ଦଶିପୋକ ସଂକ୍ରମଣ

ଦଶିପୋକ ସଂକ୍ରମଣ (ଇଂରାଜୀରେ Pinworm infection ବା ଏଣ୍ଟେରୋବାଏସିସ/ enterobiasis, ଏକ ପ୍ରକାର ମାନବ ପରଭୋଜୀ ରୋଗ (human parasitic disease) ଯାହା ପିନ‌ୱର୍ମ (pinworm) (ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଥ୍ରେଡ‌ୱର୍ମ, ସିଟ‌ୱର୍ମ) ପରଭୋଜୀ ଯୋଗୁ ହୁଏ ।^[୨] ଏହି ରୋଗ ହେଲେ ସାଧାରଣତଯ ମଳଦ୍ୱାର (anal) ପାଖରେ ଗଲୁ (itch) କରେ । ଏହି ଗଲୁ ଯୋଗୁ ଶୟନରେ ବାଧା ହୁଏ ।^[୧] ଏହି ପରଭୋଜୀର ଅଣ୍ଡା ଖାଦ୍ୟ ସ‌ହ ମିଶି ଦେହକୁ ଯିବାର ୪-୮ସପ୍ତାହ ପରେ ଦେହ ଭିତରେ ଅଣ୍ଡାରୁ ଛୁଆ ହୋଇ ତାହାର ଅଣ୍ଡା ମଳଦ୍ୱାର ଚାରିପାଖରେ ଦେଖାଯାଏ ।^[୩] କେତେକ ଲୋକ ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଲକ୍ଷଣହୀନ ହୁଅନ୍ତି ।^[୧]

ଦଶିପୋକ ସଂକ୍ରମଣ
ଇଂରାଜୀ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ - enterobiasis, oxyuriasis[୧]
ଦଶିପୋକ ଅଣ୍ଡା (Enterobius vermicularis)
ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ ଓ ବାହାର ସ୍ରୋତ
ସ୍ପେଶାଲିଟି	ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ[*]
ଆଇସିଡ଼ି-୧୦	B80.
ଆଇସିଡ଼ି-୯-ସିଏମ୍	127.4
ରୋଗ ଡାଟାବେସ	13041
MeSH	D017229
[ଉଇକିଡାଟାରେ ବଦଳ କରନ୍ତୁ]

ଦଶିପୋକର ଅଣ୍ଡା ଯୋଗୁ ଏହି ରୋଗ ବ୍ୟାପେ । ଦଶିପୋକ ମଳଦ୍ୱାର ଚାରିପାଖେ ଅଣ୍ଡା ଦିଏ ଯାହା ପ୍ରାୟ ୩ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଞ୍ଚିରହନ୍ତି । ହାତ, ଖାଦ୍ୟ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦ୍ରବ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ମନୁଷ୍ୟ ଖାଏ । ସ୍କୁଲ ପିଲା, ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ରହୁଥିବା ଲୋକ ଓ ସଂକ୍ରମିତ ରୋଗୀଙ୍କ ସେବା କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କର ଏହି ରୋଗ ସଙ୍କଟ ରହେ । କୌଣସି ପଶୁଙ୍କଦ୍ୱାରା ରୋଗ ବ୍ୟାପେ ନାହିଁ ।^[୧] ଅଣୁବୀକ୍ଷଣରେ ଏହାର ଅଣ୍ଡା ଦେଖି ବା ଏକ ସେ:ମି: ଲମ୍ବର ଏହି ପରଭୋଜୀକୁ ଦେଖି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ । ^[୧][୪]

ଏହି ରୋଗ ନିମନ୍ତେ ମିଳୁଥିବା ମେବେଣ୍ଡାଜୋଲ, ପାଇରାଣ୍ଟେଲ ପାମୋଏଟ (pyrantel pamoate) ବା ଆଲବେଣ୍ଡାଜୋଲ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଔଷଧର ଦୁଇ ମାତ୍ରା/ଡୋଜ ଦୁଇ ସପ୍ତାହ ଅନ୍ତରରେ ଦିଆଯାଏ ।^[୫] ରୋଗୀ ସ‌ହିତ ବାସ କରୁଥିବା ବା ତାହାର ଯତ୍ନ ନେଉଥିବା ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କୁ ଏହି ଔଷଧ ଦିଆଯାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଡୋଜ ଖାଇସାରିବା ପରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମସ୍ତ ବ୍ୟବ‌ହୃତ ଜିନିଷ ଗରମ ପାଣିରେ ଧୋଇବାକୁ ଉପଦେଶ ଦିଆଯାଏ । ଉତ୍ତମ ହସ୍ତ ପ୍ରକ୍ଷାଳନ (handwashing), ସବୁଦିନ ସକାଳେ ସ୍ନାନ ଓ ପ୍ରତିଦିନ ଅନ୍ତବସ୍ତ୍ର (underwear) ବଦଳେଇଲେ ପୁନଃ ସଂକ୍ରମଣ ପ୍ରତିରୋଧ କରିହୁଏ । ^[୧]

ପୃଥିବୀର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ଥାନରେ ସାଧାରଣତଃ ଦଶିପୋକ ସଂକ୍ରମଣ ହୁଏ ।^[୧][୬] ବିକଶିତ ଦେଶମାନଙ୍କରେ (developed world) ଏହି ରୋଗ ଏକ ସର୍ବାଧିକ ସାଧାରଣ ରୋଗ । ସ୍କୁଲ ପିଲାଙ୍କୁ ଏ ରୋଗ ଅଧିକ ଆକ୍ରମଣ କରେ ।^[୧] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଯେ କୌଣସି ସମୟରେ ୨୦% ଲୋକ ଏ ରୋଗର ଶିକାର ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।^[୨] ଉଚ୍ଚ ସଙ୍କଟରେ ଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୫୦% ଲୋକଙ୍କୁ ଏ ରୋଗ ହୁଏ । ^[୩] ଏହାକୁ ଏକ ସାଂଘାତିକ ରୋଗ ରୂପେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ନାହିଁ ।^[୬] ସାରା ମାନବ ଇତିହାସରେ ଏହି ରୋଗ ହୋଇଥିବା ଜଣାଯାଏ ।^[୭]