koordînat34°48′00″Bk 48°31′00″Rh / 34.80000°Bk 48.51667°Rh / 34.80000; 48.51667
Dem (UTC)UTC-3:30
Agahiyên din
Malperwww.e-hamedan.ir

Nav û dîroka bajêr

Hêgmetane navê kevin ê bajêrê Hemedan ye ku pêtexta Împeratoriya Medan bû. Hêgmetane bi watayê "şûna kom bûna gel" tê zanîn. Hêgmetane yek ji kevintirîn bajêrên Îranê ye. Danîştuwanî Hemedanî êsta pêkhatuwe le fars, azerî, kurd. Zorîne fars in. Hemedan zor car le layen farsekan û Împeratoryetî mengol û Teymûrewe wêran kirawe. Kurroj (Kurûş) kurrî Mendanay şazadey Medya, katêk ke dewlletî Madî dagîr kird, saman û keresey keltûrî Şarî Hemedanî bird bo şarî Parsa (Parsepolîs).

Binavûdengên bajêr

  • Mîr Seyîd Elî Hemedanî,
  • Baba Tahirê Uryan, şairê sedsala 10-11an
  • Ebû'l Hesen Benîsedr, yekemîn serokdewletê Komara Îslamî ya Îranê.
  • Şîrîn Ebadî, yekemîn xelatwergirta Nobelê ya jin û misilman
  • Josef Emin, 1726 - 1809, siyasetmedarê ermenî
  • Raschid ad-Din, wezîrê Ilkhane
  • Ehsan Yarshater, edîtor Encyclopaedia Iranica
  • Husain Quoli Hamadani, mamosteyê al-Afghani û Ayetullah Xumeynî