ഹൈപ്പർ ടെക്സ്റ്റ്‌ ട്രാൻസ്ഫർ പ്രോട്ടോകോൾ

ഇന്റർനെറ്റിലൂടെ വിവരങ്ങൾ കൈമാറാനുള്ള ഒരു നയമാണ് ഹൈപ്പർ ടെക്സ്റ്റ്‌ ട്രാൻസ്ഫർ പ്രോട്ടോകോൾ അഥവാ എച്ച്‌.ടി.ടി.പി(HTTP). വേൾഡ്‌ വൈഡ്‌ വെബ്ബുമായി പ്രധാനമായും വിവരങ്ങൾ കൈ മാറുന്നത്‌എച്ച്‌.ടി.ടി.പി. ഉപയോഗിച്ചാണ്. ഇന്റർനെറ്റ്‌ വഴി എച്ച്‌.ടി.എം.എൽ. താളുകൾ പ്രസിദ്ധീകരിക്കാനും സ്വീകരിക്കാനുമാണ് ഈ പ്രോട്ടോകോൾ ഉപയോഗിക്കുന്നത്‌.

ഹൈപ്പർ ടെക്സ്റ്റ്‌ ട്രാൻസ്ഫർ പ്രോട്ടോകോൾ

International standard	RFC 1945 HTTP/1.0 (1996) RFC 2068 HTTP/1.1 (1997) RFC 2616 HTTP/1.1 (1999) RFC 7230 HTTP/1.1: Message Syntax and Routing (2014) RFC 7231 HTTP/1.1: Semantics and Content (2014) RFC 7232 HTTP/1.1: Conditional Requests (2014) RFC 7233 HTTP/1.1: Range Requests (2014) RFC 7234 HTTP/1.1: Caching (2014) RFC 7235 HTTP/1.1: Authentication (2014) RFC 7540 HTTP/2 (2015) RFC 7541 HTTP/2: HPACK Header Compression (2015) RFC 8164 HTTP/2: Opportunistic Security for HTTP/2 (2017) RFC 8336 HTTP/2: The ORIGIN HTTP/2 Frame (2018) RFC 8441 HTTP/2: Bootstrapping WebSockets with HTTP/2 (2018) RFC 8740 HTTP/2: Using TLS 1.3 with HTTP/2 (2020) RFC 9114 HTTP/3
Developed by	initially CERN; IETF, W3C
Introduced	1991; 33 years ago (1991)

എച്ച്.ടി.ടി.പി യുടെ സ്റ്റാൻഡേർഡ് നിർണയവും വികസനവും നടത്തിയത് ഇന്റെർനെറ്റ് എൻജിനീയറിംഗ് ടാസ്ക് ഫോഴ്‌സ് (IETF) ഉം വേൾഡ് വൈഡ് വെബ് കൺസോർഷ്യം (W3C) ഉം ചേർന്നാണ്. ഇതിന്റെ ഫലമായി HTTP/1.1 1999-ൽ RFC 2616 ലൂടെ നിർണയിക്കപ്പെട്ടു. വേൾഡ് വൈഡ് വെബിനായുള്ള ഡാറ്റാ ആശയവിനിമയത്തിന്റെ അടിത്തറയാണ് എച്ച്ടിടിപി, അവിടെ ഉപയോക്താവിന് എളുപ്പത്തിൽ ആക്‌സസ് ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന മറ്റ് ഉറവിടങ്ങളിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നതിനുള്ള ഹൈപ്പർലിങ്കുകൾ ഹൈപ്പർടെക്‌സ്റ്റ് ഡോക്യുമെന്റുകളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു, ഉദാഹരണത്തിന് ഒരു മൗസ് ക്ലിക്കിലൂടെ അല്ലെങ്കിൽ ഒരു വെബ് ബ്രൗസറിലെ സ്‌ക്രീനിൽ ടാപ്പുചെയ്യുന്നതിലൂടെ.^[1]

എച്ച്ടിടിപിയുടെ വികസനം 1989-ൽ സേണി(CERN)-ൽ ടിം ബർണേഴ്സ് ലീആരംഭിച്ചു, കൂടാതെ 0.9 എന്ന് പേരിട്ടിരിക്കുന്ന ആദ്യത്തെ എച്ച്ടിടിപി പ്രോട്ടോക്കോൾ പതിപ്പ് ഉപയോഗിച്ച് ഒരു ക്ലയന്റിന്റെയും സെർവറിന്റെയും പെരുമാറ്റം വിവരിക്കുന്ന ഭാഗം ലളിതമായി വിവരിച്ചിരിക്കുന്നു.^[2]

2022-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പ്രോട്ടോക്കോളിന്റെ ഏറ്റവും പുതിയ പതിപ്പാണ് എച്ച്ടിടിപി/3; സ്റ്റാൻഡേർഡൈസേഷനുമുമ്പ് 25% വെബ്‌സൈറ്റുകൾ ഇതിനകം ഉപയോഗിച്ചു കഴിഞ്ഞു. സെർവറിൽ പ്രവർത്തനക്ഷമമാക്കിയാൽ, എച്ച്ടിടിപി/1.1-നേക്കാളും എച്ച്ടിടിപി/2-നേക്കാളും വേഗത്തിലും, ചില സന്ദർഭങ്ങളിൽ എച്ച്ടിടിപി/1.1-നേക്കാൾ 3 ഇരട്ടി കൂടുതൽ വേഗതയുള്ള റിയൽ വേൾഡ് വെബ് പേജുകളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന എച്ച്ടിടിപി/3-യ്ക്ക് കുറഞ്ഞ ലേറ്റൻസിയാണുള്ളത്. ^[3]പഴയ സ്റ്റാൻഡേർഡുകളിലേതുപോലെ ടിസിപി (TCP/IP) ഉപയോഗിക്കാത്തതിനാൽ ഇതിന് ഭാഗിക ഉപയോഗമേയുള്ളു.

എച്ച്ടിടിപി പ്രോട്ടോക്കോളിന്റെ ആദ്യ പതിപ്പ് കൂടുതൽ വിപുലമായ പതിപ്പായി പരിണമിച്ചു, അത് ഭാവിയിലെ പതിപ്പ് 1.0-ലേക്കുള്ള ആദ്യ ഡ്രാഫ്റ്റായിരുന്നു.^[4]

ആദ്യകാല എച്ച്ടിടിപി റിക്വസ്റ്റുകളുടെ (ആർഎഫ്‌സി) വികസനം കുറച്ച് വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം ആരംഭിച്ചു, ഇത് ഇന്റർനെറ്റ് എഞ്ചിനീയറിംഗ് ടാസ്‌ക് ഫോഴ്‌സിന്റെയും (ഐഇടിഎഫ്) വേൾഡ് വൈഡ് വെബ് കൺസോർഷ്യത്തിന്റെയും (ഡബ്ല്യു 3 സി) ഒരു ഏകോപിത ശ്രമമായിരുന്നു, പിന്നീട് ജോലി ഐഇടിഎഫിലേക്ക് മാറ്റി.

1996-ൽ എച്ച്ടിടിപി/1 അന്തിമമാക്കുകയും പൂർണ്ണമായി രേഖപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു (പതിപ്പ് 1.0 ആയി).^[5] ഇത് 1997-ൽ പരിണമിച്ചു (പതിപ്പ് 1.1 ആയി) തുടർന്ന് അതിന്റെ സവിശേഷതകൾ 1999-ലും 2014-ലും അപ്ഡേറ്റ് ചെയ്തു.^[6]

എച്ച്ടിടിപിഎസ്(HTTPS) എന്ന് പേരിട്ടിരിക്കുന്ന അതിന്റെ സുരക്ഷിത വേരിയന്റ് 79% വെബ്‌സൈറ്റുകളും ഉപയോഗിക്കുന്നു.^[7]

എച്ച്ടിടിപി/2 എന്നത് എച്ച്ടിടിപിയുടെ "ഓൺ ദ വയർ" സെമാന്റിക്സിന്റെ കൂടുതൽ കാര്യക്ഷമമായ ആവിഷ്കാരമാണ്, ഇത് 2015-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു; 46%-ലധികം വെബ്‌സൈറ്റുകൾ ഇത് ഉപയോഗിക്കുന്നു,^[8] ഇപ്പോൾ മിക്കവാറും എല്ലാ വെബ് ബ്രൗസറുകളും (96% ഉപയോക്താക്കളും ഉപയോഗിക്കുന്നു)^[9] ആപ്ലിക്കേഷൻ-ലേയർ പ്രോട്ടോക്കോൾ നെഗോഷ്യേഷൻ (ALPN) വിപുലീകരണം ഉപയോഗിച്ച് ട്രാൻസ്‌പോർട്ട് ലേയർ സെക്യൂരിറ്റി (TLS) വഴിയുള്ള പ്രധാന വെബ് സെർവറുകളെയും പിന്തുണയ്ക്കുന്നു. ^[10] ഇവിടെ ടിഎൽഎസ് 1.2 അല്ലെങ്കിൽ പുതിയത് ആവശ്യമാണ്.^[11][12]

2022-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച എച്ച്ടിടിപി/2-ന്റെ പിൻഗാമിയാണ് എച്ച്ടിടിപി/3;^[13] 25% വെബ്‌സൈറ്റുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു,^[14] ഇപ്പോൾ പല വെബ് ബ്രൗസറുകളും (73% ഉപയോക്താക്കൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു) പിന്തുണയ്‌ക്കുന്നുണ്ട്.^[15] എച്ച്ടിടിപി/3 അടിസ്ഥാന ട്രാൻസ്പോർട്ട് പ്രോട്ടോക്കോളിനായി ടിസിപിക്ക് പകരം ക്വിക്ക്(QUIC) ഉപയോഗിക്കുന്നു. എച്ച്ടിടിപി/2 പോലെ, കാലഹരണപ്പെട്ടതല്ല. എച്ച്ടിടിപി/3-നുള്ള പിന്തുണ ആദ്യം ക്ലൗഡ്ഫ്ലെയറിലേക്കും ഗൂഗിൾ ക്രോമിലേക്കും ചേർത്തു,^[16][17] കൂടാതെ ഫയർഫോക്സിലും ഇത് പ്രവർത്തനക്ഷമമാക്കി.^[18]