Organizacion de cooperacion e de desvolopament economics

Fondada en 1948 per realizar lo plan Marshall, l’Organizacion europèa de cooperacion economica (OECE) vei son ròtle economic mermar quand aquel arriba al tèrme, en 1952. L'OCDE que li succedís en 1961 se capvira cap als estudis economics e s'espandís al delà de la dimension europèa, apondent 18 membres europèus, los EUA, lo Canadà, puèi lo Japon en 1964^[3].

En mai de l’aprigondiment de son estructura intèrne, ligadas: lo Comitat d’Ajuda al Desvelopament de l’OCDE (CAD, 1961), l'Agéncia per l’energia nucleara (AEN, 1972), l'Agéncia internacionala de l'energia (AIE, en 1974, a la seguida del primièr tust petrolièr), lo Grop d'accion financièra sul blanquiment dels capitals (GAFI, 1989). E mai, lo Centre de Desvelopament de l’OCDE^[4] assegura l’interfàcia entre l’OCDE e los païses en desvelopament dempuèi 1962.

L'estructura intèrna de l’OCDE se divisa en dotze brancas; gaireben 2500 personas trabalhan per l’OCDE^[5]. Los domènis d’estudi son separats en sièis grands tèmas^[6]:

• Economia
• Societat (Migracions, Educacion, Emplec, eca.)
• Govèrn (Luta contra la corrupcion, Gescion publica, eca.)
• Finanças publicas (Retiradas, Fiscalitat, etc.)
• Novelum (Biotecnologia, Tecnologias de l’informacion e de la comunicacion, eca.)
• Durabilitat (Desvelopament durable, Energia, Environament, eca.).

L’OCDE encoratja lo liure escambi e la concurréncia per favorizar los novelums e los ganhs de productivitat. Per lutar contre lo caumatge, l’OCDE recomanda per exemple la flexibilizacion del mercat del trabalh^[7].

Se vòl subretot pragmatica (preconiza las politicas que, al sieu vejaire, donèron de resultats melhors pels païses membres^[8]),  la concepcion economica de l’OCDE s'apròche dels arguments del liberalisme economic e intra sovent en oposicion amb de principis keynesians.

Atal, tot en mostrant los ajustaments indispensables e la necessitat d'aparar los emplegats, e pas sonque los emplecs, encoratja la mondializacion economica e l’obertura dels mercats^[9].

Per establir sos estudis economics, l’OCDE s’apeja sus sa basa de donadas economicas, una de las mai provesidas del mond.

L’OCDE publica de rapòrts periodics especializats, e de rapòrts pontuals dins unes domènis, de donadas estatisticas, d'estudis per país, e de documents de trabalh (working papers, de contengut mai tecnic)..

Al total, l’OCDE publica entre 300 e 500 rapòrts cada an en anglés. Fòrça son tradusits en francés (lo francés es una de las doas lengas oficialas de l’OCDE).

Totes los resumits e una partida importanta dels rapòrts complets son disponibles gratuitament en linha sus http://www.oecd-ilibrary.org/.

La colleccion Bibliothèque & Archives compren los documents e publicacions del Comitat de Cooperacion Economic Europèa (CCEE), de l’Organizacion Europèa de Cooperacion Economica (OECE) e de l’OCDE, de 1947 fins ara.

Los rapòrts mai coneguts de l’OCDE son publicats a intervals regulars (sovent cada an). Menan cada an una revista exaustiva de la situacion actuala de totes los païses de l’OCDE, dins un domèni particular. Coma:

• les Perspectives économiques de l’OCDE (OECD Economic Outlook)
• les Perspectives de l’emploi de l’OCDE (OECD Employment Outlook)
• les Regards sur l’éducation (Education Outlook)
• Les Principaux indicateurs économiques de l’OCDE (OECD Main Economic Indicators)
• Le Panorama des statistiques de l’OCDE (OECD Factbook), annuel
• L’OCDE en chiffres (OECD in Figures)
• L’Observateur de l’OCDE (OECD Observer)
• Données OCDE sur l’environnement, tous les deux ans.
• Les Perspectives des communications de l’OCDE (OECD Communications Outlook)

L’OCDE publica, per cadun dels sieus païses membres, cada dos e tres ans, una « estudi país », revista exaustiva de la situacion economica del país, de recomandacions de politica economica e lo bilanç de las reformas passadas^[10].

En mai dels rapòrts periodics, l’OCDE mena regularament d'estudis sus diferents tèmas « a la punta » de la recerca empiric en economia.

Subretot, l’OCDE es a l’origina del modèl pression-estat-responsa, qu'a per tòca de modelizar la responsa dels organismes de pressions environamentalas. Aquel modèl s'espandiguèt mai tars a d’autres domènis.

Lo Manuel d'Oslo^[11] de l'OCDE rassembla los « principis directors prepausats pel recuèlh e l'interpretacion de las donadas sul novelum ».

Luta contra la corrupcion

L’OCDE es a la punta en matèria de luta contra la corrupcion. Creèt en 1996 la Convencion de l’OCDE contra la corrupcion^[12], que foguèt adopada en 1997. Lo grop multidisciplinari sus la corrupcion (GMC) realiza aquela tòca.

Son independéncia relativa al respècte dels païses membres li permet d’i mostrar los dangièrs de corrupcion; l’OCDE per exemple critiquèt lo Reialme Unit en 2007 dins l’afar BAE^[13].

Proteccion de l'investiment

L’OCDE ten un ròtlle important dins un ensag de reglamentacion multilaterala de la proteccion de l’investiment. De 1995 a 1998 un forum de negociacions permetèt la creacion de l’acòrdi multilateral suls investiments (acòdi AMI, o en anglés multilateral agreement on investment), que servís de modèl uèi a fòrça acòrdis bilaterals. De tals acòrdis n’existisson ara subretot sonque al nivèl bilateral, que dels Estats establissent entre eles que ne sentisson lo besonh.

Los principis directors pel tractament de l’investiment estrangièr realizat en 1992 al sen de la Banca internacionale per la reconstruccion e lo desvelopament (BIRD) constituissent una autra font d’inspiracion per la redaccion d’acòrdis sus la proteccion de l’investiment.

Al nivèl internacional foguèt fins ara dificil de trobar un consens. L’ONU (mai precisament la CNUCED) poiriá aver un ròtle, pasmens, los Estats se mesfisan de l’ONU al subjècte del droit internacional economic (que cada país, ric o pauvre, a lo meteis pes).

L’OMC, ela,, realizèt pas cap d'acòrdi en son sen; l’OMC contunha donc ara de reglementar los domènis del comèrci, dels servicis e de la proprietat intellectuala (çò qu'es ja considerable) sens s’ocupar de la proteccion e del desvelopament de l’investiment al nivèl internacional. Pasmens, los espers pòrtan sus aquela organizacion que poiriá s’atacar a aquel obrador dins los ans venents.

Lista dels païses non cooperatius segon l'OCDE

L’OCDE publica una « lista negra » dels païses non cooperatius per l’escambi d’informacions fiscalas e per la transparéncia.

Secretaris generals

• Setembre de 1961 - Setembre de 1969: Thorkil Kristensen ( Danemarc)
• Octobre de 1969 - Setembre de 1984: Emile van Lennep ( Païses Basses)
• Octobre de 1984 - Mai de 1996: Jean-Claude Paye (  França)
• Junh de 1996 - Junh de 2006: Donald J. Johnston (  Canadà)
• Junh de 2006: José Ángel Gurria ( Mexic)

Economista en cap

• Febrièr de 2002 - 2008: Jean-Philippe Cotis (França), vengut dempuèi director general de l’INSEE
• 2008 - 2009: Klaus Schmidt-Hebbel
• Dempuèi fin 2009: Pier Carlo Padoan, tanben secretari general adjunch  de l'OCDE

L’OCDE, com d'autras organizacions internacionalas, es criticada pel movement altermondialista. Li es reprochat de far la promocion activa del liberalisme economic e d'èsser un des pilars del capitalisme. Aquelas meteissas criticas puntan per exemple son ròtle dins las negociacions secrètas de l'Acòrdi multilateral suls investiments^[14].

Serge Halimi, director del Monde diplomatique, mòstra dins Le Grand Bond en arrière que l'« estudi sus l'emplec» realizada per l'OCDE en 1994, que las conclusons inspirèron fòrça politicas publicas liberalas coma la bassa de las cotisacions patronalas en França o l'Agenda 2010 en Alemanha, « foguèt tiradas sus la basa de comparasons estatisticas notoriament pauc fisablas, de refutacions desinvòltas e d’amagamant deliberadas »^[15]. La quita estudi, pasmens se repausa pas que sus de comparasons estatisticas entre païses membres, èra alara acompanhada d’una nota explicant que las donadas utilizadas « se prèstan pas a de comparasons internacionalas que rebaton a de particularitats institucionalas pròpras al país considerat ». Per Serge Halimi, « incidentament, aquela frasa permetiá d’absòlvre los Estats occidentals que transformavan mai que los autres lors agéncias de l’emplec en maquinas de raiar los caunaires o a obliar de ne far lo cens »^[16].

En 1996, l'OCDE publica un rapòrt novèl^[17] que las conclusons donan lo Reialme Unit coma país mai competitiu, e aquò malgrat sa balança comerciala pesucament deficitària. Aquel resultat s'obtenguèt mercé a una metodologia plan contestabla, consistissent a prene en compte oas que de variablas coma l' « obertura de l'economia », lo « desvelopament dels mercats financièrs », la « flexibilitat del mercat del trabalh », o encora l' « evitament del còst social de l'emplec »; amb un escag compausat de doas mila caps d'entrepresa. Serge Halimi ne conclutz que « la sèrp se mòrt la coa: postula que per èsser competitiu, cal d'en primièr adoptar de recèptas liberalas; s'interròga enseguida de caps d'entrepresa sus la quantitat de liberalisme de lor nacion, puèi conclutz de lor responsa que cada país deu liberalizar un pauc mai son economia per melhorar sa competitivitat... »^[18].

Dins aquel meteis libre, Serge Halimi prepausa ironicament de dissòlvre l'OCDE, li aplicant l'austeritat que d'esperela imposa als Estats^[19].

Segon Raoul-Marc Jennar, ensagiste antiliberal, l’OCDE constituís un « veria burèl d’estudis dels païses industrializats, qu'espandís la doctrina liberala, jutja las politicas dels Estats membres e prepausa d'acòrdis orientats dins lo sens d’un desperiment dels podes publics e d’una autonomia dels actors privats »^[20].

L’istoriana Chloé Maurel, ela, estima que, coma l’Organizacion mondiala del comerci (OMC), l’OCDE se destria de las organizacions coma l’Organizacion de las Nacions unidas (ONU), que, al contrari a aquela, es pas una organizacon democratica e universala. En efièch, alara que l’ONU rassembla practicament totes leo païses del mond, l’OCDE ne ten que trenta e quatre, los mai rics e industrializats. Mai, alara que la primièra se basa sus las valors universalas dels drechs de l’òme, l’OCDE se revendica de las valors del liberalisme, politic e economic. De fach l’OCDE succediguèt en 1960 a l’Organizacion europèa de cooperacion economica (OECE), organisme creat en 1948 en Euròpa a l’iniciativa dels Estats Units d'America dins l'encastre de la Guèrra freja e de l’oposicion al blòt comunista. Per Chloé Maurel, coma son aujòl l’OECE, l’OCDE a per objectiu màger de promòure l’economia de mercat e lo liure escambi, de difusar lo liberalisme economic e d’encoratjar pel mond lo desvelopament del sector privat (subretot los interesses de las grandas entrepresas transnacionalas) al prejudici dels servicis publics^[21].

En 2010, l’intrada d’Israèl dins l’organizacion^[22] provoquèt l’indignacion d'unes grops, qu'i vesèron un encoratjament a l'annexion per Israèl de las colonias en Cisjordania.Per Nabil Chaath, ancian primièr ministre palestinian, "Los Estats membres premian Netanyahu [alara primièr ministe israelian] per sa violacion del drech internacional"^[23].

Lo 14 de decembre de 1960, vint païses signèron la Convencion relativa a l’Organizacion de cooperacion e de desvelopament economics^[24]. Los membres fondators son los 18 membres de l'OECE, los EUA e Canadà^[25]. Dempuèi, quatorze autres païses aderiguèron a l’OCDE que compren alara gaireben totes los païses desvolopats e democratics del mond. L’ensemble format per aqueles païses representan 80 % du PNB mondial en 2009^[26].

País	Data d'adesion[27]	Zona geografica	Lenga(s)	Capitala
Alemanha†	27 de setembre de 1961	Euròpa	Alemand	Berlin
Austràlia	7 de junh de 1971	Oceania	Anglés	Canberra
Àustria†	29 de setembre de 1961	Euròpa	Alemand	Viena
Belgica†	13 de setembre de 1961	Euròpa	Francés, Neerlandés, Alemand	Brussèlas
Canadà†	10 d'abril de 1961	America del Nòrd	Anglés, Francés	Ottawa
Chile	7 de mai de 2010	America del Sud	Espanhòl	Santiago
Corèa del Sud	12 de decembre de 1996	Asia	Corean	Seol
Danemarc†	30 de mai de 1961	Euròpa	Danés	Copenaga
Espanha†	3 d'agost de 1961	Euròpa	Espanhòl	Madrid
Estònia	9 de decembre de 2010	Euròpa	Estonian	Tallinn
Estats Units†	12 d'abril de 1961	America del Nòrd	Anglés	Washington
Finlàndia	28 de genièr de 1969	Euròpa	Finés	Helsinki
França†	7 d'agost de 1961	Euròpa	Francés	París
Grècia†	27 de setembre de 1961	Euròpa	Grèc	Atenas
Ongria	7 de mai de 1996	Euròpa	Ongrés	Budapèst
Irlanda†	17 d'agost de 1961	Euròpa	Irlandés, Anglés	Dublin
Islàndia†	5 de junh de 1961	Euròpa	Islandés	Reykjavik
Israèl	7 de setembre de 2010	Asia	Ebrieu	Tel Aviv
Itàlia†	29 de març de 1962	Euròpa	Italian	Roma
Japon	28 d'abril de 1964	Asia	Japonés	Tòquio
Letònia	1èr de julhet de 2016	Euròpa	Leton	Riga
Luxemborg†	7 de decembre de 1961	Euròpa	Francés, Alemand	Luxemborg
Mexic	18 de mai de 1994	America del Nòrd	Espanhòl	Mexico
Norvègia†	4 de julhet de 1961	Euròpa	Norvegian	Òslo
Nòva Zelanda	29 de mai de 1973	Oceania	Anglés	Wellington
Païses Basses†	13 de novembre de 1961	Euròpa	Neerlandés	Amsterdam
Polonha	22 de novembre de 1996	Euròpa	Polonés	Varsòvia
Portugal†	4 d'agost de 1961	Euròpa	Portugués	Lisbona
Eslovaquia	4 de decembre de 2000	Euròpa	Eslovac	Bratislava
Eslovènia	21 de julhet de 2010	Euròpa	Eslovèn	Ljubljana
Suècia†	28 de setembre de 1961	Euròpa	Suedés	Estocòlme
Soïssa†	28 de setembre de 1961	Euròpa	Alemand, Francés, italian, romanch	Bèrna
Reialme Unit†	2 de mai de 1961	Euròpa	Anglés	Londres
Republica Chèca	21 de decembre de 1995	Euròpa	Chèc	Praga
Turquia†	2 d'agosr de 1961}}	Asia (e Euròpa)	Turc	Ankara

† : membre fondator

Alargiment

Foguèt decidit en mai de 2007 d’obrir de negociacions amb cinc païses: Chile, Estònia, Israèl, la Federacion de Russia e Eslovènia, per lors adesion a l’OCDE, e enforçar la cooperacion de l’OCDE amb l’Africa del Sud, Brasil, la Republica populara de China, Índia e l’Indonesia, dins l'encastre de programas d’engatjament enforçats per lor possibla adesion^[28].

Chile venguèt membre de l'OCDE l'11 de genièr de 2010^[29]. L’Estònia e Eslovènia son admesas lo 27 de mai de 2010. Israèl foguèt admés lo meteis jorn avent integrat dins son dossièr d'adesion un « territòri economic israelian » compausat en mai del territòri d'Israèl los territòris palestinians ocupats per Israèl coma Jerusalèm Èst e lo Golan^[30], çò que desencadenèt una viva polemica.

Mai tard, prioritat serà donada a l’elargiment cap als païses de l’Asia del Sud-Èst^[31].

A la cima ministeriala del 30 de mai de 2013, l'organizacion decidís l'obertura de negociacions amb Letònia e Colómbia; foguèt decidit que de negociacions d'adesion poirian se dubrir en 2015 amb Còsta Rica e la Lituània^[32]. Las negociacions d'adesion de la Lituania e Còsta Rica comencèron lo 9 d'abril de 2015^[33]. Letònia foguèt formelament invitada a rejónher l'OCDE l'11 de mai de 2016

Pendent la reunion de son conselh de govèrn del 12 de març de 2014, l'OCDE anoncièt aver suspendut provisoriament le procediment d'adesion de Russia car l'organizacion vòl enforçar la cooperacion amb Ucraïna^[34], amb que Russia es en conflicte. L'OCDE aviá ja dich de dobtes sus una possible adesion d'aquel país, que'estpas reconegut coma democratic.

Bibliografia

• Jean Bonvin et Christian Morrisson, L’Organisation de coopération et de développement économiques (OCDE), Presses universitaires de France, collection « Que sais-je ? », n^o 3405
• Vincent Gayon, " Un atelier d’écriture internationale : l’OCDE au travail. Éléments de sociologie de la forme rapport », Sociologie du travail, n^o 51(3), 2009, p. 324-342.
• Vincent Gayon, « Le crédit vacillant de l’expert. L’OCDE face au chômage dans les années 1990 et 2000 », Cultures & Conflits, n^o 75 (hiver), "Crises et Organisations internationales", 2009, p. 53-73.

Articles connèxes

• Aide publique au développement
• Liste des alliances internationales de la guerre froide
• Liste historique des régions et pays par PIB (PPA) : travaux réalisés par Angus Maddison pour l'OCDE.
• Programme PISA (programme pour l’éducation de l’OCDE)
• Convention de l’OCDE contre la corruption
• Organisations Coordonnées
• Manuel d'Oslo
• Libéralisme économique
• Néolibéralisme

Ligams extèrnes

• Site oficial de l’OCDE
• Estatisticas de l’OCDE