ଦେବୀପ୍ରସନ୍ନ ପଟ୍ଟନାୟକ
ଦେବୀପ୍ରସନ୍ନ ପଟ୍ଟନାୟକ, ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାବିଦ, ସାମାଜିକ ବିଜ୍ଞାନୀ ଓ ଲେଖକ । [୧] ସେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଭାରତୀୟ ଭାଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ (CIIL), ମହୀଶୂରର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଅଟନ୍ତି । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷାର ମାନ୍ୟତା ପ୍ରାପ୍ତ କରାଇବାରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା[୨][୩] ରହିଛି । [୪]
ଦେବୀପ୍ରସନ୍ନ ପଟ୍ଟନାୟକ | |
---|---|
ଜନ୍ମ | ତିଗିରିଆ, କଟକ | ୧୪ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୩୧
ଜାତୀୟତା | ଭାରତୀୟ |
ଶିକ୍ଷା | ସ୍ନାତକୋତ୍ତର(ଭାଷା ବିଜ୍ଞାନ), ପି.ଏଚ.ଡି(ଭାଷା ବିଜ୍ଞାନ) |
ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ | ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ |
ବୃତ୍ତି | ଭାଷାବିତ |
ଚାକିରିକ୍ଷେତ୍ର(ସମୂହ) | ମାନବ ସମ୍ବଳ ବିଭାଗ, ଭାରତ ସରକାର |
(s) | ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆନ ଲାଙ୍ଗୁଏଜେସ (CIIL), ମହୀଶୂର |
ପିତାମାତା(s) | ମଧୁସୂଦନ ପଟ୍ଟନାୟକ, ମୀନାମାଳି ଦେବୀ |
ସମ୍ପର୍କୀୟ | ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି (ଶ୍ୟାଳକ) |
ପୁରସ୍କାର | ପଦ୍ମଶ୍ରୀ |
ଦେବୀପ୍ରସନ୍ନ ପଟ୍ଟନାୟକ, ୧୯୩୪ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୪ ତାରିଖରେ କଟକ ଜିଲ୍ଲାର ତିଗିରିଆଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଓଡ଼ିଆରେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରି କିଛିକାଳ ବିଶ୍ୱ ଭାରତୀରେ ଓଡ଼ିଆ ବିଭାଗରେ ଅଧ୍ୟାପନା କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଡେକାନ କଲେଜ, ପୁନାରୁ ଭାଷାବିଜ୍ଞାନରେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଡିପ୍ଲୋମାରେ(ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର କୋର୍ସ ସହିତ ସମାନ ହେଲା) ଉତ୍ତୀର୍ଣ ହୋଇଛନ୍ତି । ୧୯୬୧ ମସିହାରେ ଆମେରିକାରୁ ଭାଷାବିଜ୍ଞାନ ବିଷୟରେ ଡକ୍ଟରେଟ ହାସଲ କରିଥିଲେ । ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପାଠ ପଢିସାରିବା ପରେ, ସେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଉପରେ ଗବେଷଣା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଆମେରିକାରୁ ଗବେଷଣା ସାରି ଫେରିବା ପରେ, ପୁନଃଶ୍ଚ ସେହି କାମରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲେ । ୧୯୬୯ ମସିହାରେ ମହିଶୂରରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିବା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଭାରତୀୟ ଭାଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ(ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆନ ଲାଙ୍ଗୁଏଜେସ)ର,ସେ ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ । ୧୯୬୯ରୁ ୧୯୮୯ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ସେ ଏହି ଅନୁଷ୍ଠାନର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଅବସର ସମୟ ବେଳକୁ ତାଙ୍କୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଅତିରିକ୍ତ ସଚିବ ପଦବୀ ତୂଲ୍ୟ ଅଥିକାରୀଭାବେ ଗଣାଯାଉଥିଲା ।
ରଚିତ ପୁସ୍ତକ
- କବି ଲିପି[୫]
- ସାହିତ୍ୟ ବୀକ୍ଷା
- ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ଭାଷାବିଜ୍ଞାନ
- ଅନେକ ଜୀବନ (ଆତ୍ମଜୀବନୀ)
- ଇଣ୍ଟ୍ରୋଡକ୍ସନ ଅଫ ଆପଲାଏଡ ଲିଙ୍ଗୁଇଷ୍ଟିକ(Introduction of Applied Linguistic)
- ଲିଙ୍ଗୁଇଷ୍ଟିକ ଏଣ୍ଡ କଲଚରାଲ ଡାଇଭରସିଟି(Linguistic and Cultural Diversity)(ଦୁଇ ଭାଗ)[୬]
- Multilingualism in India[୧]
- Intensive Hindi course: drills[୭]
- Language and Social Issues: Princess Leelavathi Memorial Lectures[୮]
- Papers in Indian Sociolinguistics[୯]
- An Introduction to Tamil Script, Reading & Writing[୧୦]
- Multilingualism and mother-tongue education[୧୧]
- Language Policy and Programmes[୧୨]
- Advanced Tamil Reader, Part 1[୧୩]
- An Outline of Kumauni Grammar[୧୪]
- Language and Cultural Diversity: The Writings of Debi Prasanna Pattanayak, Volume 2[୧୫]
- Language, Education, and Culture[୧୬]
- A Controlled Historical Reconstruction of Oriya, Assamese, Bengali, and Hindi[୧୭]
- Conversational Oriya[୧୮]
- Orissa, Oriya and the Multilingual Context[୧୯]
- Multilingualism and Multiculturalism: Britain and India[୨୦]
- An Introduction Ti Tamil Script, Reading & Writing[୨୧]
- An Introduction to Tamil Script, Reading & Writting[୨୨]
- Rabīndra smaraṇīkā[୨୩]