3e eeuw

Overzicht van de jaren in en rond de 3e eeuw
Jaren 90	190	191	192	193	194	195	196	197	198	199
Jaren 00	200	201	202	203	204	205	206	207	208	209
Jaren 10	210	211	212	213	214	215	216	217	218	219
Jaren 20	220	221	222	223	224	225	226	227	228	229
Jaren 30	230	231	232	233	234	235	236	237	238	239
Jaren 40	240	241	242	243	244	245	246	247	248	249
Jaren 50	250	251	252	253	254	255	256	257	258	259
Jaren 60	260	261	262	263	264	265	266	267	268	269
Jaren 70	270	271	272	273	274	275	276	277	278	279
Jaren 80	280	281	282	283	284	285	286	287	288	289
Jaren 90	290	291	292	293	294	295	296	297	298	299
Jaren 00	300	301	302	303	304	305	306	307	308	309

De 3e eeuw was de periode van 201 tot 300 in de christelijke/gangbare jaartelling.

In deze eeuw was er een crisis in het Romeinse Keizerrijk, wat het begin van de late oudheid betekende. In Perzië werd het Parthische Rijk opgevolgd door het Sassanidische Rijk.

In India werd het Kushanrijk vervangen door het Guptarijk. China was in de periode van de Drie Koninkrijken. Korea werd geregeerd door de drie koninkrijken van Korea. In Japan begon de Kofunperiode.

In precolumbiaans Amerika begon voor de Mayacultuur hun klassieke periode.

Gebeurtenissen en ontwikkelingen

De crisis van de derde eeuw is een periode van onrust en onderlinge strijd in het Romeinse Rijk van ongeveer 235 tot 268 na Christus. De periode wordt gekenmerkt door burgeroorlogen en een groot aantal keizers, vaak legercommandanten die door hun opstandige legioenen tot keizer worden uitgeroepen, de zogenaamde soldatenkeizers. Vanaf 260 valt het rijk tijdelijk uiteen. Administratieve splitsing Romeinse Rijk.
Het Edict van Gallienus behelst onder andere dat er voortaan tolerantie tegenover de christenen moet worden betracht. Dit betekent voor hen een periode van rust die tot 302 zal duren. In deze veertig jaar kan de Kerk zich in vrijheid organiseren en uitbreiden.
Hervorming door keizers: Romeinse Rijk wordt toenemend een strenggeregelde dictatuur.
Tijdens de crisis van het Romeinse Rijk ondernemen de Goten herhaaldelijk plundertochten op Romeins grondgebied. Ook zijn er regelmatig invallen van Germaanse stammen.
Lugdunum wordt als hoofdplaats van het noordwestelijke deel van het rijk overvleugeld door Augusta Treverorum (het huidige Trier).

Ten oosten van de Rijn ontstaan weer versterkte Germaanse nederzettingen.
De Romeinen leggen aan weerszijden van de Noordzee en Het Kanaal de Litus Saxonicum aan, gordels van kustforten tegen de Saksen.

Het Chinese Keizerrijk valt rond 220 uiteen in drie koninkrijken, die in 280 (tijdelijk) weer worden herenigd.
Stichting van de Jin-dynastie (265-420).

Lucius trekt door de Alpen en bekeert velen tot het christendom.
Ontwikkeling en snelle groei van het Manicheïsme, een eerste synthese van de wereldgodsdiensten Christendom, Boeddhisme en Zoroaster.
Antonius van Egypte geeft na de dood van zijn ouders alle bezittingen aan de armen en trekt zich in eenzaamheid in de woestijn van Scetis terug. Later voegen andere christenen zich bij hem en vormen een van de eerste gemeenschappen van monniken.
De Syrisch-Griekse denker Porfirios geeft een ethisch-filosofische onderbouwing van het vegetarisme in zijn Over de onthouding van dierlijk voedsel.

Clemens van Alexandrië, christelijk hoofd van de Catechetenschool van Alexandrië.
Paus Cornelius, bisschop van Rome.
Cyprianus, bisschop van Carthago.
Diocletianus, Romeins keizer.
Diophantus, schrijver van Arithmetika.
Tegenpaus Hippolytus, wordt beschouwd als de eerste tegenpaus.
Liu Hui, Chinees wiskundige.
Mani, stichter van het manicheïsme.
Origenes, christelijk theoloog en priester.
Pappos van Alexandrië, Grieks wiskundige.
Plotinus, stichter van het neoplatonisme.
Tertullianus, christelijk theoloog, vader van de christelijke Latijnse literatuur.
Zhuge Liang, staat bekend als een van de grootste strategen tijdens de periode van de Drie Koninkrijken.
Liu Bei, stichtende keizer van het Koninkrijk Shu.
Cao Cao, stichtende keizer van het Koninkrijk Wei.

Zie de categorie 3rd century van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.