ခွာမစုံသော တိရစ္ဆာန်များ

ခွာမစုံသော တိရစ္ဆာန်များ (Odd-toed Ungulates) Temporal range: 56–0 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N Latest Paleocene–Present[၁]
ဝဲမှ နာရီလက်တံအတိုင်း: မြင်းကျား (Equus quagga)၊ အိန္ဒိယကြံ့ (Rhinoceros unicornis) နှင့် ဘရာဇီး ကြံ့သူတော် (Tapirus terrestris)
မျိုးရိုးခွဲခြားခြင်း
လောက:	Animalia
မျိုးပေါင်းစု:	Chordata
မျိုးပေါင်း:	Mammalia
Clade:	Ungulata
မျိုးစဉ်:	Perissodactyla Owen, 1848
မျိုးရင်း
Equidae (မြင်းများ) Tapiridae (ကြံ့သူတော်များ) Rhinocerotidae (ကြံ့များ) †Hyopsodontidae (မျိုးသုဉ်း) †Pachynolophidae (မျိုးသုဉ်း) †Brontotheriidae (မျိုးသုဉ်း) †Indolophidae (မျိုးသုဉ်း) †Palaeotheriidae (မျိုးသုဉ်း) †Isectolophidae (မျိုးသုဉ်း) †Lophiodontidae (မျိုးသုဉ်း) †Eomoropidae (မျိုးသုဉ်း) †Chalicotheriidae (မျိုးသုဉ်း) †Amynodontidae (မျိုးသုဉ်း) †Hyracodontidae (မျိုးသုဉ်း) †Deperetellidae (မျိုးသုဉ်း) †Rhodopagidae (မျိုးသုဉ်း) †Lophialetidae (မျိုးသုဉ်း) †Eoletidae (မျိုးသုဉ်း) †Anthracobunidae (မျိုးသုဉ်း) †Phenacodontidae (မျိုးသုဉ်း)

ခွာမစုံသော တိရစ္ဆာန်များ (အင်္ဂလိပ်: Odd-Toed Ungulates) ဆိုသည်မှာ ခွာပါသော တိရစ္ဆာန်များထဲတွင် ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်အား ၎င်းတို့တွင်ပါရှိသော ခြေချောင်းငါးခုမှ (မ-ဂဏန်း)သုံးချောင်းပေါ်တွင်သာ ထမ်းထားသော (ကြံ့များနှင့် ကြံ့သူတော်များ)၊ သို့မဟုတ် တစ်ချောင်းတည်းပေါ်တွင်သာ ထမ်းထားသော (မြင်းမျိုးနွယ်များ) တိရစ္ဆာန်အားလုံးကို ခြုံငုံခေါ်ဆိုသော အမည်ဖြစ်သည့်အပြင် ဇီဝမျိုးရိုးခွဲခြားမှုအရလည်း မျိုးစဉ်အဆင့် သတ်မှတ်ချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းတိရစ္ဆာန်များအုပ်စု၏ သိပ္ပံအမည်ဖြစ်သော ပယ်ရစ္စိုဒက်တိုင်လာ (Perissodactyla) ဆိုသည့် စကားလုံးသည် ရှေးဟောင်းဂရိဘာသာမှ ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်ပြီး၊ (ပယ်ရစ္စိုဒက်တိုင်လာ /pəˌrɪsoʊˈdæktɪlə/။ ရှေးဂရိ: περισσός, ရောမအက္ခရာ: ပယ်ရစ္စို, lit. 'မ(ဂဏန်း)'၊ ရှေးဂရိ: δάκτυλος, ရောမအက္ခရာ: ဒက်တိုင်လာ, lit. 'လက်ချောင်း၊ ခြေချောင်း') ဟူ၍ မြန်မာလိုအဓိပ္ပာယ်ရလေသည်။ ဤအုပ်စုဝင် တိရစ္ဆာန်များ၏ ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ထမ်းထားခြင်း မရှိသော ကျန်ခြေချောင်းသုံးချောင်းမှာ အချို့၌လည်း ပါရှိကြပြီး၊ အချို့၌ ပါဝင်ကြခြင်းမရှိပေ၊ အချို့မှာမူ ပါသည်ဟု ပြောနိုင်ရုံသက်သက်မျှသာ ပါရှိပြီး အချို့တွင် ပါရှိသည့် ခြေချောင်း/ လက်ချောင်းများမှာ အနောက်သို့ ဦးလှည့်နေကြလေ၏။ အပြန်အလှန်အားဖြင့် ၎င်းအုပ်စုနှင့် မျိုးစဉ်အဆင့်ပြိုင် ဖြစ်သော ခွါစုံ(စုံ-ဂဏန်း)ပါသော တိရစ္ဆာန်များတွင်မူ ခြေချောင်းငါးခုတွင် စုံ-ဂဏန်း အရေအတွက်ပေါ်တွင် ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ကို ထမ်းထားကြလေသည်။ ထို မျိုးစဉ်အဆင့်တူအုပ်စုနှစ်ခု၏ မတူညီသည့် နောက်ထပ်အချက်တစ်ခုမှာ ခွာမစုံသော တိရစ္ဆာန်များသည် အပင် ဆဲလျူလို့အား ချေဖျက်ရာတွင် အူလမ်းကြောင်းအတွင်း၌ ချေဖျက်ခြင်းဖြစ်ပြီး ခွာစုံပါသော တိရစ္ဆာန်များမှာမူ(ချွင်းချက် - ဝက်မျိုးနွယ်မပါ) ၎င်းတို့၌ပါရှိသော တစ်ခု (သို့) တစ်ခုထက်မကသော အစာအိမ်ဖြင့် ချေဖျက်ကြခြင်းပင်ဖြစ်၏။ ထိုအစာချေဖျက်ခြင်းဆိုင်ရာ ဖြစ်စဉ်အား စားမြုံ့ပြန်ခြင်းဟု ခေါ်လေသည်။

ဤမျိုးစဉ်တွင် မျိုးစိတ် ၁၇ မျိုးပါဝင်ပြီး သက်ဆိုင်ရာ မျိုးတူအစုအလိုက် မျိုးရင်း (၃)ခုအဖြစ် မြင်းမျိုးရင်း(မြင်း၊ မြည်းနှင့် မြင်းကျားများ)၊ ကြံ့မျိုးရင်း (ကြံ့များ) နှင့် ကြံ့သူတော်မျိုးရင်း (ကြံ့သူတော်များ) ဟူ၍ ထပ်မံခွဲခြားထားလေသည်။^{[၂][၃][၄]}