Бириккен Араб Эмирликтери
Бириккен Араб Эмирликтери (араб. الإِمَارات العربِيَّة المُتَّحِدة [al ʔimaːˈraːt al ʕaraˈbijːa al mutˈtaħida], англ. United Arab Emirates; кыскартылган варианты — Араб Эмирликтери же Эмирликтер, аббревиатурасы — БАЭ) — жакынкы чыгыштагы, жети эмирликтен (араб. إِمَارَاتُ [имара́т], б.с. إِمَارَة [има́ра]) турган федеративдик мамлекет.
| |||||
| Урааны: «الله الوطن الرئيس» | |||||
| Улуттук гимн Гүлдөп бер, менин өлкөм | |||||
.svg) | |||||
| Эгемендүүлүк күнү | 2-декабрь 1971-жыл ( 2-декабрь 1971-жыл) | ||||
| Расмий тили | арабча жана англисче | ||||
| Борбор шаары | Абу-Даби | ||||
| Ири шаарлары | |||||
| Башкаруу формасы | абсолюттук монархия | ||||
| Президент | Мухаммад ибн Заид Аль Нахайян | ||||
| Мам. дини | ислам сүннөттөр | ||||
| Аянты • Жалпы • Суу бетинин %. | дүйнөдө114 83 600 км² 0 | ||||
| Калкы • Бааланган (2009) • Каттоо өткөн (2005) • Жыштыгы | 4 106 424 адам (92) 2005 115 ад./км² | ||||
| Код ISO | AE | ||||
| ISO коду | AE | ||||
Ар бир эмирлик абсолюттук монархиялык мамлекет болуп саналат: Абу-Даби, Ажман, Дубай, Рас-аль-Хайма, Умм-эль-Кайвайн, Фужейра жана Шаржа.
Тарыхы
VII кылымда Перс булуңунун түштүк жээгин жана Оман булуңунун түндүк-батыш жээгин бойлой жайгашкан шейхтер жергиликтүү калкка Исламды жайылткан Араб халифатынын курамына кирген.
Географиясы
Калкы
БЧАнин дүйнөлүк фактылар китебине ылайык, БАЭнин калкы 2021-жылдын июль айына карата 9,856,612 адамды түзгөн.
БУУнун эсеби боюнча, 2019-жылдын ортосунда өлкөнүн жалпы калкы 9 771 000 болгон; иммигранттар өлкөнүн жалпы калкынын 87,9% түзөт.
2015-жылдын эсеби боюнча БАЭ калкынын — 11,6% эмирликтер, түштүк азиялыктар — 59,4 % (анын ичинен 38,2% индиялыктар, 9,5% бангладештиктер, 9,4% пакистандыктар, 2,3% башка Түштүк Азия өлкөлөрүнүн жарандары), мисирликтер — 10,2 %, филиппиндиктер — 6,1 %, башка өлкөлөрдүн жарандары — 12,8% түзгөн.[1]
БАЭ эл каттоо жана акыркы расмий эсептөөлөр боюнча калкынын саны:[2]
| Эмирлик | 15.12.1980 жүргүзүлгөн эл каттоо | 17.12.1985 жүргүзүлгөн эл каттоо | 17.12.1995 жүргүзүлгөн эл каттоо | 06.12.2005 резиденттик каттоо | 01.07.2010 болгон балоо | 01.07.2015 болгон балоо | 01.07.2016 болгон балоо |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| БАЭ | 1 042 099 | 1 379 303 | 2 411 041 | 4 106 427 | 8 264 070 | 8 900 000 | 9 121 167 |
| Абу-Даби | 451 848 | 566 036 | 942 463 | 1 399 484 | 1 967 659 | 2 784 490 | 2 908 173 |
| Аджман | 36 100 | 54 546 | 121 491 | 206 997 | 263 000 | … | … |
| Эль-Фуджайра | 32 189 | 43 753 | 76 180 | 125 698 | 163 751 | 213 712 | 225 360 |
| Шаржа | 159 317 | 228 317 | 402 792 | 793 573 | 1 060 000 | 1 405 843 | … |
| Дубай | 276 301 | 370 788 | 689 420 | 1 321 453 | 1 837 610 | 2 383 017 | 2 566 209 |
| Рас-эль-Хайма | 73 918 | 96 578 | 143 334 | 210 063 | … | 345000 | … |
| Умм-эль-Кайвайн | 12 426 | 19 285 | 35 361 | 49 159 | 65 000 | … | … |
Экономикасы
Администрациялык-аймактык түзүлүшү
| Эмирлик | Расмий аталышы | Административдик борбору | Аянты, км² | Калкы, адам |
|---|---|---|---|---|
| Абу-Даби | أبو ظبي | Абу-Даби | 67 340 | 1 463 491 |
| Ажман | عجمان | Ажман | 259 | 260 492 |
| Дубай | دبي | Дубай | 3 885 | 2 262 000 |
| Рас-аль-Хайма | رأس الخيمة | Рас-эль-Хайма | 1 683 | 191 753 |
| Умм-эль-Кайвайн | أم القيوين | Умм-эль-Кайвайн | 777 | 59 098 |
| Эль-Фужайра | الفجيرة | Эль-Фужайра | 1 166 | 118 933 |
| Шаржа | الشارقة | Шаржа | 2 590 | 656 941 |