यमन (राग)
यमन भारतीय शास्त्रीय सङ्गीतको एक राग हो। यो रागलाई रातको प्रारम्भिक प्रहरमा वा साँझपख गाइने गरिन्छ।[१]यो राग कल्याण ठाटदेखि निस्कन्छ। यस रागलाई राग कल्याणको नामले पनि चिनिन्छ। यो राग उत्पत्ति कल्याण ठाटबाट हुन्छ अत: यसलाई आश्रय राग पनि भनिन्छ (जब कुनै रागको उत्पत्ति त्यसै नामको ठाटदेखि हुन्छ)। मुगल शासन कालको बेला, मुसलमानहरूले यस रागलाई नाम राग यमन अथवा राग इमन भन्न शुरु गरे। यस रागको विशेषता यो हो कि यसमा तीव्र मध्यमको प्रयोग गरिन्छ। बाँकी सबै स्वर शुद्ध लाग्छन्। यसको आरोह र अवरोहमा सबै स्वर प्रयुक्त हुन्छन्।
ठाट | कल्याण |
---|---|
समय | प्रारम्भिक रातमा (६-९) |
आरोहण | नि रे ग म(तीव्र) प म(तीव्र) ध नि सा' |
अवरोहण | सा' नि ध प म ग रे सा |
पकड | नि-रे-ग-/रे-म-प-/म-प-ध/ध-नि-सा' |
वादी | ग |
सम्वादी | नि |
विशेषता
- थाट-कल्याण
- गायन समय-रातको प्रारम्भिक प्रहर
- जाति-ओडव-सम्पूर्ण
- आरोह- नि रे ग, म॑ प, ध नि सां ।
- अवरोह- सां नि ध प, म॑ ग रे सा ।
- पकड- नि रे ग रे, प रे, नि रे सा ।
सन्दर्भ सामग्रीहरू
यो पनि हेर्नुहोस्
🔥 Top keywords: मुख्य पृष्ठविशेष:Searchलुम्बिनी प्रदेशमदन भण्डारीनेपालका प्रदेशहरूबागमती प्रदेशकर्णाली प्रदेशगौतम बुद्धनेपालका स्थानीय तहहरूसमाजउखान-टुक्कापृथ्वीनारायण शाहकोशी प्रदेशनेपालमधेश प्रदेशविशेष:RecentChangesनेपाली शब्दकोशSpecial:Searchनेपालको संविधान २०७२लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाजलवायु परिवर्तनसङ्घीयतानेपालको भूगोलनेपालको इतिहासदिगो विकासजैविक विविधतास्थानीय तहगण्डकी प्रदेशनेपालको सर्वोच्च अदालतसन्दीप लामिछानेनेपालका बैङ्कहरूको सूचीनेपालका जातिहरूजिल्ला समन्वय समितिमानव विकास सूचकाङ्कसामाजिक सञ्जालपशुपतिनाथ मन्दिरहिन्दु धर्मसीतादोस्रो विश्व युद्ध