Bypost

Bypost og lokalpost er lokal postombering utført av private firma i konkurranse med det statlege postvesenet, eller før det fanst ei tilfredsstillande offentleg postombering.

Frå Postvesenet vart oppretta i 1647 var brevformidling eit statleg monopol i Danmark-Noreg. Eineretten omfatta imidlertid ikkje lokal postformidling i byane. Med aukande postmengder opna dette for privat bypost i mange byar. Postloven av 1888 utvida Postvesenets einerett til brevformidling (lukka sendingar) i heile landet, dvs også lokalt i byane. Nokre av bypostane fekk likevel halde fram. Den siste – Trondhjems Bypost – vart avvikla først i 1913 då eigaren døydde.

Slike bypostfirma har hatt liten betydning samferdsleshistorisk, men fleire har gjeve ut eigne frimerke, og desse frimerka er eit eige samlerområde for filatelistar.^[1]

I Noreg har det eksistert bypost i fleire byar:

• Arendal 1885-1893
• Bergen 1865-1878
• Drammen 1869-1888
• Grimstad 1887-1887
• Hammerfest 1888-1888
• Holmestrand 1888-1888
• Horten 1882-1888^[2]
• Kragerø 1886-1886
• Christianssund A 1878-1879
• Christianssund B 1887-1889
• Levanger 1888-1888
• Mandal 1886-1888
• Namsos 1888-1889
• Steinkjær 1888-1888
• Tromsø 1881-1889
• Throndhjems 1865-1913
• Tønsberg 1884-1890^[3]
• Vadsø 1893-1895
• Vardø 1893-1895^[4]
• Ålesund 1880-1891
• Spitsbergen (Ny-Ålesund—fastlandet) 1896. Seinare er det gitt ut «frimerke» utan postal funksjon.^[5]