भारोपेली भाय् माचाछि

भारोपेली भाषापुचःया थीथी उपपुचलय् १०ता मू कचा दु। देविद एन्थोनि कथं, थ्व भाय्‌तेगु उद्गम तिथि अनुसार थ्व भाय्‌पुचः क्रमशः थ्व कथं दु:^[१]

1. एनातोलियन भाय्‌पुचः (एसिया माइनर), दकलय् पुलांगु कचा। उद्गम करिब ४२००इपूइ जूगु।^[१] लुवियन/हिताइतय् ब्यागलं खँग्वःत सेमितिक अकेदियन (पुलां असिरियन) ग्रन्थय् १९-२०शदी इपूइ खंगु व हित्ताइत ग्रन्थय् करिब १६५०इपू निसें खनेदूगु;^[२][३] लिपांगु पूरातनकालय् (Late Antiquity) थ्व भाय्‌पुचःया भाय्‌त लोप जूगु।
2. तोकारियन भाय्‌पुचः उद्गम करिब ३७००इपूस जूगु,^[१] आंशिक रुपय् निता भाषिका- तर्फानियन (Turfanian) व कुचियन (Kuchean)य् ल्यनाच्वंगु दसु करिब ६गू निसें ९गू शदी इसंय् लूगु। पुलां तर्कभासय् संगु उइगुर खागनेतं थ्व भाय्‌तेत सिथय् लाकूगु। करिब १०गू शदी इसंय् लोप जूगु।
3. जर्मनिक भाय्‌पुचः (प्रोटो-जर्मनिक भासं), करिब ३३००इपूइ न्ह्यथंगु,^[१] दकलय् पुलां दसु रुनिक (runic) च्वखँय् लूगु। थ्व च्वखँ करिब २गू शदी इसंया ख। दकलय् पुलांगु स्पष्ट व एकरुपी च्वखँ ४गू शदीया गोथिक भाय्‌या च्वखँय् लूगु। पुलां अंग्रेजी पाण्डुलिपिया परम्परा करिब ८गू शदी निसें खनेदूगु।
4. इतालिक भाय्‌पुचः, थ्व भाय्‌पुचलय् लातिन भाय् व लातिनं बुयावःगु भाय्‌त (रोमान्स भाय्‌पुचः) ला। थ्व भाय्‌पुचः करिब ३००० इपूस खनेदत,^[१] थ्व भाय्‌पुचःया ७गू शदी इपू निसेंया दसुत लूगु दु।
5. केल्तिक भाय्‌पुचः, प्रोतो-केल्तिक भासं करिब ३०००इपूस उत्पत्ति जूगु।^[१] गौलिश (Gaulish) च्वखँ करिब ६गू शदी इपू निसें दूगु; केल्तिबेरियन भाय् (Celtiberian language) करिब २गू शदी इपू निसें दूगु; विकासोन्मुख आइरिस (Primitive Irish)या Ogham inscriptionत ५गू शदी इप्सं निसें दूगु, दकलय् न्हापांगु पुलां वेल्शया च्वखँ ८गू शदी इपूइ दूगु।
6. आर्मेनियन भाय्, करिब २८००इपूस खने दूगु।^[१] लिपि करिब ५गू शदीइ खनेदूगु।
7. बाल्तो-स्लाभिक भाय्‌पुचः, करिब २८००इपूस उत्पत्ति जूगु,^[१] यक्व भारोपेली भाषाविद्‌तेगु अनुसार^[४] थ्व छगू फाइलोजेनेतिक इकाइ (phylogenetic unit) ख, छुं विज्ञ अनुसार थ्व समानता ताःईतक्कया भाय्‌-स्वापूं जूगु ख।
   • स्लाभिक भाय्‌पुचः (प्रोतो-स्लाभिक भासं उत्पति जूगु), ९गू शदी इसं निसेंया दसु दूगु (थ्व स्वया प्राचीन दसू स्लाभिक रुन व पुलां चर्च स्लाभोनिकय् दयेफूगु)
   • बाल्तिक भाय्‌पुचः, attested from the 14th century AD; for languages attested that late, they retain unusually many archaic features attributed to Proto-Indo-European (PIE).
8. हेलेनिक भाय्‌पुचः, emerged around 2500 BC.^[१] Fragmentary records in Mycenaean Greek from between 1450 and 1350 BC have been found.^[५] Homeric texts date to the 8th century BC. (See Proto-Greek, History of Greek.)
9. इन्दो-इरानियन भाय्‌पुचः, emerged around 2200 BC,^[१] attested circa 1400 BC, descended from Proto-Indo-Iranian (dated to the late 3rd millennium BC).
   • इन्दो-आर्यन भाय्‌पुचः (दार्दिक भाय्‌पुचःनापं), attested from around 1400 BC in Hittite texts from Asia Minor, showing traces of Indo-Aryan words.^[६][७] Epigraphically from the 3rd century BC in the form of Prakrit (Edicts of Ashoka). The Rigveda is assumed to preserve intact records via oral tradition dating from about the mid-2nd millennium BC in the form of Vedic Sanskrit.
   • इरानियन भाय्‌पुचः वा इरानिक, attested from roughly 1000 BC in the form of Avestan. Epigraphically from 520 BC in the form of Old Persian (Behistun inscription).
   • नुरिस्तानी भाय्‌पुचः
10. अल्बानियन भाय्, attested from the 14th century AD; Proto-Albanian language likely evolved from Paleo-Balkan predecessors.^[८][९]