ଯୋନୀପଥ ପ୍ରଦାହ

ଯୋନୀପଥ ପ୍ରଦାହ ବା ଭାଜାଇନାଇଟିସ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Vaginitis, ଅନ୍ୟ ନାମ ଭଲ୍ଭୋଭାଜାଇନାଇଟିସ/ vulvovaginitis) କ‌ହିଲେ ଯୋନୀ (vulva) ଓ ଯୋନୀପଥ (vagina) ପ୍ରଦାହକୁ ବୁଝାଏ ।^[୪][୫] ଗଲୁ, ପୋଡ଼ାଜଳା, କଷ୍ଟ, ଯୋନୀସ୍ରାବ (discharge) ଓ ଦୁର୍ଗନ୍ଧ ଆଦି ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରକାଶ ପାଏ ।^[୧] ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ କେତେକ ପ୍ରକାର ଯୋନୀପଥ ପ୍ରଦାହ ହୁଏ ।^[୧]

ସଂକ୍ରମଣର ତିନୋଟି ମୂଖ୍ୟ କାରଣ ଥାଏ ଯଥା:- ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆଲ ଭାଜିନୋସିସ (bacterial vaginosis, ଯୋନୀପଥ କବକ ସଂକ୍ରମଣ (vaginal yeast infection), ଟ୍ରିକୋମୋନିଆସିସ (trichomoniasis) ।^[୨] ଅନ୍ୟ କାରଣମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରିବା ଓ ଋତୁବନ୍ଦ ସମୟରେ ସ୍ୱଳ୍ପ ଏସ୍ଟ୍ରୋଜେନ (estrogen) ସ୍ତର ଯୋଗୁ ସ୍ପର୍ମିସାଇଡ ବା ସାବୁନ ପ୍ରତି ଆଲର୍ଜି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା (allergic reactions) ହୁଏ ।^[୨] ଗୋଟିଏ କେଶ୍‌ରେ ଏକାଧିକ କାରଣ ଥାଇପାରେ ।^[୨] ବୟସ ଅନୁସାରେ ସାଧାରଣ କାରଣର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇପାରେ । ^[୩]

ଯୋନୀପଥ ପରୀକ୍ଷା (examination), ପିଏଚ pH ମାପ, ଯୋନୀସ୍ରାବର କଲଚର (culturing) ସାହାଯ୍ୟରେ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।^[୩] ପ୍ରାୟ ସମ ଲକ୍ଷଣ ଥିବା ଅନ୍ୟ କାରଣ ଯେପରିକି ସର୍ଭିସାଇଟିସ (Inflammation of the cervix), ପେଲଭିକ ଇନଫ୍ଲାମେଟରି ଡିଜିଜ (pelvic inflammatory disease), କର୍କଟ ରୋଗ, ବାହାର ଦ୍ରବ୍ୟ (foreign bodies) ଓ ଚର୍ମ ରୋଗ ଅନୁପସ୍ଥିତି ଦୂରୀଭୁତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ । ^[୩]

ରୋଗର କାରଣ ଅନୁସାରେ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ।^[୧] ସଂକ୍ରମଣ ଥିଲେ ତାହାର ଉପ‌ଯୁକ୍ତ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ।^[୩] ସିଜ ବାଥ (Sitz baths) ଦେଲେ ଉପଶମ ହୁଏ ।^[୩] ସାବୁନ ଓ ମହିଳା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷାକାରୀ ପଦାର୍ଥ (feminine hygiene products) ଯେପରିକି ସ୍ପ୍ରେ ବ୍ୟବ‌ହାର କରିବାକୁ ନିଷେଧ କରାଯାଏ । ^[୩] ପ୍ରାୟ ଏକ ତୃତୀୟାଂଶ ମହିଳାଙ୍କର ଏହି ରୋଗ ଜୀବନରେ ହୁଏ ।^[୪] ପ୍ରଜନନକ୍ଷମ ମହିଳାଙ୍କର ଏ ରୋଗ ଅଧିକ ହୁଏ । ^[୪]