Noordoost-Kaukasische talen

taalfamilie

De Noordoost-Kaukasische talen, vaak ook Nach-Dagestaanse talen genoemd door de vroeger gebruikelijke onderverdeling in de twee takken Nach en Dagestaans, vormen een taalfamilie die bestaat uit een 29-tal talen, die alle door bergvolken in de Kaukasus gesproken worden. Wellicht zijn de Noordoost-Kaukasische talen samen met de Noordwest-Kaukasische talen onderdeel van een grotere Noord-Kaukasische taalfamilie. Belangrijk is het te vermelden dat de Zuid-Kaukasische talen (Kartvelisch) op zichzelf staan en in ieder geval niet met het Nach-Dagestaans verwant zijn.

Noord-Kaukasische talen:
Abchazo-Adygese of Noordwest-Kaukasische talen:
 Oebychs (uitgestorven)
Nach-Dagestaanse of Noordoost-Kaukasische talen:
 Avaars-Andische talen: Avaars, Achvach, Andi, Bagvalal, Botlich, Godoberi, Karata, Tindi, Tsjamalal, Goenzib, Bezjta, Chvarsji, Tsezisch en Ginoech
 Lak
 Lezgi-talen: Lezgisch, Tabassaraans Agoelisch, Roetoelisch, Tsachoerisch, Boedoech, Kryts en Chinaloeg

De Noordoost-Kaukasische taalfamilie werd vroeger onderverdeeld in twee groepen, de Dagestaanse talen (26) en de Nach-talen (3). Dit is echter een verouderde indeling, de Nach-talen vormen slechts één tak binnen de Noordoost-Kaukasische taalfamilie.

Dagestaanse talen

Van deze talen hebben er vijf meer dan 100.000 sprekers; het Avaars, Dargiens, Lak, Lezgisch en Tabassaraans.

De Dagestaanse talen zijn opgedeeld in zes taalgroepen, waarvan drie slechts één taal bevatten. Deze drie zijn Chinaloeg, Dargiens en Lak.

Avaars-Andische talen

De Avaars-Andische taalgroep is opgedeeld in acht Andische talen en het Avaars.

Andi-talen

  • Achvach
  • Andi
  • Bagvalal
  • Botlich
  • Godoberi
  • Karata
  • Tindi
  • Tsjamalal

Lezgi-talen

De Lezgi-taalgroep bestaat uit het Artsji en het Oedisch en de Kern-Lezgische groep. De laatste groep is weer onderverdeeld in de Oost-, West- en Zuid-Lezgische taalgroepen:

Kern-Lezgische talen

Oost-Lezgische talen
West-Lezgische talen
  • Roetoelisch
  • Tsachoerisch
Zuid-Lezgische talen
  • Boedoech
  • Kryts

Tsez-talen

De Tsez-taalgroep wordt onderverdeeld in twee taalgroepen; de Oost-Tsezische en de West-Tsjezische:

Oost-Tsezische talen

  • Goenzib of Hoenzib
  • Bezjta of Kapoetsj
  • Chvarsji

West-Tsezische talen

  • Tsezisch of Dido
  • Ginoech of Hinoech

Nach-talen

De drie Nach-talen worden onderscheiden van de overige 26 Dagestaanse talen. De Nach-talen bestaan uit het Batsbi en de Tsjetsjeens-Ingoesjetische taalgroep:

Tsjetsjeens-Ingoesjetische talen

Het Tsjetsjeens heeft het grootste aantal sprekers van de Nach-Dagestaanse talen.