3. August

Politik un Sellschop

• 178: Kaiser Marcus Aurelius un sien Söhn Commodus teht vun Room ut in’n Tweeten Markomannankrieg.
• 881: In de Slacht bi Saucourt winnt Ludwig III. över de Wikinger. Ok wenn he jemehr Överfäll blots för korte Tiet torüchslahn kann, warrt de Sieg in’t Ludwigsleed besungen.
• 1492: Christoph Columbus geiht op Fohrt op sien eerste Opdeckensreis. An’n lieken Dag verdrieft Ferdinand II. vun Aragón un Isabella vun Kastilien all Juden ut Spanien, de sik nich döpen laten wüllt.
• 1530: Kaiserlich Soldaten winnt in de Slacht von Gavinana gegen de Florentiner.
• 1808: In Preußen warrt vun’n König Strafen as de Spießrutenloop afschafft un Lüüd, de nich ut’n Adel kommt för den Offiziersberoop tolaten. De allgemeen Wehrpflicht warrt inföhrt.
• 1881: Na den Opstand, de 1877 dör de Annekschoon dör Grootbritannien utlöst worrn is, kriggt de süüdafrikaansch Burenrepubliek Transvaal en unafhangig Regeeren.
• 1914: Eerste Weltkrieg: De Düütschen marscheert in Belgien in. Dat Düütsche Riek verklaart Krieg an Frankriek
• 1923: Calvin Coolidge warrt as 30. US-Präsident in sien Amt inföhrt.
• 1945: In de sowjetisch besetten Zoon, warrt later de DDR weer, keem to’n eersten mol dat Dagblatt Der Morgen rut.
• 1960: De Republiek Niger warrt vun Frankriek unafhangig.
• 1979: Francisco Macías Nguema, de eerste Präsident vun Äquatorialguinea warrt vun sien Neffen Teodoro Obiang Nguema Mbasogo stört un henrichten laten.

Kunst, Kultur un Bowark

• 1777: De Oper Il mondo della luna (dt.: Die Welt auf dem Monde) vun Joseph Haydn warrt in Esterház ooropföhrt.
• 1778: Dat Mailänner Opernhuus Teatro alla Scala warrt mit de Ooropföhren vun de Oper L'Europa riconosciuta vun Antonio Salieri open maakt.
• 1816: An’n Theater an’n Gendarmenmarkt in Berlin warrt de Oper Undine vun E. T. A. Hoffmann ooropföhrt.
• 1829: De Oper Guillaume Tell (dt.: Wilhelm Tell) vun Gioacchino Rossini warrt in Paris ooropföhrt.
• 1830: Op de Berliner Museumsinsel warrt dat Königlich Museum open maakt, dat vun Karl Friedrich Schinkel boot weer.
• 1837: De Oper Die Schatzkammer des Ynka vun Albert Lortzing warrt in Leipzig ooropföhrt.
• 1860: De komische Oper La Colombe vun Charles Gounod warrt in Baden-Baden ooropföhrt.
• 1909: De Operette Miß Dudelsack vun Rudolf Nelson warrt in Berlin ooropföhrt.
• 1963: The Beatles geeft in’n Cavern Club in Liverpool jemehr letzt Konzert.

Wetenschoppen un Technik

• 1596: David Fabricius markt as eerster, dat een Steern in’t Steernbild Waal sien Helligkeit verännert. Den Steern nöömt he Mira.
• 1787: De Meten vun den Naturforscher Horace-Bénédict de Saussure ut Genf ergeevt, dat de Mont Blanc de hööchste Barg vun Europa is.
• 1804: Alexander von Humboldt un Aimé Bonpland kommt vun jemehr grote Amerikareis wedder torüch.
• 1818: De russ’sche Rurik-Expeditschoon geiht na dree Johr to End. De Ergevnisse warrt later vun Adelbert von Chamisso in sien Wark Reise um die Welt in den Jahren 1815-1818 publizeert.
• 1858: Op sien Söök na den Born vun’n Nil kummt John Hanning Speke as eerste Europäer an den Victoriasee.
• 1935: Na ungefäähr föftig Johren Botiet, warrt de Grootglockner-Hoochalpenstraat an den Verkehr övergeven.
• 1954: De eerste britisch Pielliekstarter VTOL hett sien Jumfernflaag.
• 1958: Dat US-amerikaansche U-Boot Nautilus, wat dat eerste atomandreeven U-Boot weltwiet weer, is dat eerste Waterfohrtüüch an’n Noordpool.

• 1723: Nicolas de Pigage, franzöösch Bomeester.
• 1770: Friedrich Wilhelm III., König vun Preußen.
• 1803: Joseph Paxton, britsch Goorner, Schriever un Architekt.
• 1823: Gustav Richter, düütsch Maler.
• 1823: Johannes Diermissen, plattdüütsch Schriever († 1893)
• 1832: Ivan Zajc, kroatsch Komponist un Dirigent.
• 1834: Franz August Schenk von Stauffenberg, düütsch Politiker.
• 1846: Paul Otto, düütsch Bildhauer.
• 1849: Joseph Jules Dejerine, franzöösch Neuroloog.
• 1863: Géza Gárdonyi, ungaarsch Schriever.
• 1867: Robert SchröderAugustus Herring, US-amerikaansch Flaagpionier.
• 1867: Eugen von Hippel, düütsch Oogendokter.
• 1872: Haakon VII., König vun Norwegen.
• 1884: Robert Schröder, düütsch Froendokter.
• 1899: Hans Kalb, düütsch Footballnatschonalspeler († 1945)
• 1900: Han Sorya, koreaansch Schriever († 1976)
• 1909: Walter van Tilburg Clark, US-amerikaansch Schriever.
• 1912: Otto Siffling, düütsch Footballnatschonalspeler († 1939)
• 1917: Charlie Shavers, US-amerikaansch Jazzmusiker († 1971)
• 1931: Günter Kiehm, düütsch Politiker un Bundsdagsafordneter († 2021)
• 1935: Georgi Stepanowitsch Schonin, sowjeetsch Kosmonaut († 1997)
• 1945: Jürgen Emig, düütsch Feernsehreporter.
• 1946: Jack Straw, britsch Politiker.
• 1947: Sally Oldfield, irisch Singerin un Komponistin
• 1948: Jean-Pierre Raffarin, franzöösch Politiker un Ministerpräsident
• 1949: Fritz Egner, düütsch Hörfunk- un Feernsehmoderater.
• 1950: John Landis, US-amerikaansch Filmspeelbaas.
• 1951: Paolo Bertolucci, italieensch Tennisspeler
• 1953: Michael Lerchenberg, düütsch Schauspeler, Speelbaas un Intendant.
• 1959: Kōichi Tanaka, japaansch Chemiker un Nobelpriesdräger
• 1960: Anna-Maria Ravnopolska-Dean, bulgarisch Harp-Spelerin un Komponistin
• 1961: Jochen Feldmann, düütsch Physiker.
• 1979: Evangeline Lilly, kanaadsch Schauspelerin un Schrieverin
• 1986: Darja Domratschawa, wittrussisch Biathletin

• 1460: Jakob II., König vun Schottland.
• 1693: Willem Kalf, nedderlännsch Maler.
• 1702: Antonio della Porta, italiensch Architekt un Bomeester.
• 1792: Richard Arkwright, britsch Industriellen un Utfinner.
• 1806: Michel Adanson, franzöösch Botaniker.
• 1845: Bernhard Gottfried Bueren, düütsch Richter un plattdüütschen Schriever (* 1771)
• 1859: Eugène Sue, franzöösch Schriever.
• 1911: Reinhold Begas, düütsch Bildhauer un Maler.
• 1917: Ferdinand Georg Frobenius, düütsch Mathematiker.
• 1927: Emil Ferdinand Fehling, Börgermeester vun Lübeck
• 1929: Emil Berliner, Utfinner vun dat Grammophon.
• 1932: Ignaz Gaugengigl, düütsch Maler (* 1855)
• 1933: Otto Stapf, öösterrieksch Botaniker
• 1942: Richard Willstätter, düütsch Chemiker
• 1943: Corky Cornelius, US-amerikaansch Jazzmusiker (* 1914)
• 1967: Paul Löbe, düütsch Politiker
• 1977: Makarios III., Politiker un Geistlicher op Zypern.
• 1987: Heinz Dunkhase, düütsch Speelbaas
• 1993: Ernst Buchholz, düütsch Tennisspeler (* 1920)
• 1995: Ida Lupino, engelsch Schauspelerin, Speelbassche, Produzentin, Schrieverin (* 1918)
• 2003: Joseph Saidu Momoh, Staatspräsident vun Sierra Leone
• 2006: Elisabeth Schwarzkopf, düütsch Opernsingerin un Sopranistin
• 2008: Alexander Solschenizyn, russ’sch Schriever un Nobelpriesdräger (* 1918)
• 2019: Michael Troy, US-amerikaansch Swemmsportler (* 1940)
• 2020: John Hume, nordirisch Politiker un Freedensnobelpriesdräger (* 1937)