Voetbalscheidsrechter
Een voetbalscheidsrechter is een persoon die in een voetbalwedstrijd de beide teams controleert op het navolgen van de regels en het overtreden van de regels bestraft. Bij voetbal is er één scheidsrechter, die aan de zijlijnen wordt ondersteund door twee assistent-scheidsrechters of lijnrechter (ook wel grensrechter genoemd). Op de hoogste niveaus is er daarnaast een vierde official buiten het veld. Bij het WK 2006 werd een vijfde official geïntroduceerd. In de Champions League en Europa League wordt gewerkt met een vijfde en een zesde official, die plaatsnemen achter de doellijn. Na experimenten vanaf 2016 werd op de hoogste niveaus de video assistant referee (VAR) toegevoegd.
Dood element
In het veld is de scheidsrechter een zogeheten dood element. Als de scheidsrechter geraakt wordt door de bal, geldt hetzelfde als wanneer de bal tegen de paal of lat, wat ook dode elementen zijn, wordt geschoten: er moet worden doorgespeeld. Als de bal via de scheidsrechter, die zich binnen het speelveld bevindt, over de zij- of achterlijn gaat, krijgt de partij die daaraan voorafgaande de bal het laatste speelde, een inworp of hoekschop tegen, dus weer hetzelfde verhaal als wanneer de bal via de paal of lat over de zij- of achterlijn lijn gaat, de partij die de bal daarvoor het laatst raakte, krijgt een inworp of hoekschop tegen.
Bij aanvang van het seizoen 2019-2020 veranderde deze regel. Wanneer de bal de scheidsrechter raakt en er daardoor een beloftevolle aanval ontstaat of de bal op die manier bij de tegenstander komt, wordt er hernomen met een scheidsrechtersbal.
Beginnende scheidsrechters
Nederland
In Nederland kan men vanaf twaalf jaar de cursus Pupillenscheidsrechter volgen. Voor de Basisopleiding Scheidsrechter (BOS) veld moeten deelnemers ten minste veertien jaar zijn (eventueel na toelatingsgesprek). Voor de BOS futsal geldt een minimumleeftijd van zestien jaar.De cursist van de Basisopleiding Scheidsrechter (BOS) zal 2 "stagewedstrijden" moeten fluiten, en een examen afleggen.Indien de cursist slaagt dan zal deze ingedeeld worden in een START-groep, hierin zal hij de eerste paar wedstrijden begeleid worden door een ervaren scheidsrechter. Deze begeleider beoordeelt de beginnend scheidsrechter ook, en zal deze scheidsrechter indelen in een groep die voor hem/haar geschikt is.
België
In België kan men scheidsrechter worden vanaf vijftien jaar. Daarvoor moeten de kandidaat-scheidsrechters een cursus volgen en een bijhorend examen afleggen (3 zaterdagen). De geslaagde kandidaten worden dan stagiair. Per provincie is er een cursus, behalve in West-Vlaanderen en Oost-Vlaanderen. Daar is er per gewest een cursus. De stagiairs worden in hun eerste drie wedstrijden opgevolgd door een peter. Deze zorgen voor de begeleiding van de beginnende scheidsrechters. Stagiairs die slagen bij de controle (uitgevoerd door een 'observer'), worden in een categorie geplaatst.
Opvolging van scheidsrechters
In België krijgen scheidsrechters regelmatig een nazicht waarbij ze worden beoordeeld. Aan de hand van die beoordeling kan de scheidsrechter aangeduid worden voor wedstrijden uit hogere categorieën. De nazichten bepalen ook in welke categorie de scheidsrechter terechtkomt. De begeleiding van scheidsrechters is afhankelijk van de categorie van de scheidsrechters.
Onderrichtingen
In elk land zijn er onderrichtingen opgesteld voor voetbalscheidsrechters. Deze zijn gebaseerd op de algemene onderrichtingen, opgesteld door de FIFA. De onderrichtingen kunnen in elk land verschillen. Een voorbeeld is dat de KBVB in de Belgische onderrichtingen vermeldt dat doelnetten verplicht zijn, terwijl de algemene onderrichtingen van de FIFA vermelden dat doelnetten niet verplicht zijn.
Vriendenkringen/Scheidsrechtersverenigingen
In België is er per gewest een vereniging voor scheidsrechters, een vriendenkring of SVK's. In Nederland zijn er scheidsrechtersverenigingen, per stad of regio. De overkoepelende organisatie in Nederland is COVS. De vriendenkringen houden regelmatig een vergadering waarbij onderrichtingen van de provinciale scheidsrechterscommissie worden meegedeeld. De scheidsrechtersverenigingen hebben vergelijkbare clubavonden en trainingsmogelijkheden. De meeste vriendenkringen organiseren regelmatig activiteiten en quizzen om de spelregels bij scheidsrechters op te frissen.
Uitrusting van een voetbalscheidsrechter
- Tenue
Scheidsrechters dragen een tenue waarmee ze zich onderscheiden van de spelers, meestal door een shirt van een andere kleur dan de spelers van beide teams. In het begin van de 20e eeuw droegen scheidsrechters een blazer in plaats van een shirt. Traditioneel was het scheidsrechterstenue bijna altijd helemaal zwart. Alleen als een van de teams een heel donker shirt droeg droeg de scheidsrechter een andere kleur (meestal rood) om zich van beide teams te onderscheiden.[1][2][3][noot 1] Bij het WK1994 kregen de scheidsrechters geen zwarte shirts, maar de keuze uit bordeauxrode, gele of witte.[4]In datzelfde jaar kregen de scheidsrechters in de in 1992 opgerichte Premier League in Engeland groene shirts.[1] Deze veranderingen zorgden ervoor de scheidsrechter beter herkenbaar was op de televisie. Sindsdien dragen de scheidsrechters tenues in vele verschillende kleuren, die variëren per land, competitie, kledingmerk en seizoen. De scheidsrechter bepaalt zelf welke kleur hij draagt, door een kleur te kiezen die voldoende afwijkt van de tenues van de thuisspelende en uitspelende clubs van de wedstrijd die de scheidsrechter moet leiden.
- Uitrusting
Alle scheidsrechters hebben een fluitje,[noot 2] een horloge, gele en rode kaarten en een notitieboekje met pen of potlood bij zich en een muntstuk om te bepalen welk team de keuze heeft tussen speelhelft of aftrap.
Op hogere niveaus, en soms ook op lagere, hebben scheidsrechters een spuitbus met wit spuitschuim (‘scheidsrechters spray’) in een houder aan een riem.[noot 3]
Op de hoogste niveaus dragen scheidsrechters een draadloos full-duplex communicatiesysteem met headset (‘oortje’) om met hun assistenten te communiceren,[noot 4] en assistent-scheidsrechters gebruiken ‘elektronische vlaggen’, die een signaal naar de scheidsrechter sturen wanneer er op een knop wordt gedrukt[21][22] Bij wedstrijden met doellijntechnologie dragen scheidsrechters een smartwatch waarmee ze de meldingen van het systeem kunnen ontvangen.[23]
België
In de hogere afdelingen van België dragen de scheidsrechters een uitrusting van het merk Patrick en de daarbij horende schoenen van Patrick, in de lagere afdelingen mogen de scheidsrechters kiezen en worden er ook veel uitrustingen van Erima en Adidas gedragen en nu ook van Patrick.
Nederland
In Nederland dragen scheidsrechters in het betaald voetbal tenues van het merk Nike, met het KNVB logo. Sinds seizoen 2012/13 is het Nike-logo duidelijk te zien op de kleding, en kunnen particulieren deze tenues met KNVB-logo ook zelf aanschaffen. Scheidsrechters en assistent-scheidsrechters in de hoogste regionen van het Nederlandse voetbal zijn verplicht om ook schoenen van Nike te dragen of anders de logo’s van andere fabrikanten zwart te maken met stift.[24] In lagere afdelingen mogen de scheidsrechters zelf kiezen welk merk tenue ze dragen. Veel voetbalverenigingen stellen tenues beschikbaar voor hun (club)scheidsrechters.
Europa
In Europese wedstrijden dragen de scheidsrechters een uitrusting van het Italiaanse merk Macron (UEFA) en Adidas (FIFA).
Scheidsrechters in het Nederlandse betaald voetbal - seizoen 2023/2024
FIFA International
- Danny Makkelie (UEFA Elite category)
- Serdar Gözübüyük (UEFA Elite category)
- Allard Lindhout (UEFA First category)
- Sander van der Eijk (UEFA Second category)
- Dennis Higler (UEFA Second category)
- Marc Nagtegaal (UEFA Second category)
- Joey Kooij (UEFA Second category)
Scheidsrechters Senior
Scheidsrechters Masterclass
- Erwin Blank
- Alex Bos
- Rob Dieperink
- Michael Eijgelsheim
- Laurens Gerrets
- Thomas Hardeman
- Boyd van Kommer
- Jannick van der Laan
- Richard Martens
- Ingmar Oostrom
- Martin Pérez
- Kevin Puts
- Jesse Rozendal
- Clay Ruperti
- Nick Smit
- Stan Teuben
- Luuk Timmer
- Robin Vereijken
- Martijn Vos
- Wouter Wiersma
Assistent-scheidsrechters in het Nederlandse betaald voetbal - seizoen 2022/2023
Assistent-scheidsrechter Senior en FIFA-International
- Johan Balder
- Rens Bluemink
- Mario Diks
- Rogier Honig
- Roy de Nas
- Charl Schaap
- Hessel Steegstra
- Jan de Vries
- Erwin Zeinstra
- Joost van Zuilen
Assistent-scheidsrechter Senior
- Ruud Bexkens
- Angelo Boonman
- Richard Brondijk
- Cristian Dobre
- Bas van Dongen
- Dave Goossens
- Frank Jansen
- Maarten Ketting
- Erik Kleinjan
- Richard Polman
- Freek Vandeursen
- Rob van de Ven
Assistent-scheidsrechter Masterclass
- Jordi Been
- Martijn Beijer
- Kevin Bodde
- Dyon Fikkert
- Don Frijn
- Stefan de Groot
- Patrick Inia
- Mark Janssen
- Nils van Kampen
- Danny Kempinga
- Jari de Koning
- Luc de Koning
- Erik Koopman
- Thomas Krijt
- Murat Kucukerbir
- Robert Kunst
- Jeremy van der Ley
- Roan van Marrewijk
- Sjoerd Nanninga
- Michael Osseweijer
- Franca Overtoom
- Frans Ozinga
- Michael Rasch
- Michael Ribbink
- Rick van Rijn
- Bram Vervoorn
- Ralf van Vlokhoven
- Jeroen van der Waaij
- Joey Waleveld
- Kevin Weever
- Joris Westhof
- Yorick Weterings
Nederlandse scheidsrechters in internationale wedstrijden
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Bijgewerkt t/m 30 juli 2019[25]
Zie ook
- Lijst van voetbalscheidsrechters
- Scheidsrechter
- Assistent-scheidsrechter
- Vierde official
- Videoscheidsrechter
