ରମାକାନ୍ତ ରଥ
ରମାକାନ୍ତ ରଥ (ଜନ୍ମ ୧୩ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୪) ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଜଣେ ଆଧୁନିକ କବି । ସେ କଟକଠାରେ ୧୯୩୪ରେ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲେ । ସେ ଇଂରାଜୀରେ ରେଭେନ୍ସା କଲେଜରୁ ଏମ.ଏ. କରିବା ପରେ ୧୯୫୭ରେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାରେ ୧୯୯୨ରେ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟ ସଚିବ ଥିଲେ । ଏହି ସମୟରେ ତାଙ୍କର ସାତଟି କବିତା ସଂକଳନ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା – କେତେ ଦିନର (୧୯୬୨), ସନ୍ଦିଗ୍ଧ ମୃଗୟା (୧୯୭୧), ସପ୍ତମ ରତୁ (୧୯୭୭), ସଚିତ୍ର ଅନ୍ଧାର (୧୯୮୨), ଶ୍ରୀରାଧା (୧୯୮୫) ଏବଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠ କବିତା (୧୯୯୨) । ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ୧୯୭୮ ମସିହାରେ ତାଙ୍କ କବିତା ସଂକଳନ "ସପ୍ତମ ଋତୁ" ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ପୁରସ୍କୃତ କରିଥିଲା । ୧୯୮୪ରେ ସଚିତ୍ର ଅନ୍ଧାର ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଶାରଳା ପୁରସ୍କାର ମିଳିଥିଲା । ୧୯୯୨ ମସିହାପାଇଁ ସେ ସରସ୍ୱତୀ ସମ୍ମାନରେ ସମ୍ମାନୀତ । ଏହି କାବ୍ୟଗ୍ରନ୍ଥ ଇଂରାଜୀ ଓ ଆଠଟି ଭାରତୀୟ ଭାଷାରେ ଅନୁଦିତ ।[୨]
ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ ରମାକାନ୍ତ ରଥ | |
|---|---|
 | |
| ଜନ୍ମ ଓ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ | ୧୩ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୪ କଟକ, ଓଡ଼ିଶା |
| ବୃତ୍ତି | ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା ଅଧିକାରୀ |
| ଭାଷା | ଓଡ଼ିଆ |
| ଶିକ୍ଷା | ସ୍ନାତକୋତ୍ତର (ଇଂରାଜୀ ଭାଷା) |
| ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ | ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ |
| ଶୈଳୀ | କବି |
| ସାହିତ୍ୟ କୃତି | ଶ୍ରୀରାଧା |
| ପୁରସ୍କାର | ସରସ୍ୱତୀ ସମ୍ମାନ, କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର, |
| ଜୀବନସାଥୀ | ଶାନ୍ତିଲତା ରଥ[୧] |
| ଦସ୍ତଖତ |  |
ପଦାଧିକାରୀ
୧୯୫୭ରୁ ସେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ଓ ସଚିବ ଭାବରେ ଅନେକ ବର୍ଷ କାମ ତୁଲାଇଥିଲେ । ୧୯୯୩-୧୯୯୮ ଯାଏଁ ସେ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀର ଉପ-ସଭାପତି ଓ ୧୯୯୮-୨୦୦୩ ଯାଏଁ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ, ଦିଲ୍ଲୀର ସଭାପତି ଭାବରେ କାମ ତୁଲାଇଥିଲେ ।
ଫେବୃଆରୀ ୨୦୦୯ରେ ସେ ଫେଲୋସିପ ସମ୍ମାନ ଲାଭ କରିଥିଲେ । ଏହି ସମ୍ମାନ ଲାଭ କରିବାରେ ସେ ହେଉଛନ୍ତି ୩ୟ ଓଡ଼ିଆ ।
ସାହିତ୍ୟ ସର୍ଜନା
ରମାକାନ୍ତ ରଥଙ୍କ ଲେଖାରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଓ ଆଦିଭୌତିକ କଳ୍ପନାର ବ୍ୟବହାର ଦେଖାଯାଏ । ଏହା ତାଙ୍କର ରାଧାଙ୍କୁ ନେଇ ଲେଖା ଶ୍ରୀରାଧା ଓ ସପ୍ତମ ଋତୁରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।
କବିତା
- "କେତେ ଦିନର" (୧୯୬୨)
- "ଅନେକ କୋଠରୀ" (୧୯୬୭)
- "ସନ୍ଧିଗ୍ଧ ମୃଗୟା" (୧୯୭୧)
- "ସପ୍ତମ ଋତୁ" (୧୯୭୭)
- "ସଚିତ୍ର ଅନ୍ଧାର" (୧୯୮୨)
- "ସୀମାନ୍ତ ବାସ"
- "ଫେରି ଚାହିଁଲେ"
- "ସବୁଦିନେ ସେପାଖେ"
- " ନ ଯା ନ ଯା ରହୁ ରହୁ "
- "ସରଳ ହୃଦଗଣିତ"
- "ଜାହାଜ ଆସିବ ଓ ଆଉ କେତୋଟି"[୩]
- ଧର୍ମପଦର ଆତ୍ମହତ୍ୟା (କବିତା)
ଲମ୍ବା କବିତା
- ଶ୍ରୀରାଧା (୧୯୮୪)
- ଶ୍ରୀ ପଳାତକ (୧୯୯୭)
ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ
- ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ, ୨୦୦୬
- ଅତିବଡ଼ୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ ସମ୍ମାନ, ୨୦୧୮[୪]
- ସରସ୍ୱତୀ ସମ୍ମାନ- ଶ୍ରୀରାଧା, ୧୯୯୨
- କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର - ସପ୍ତମ ଋତୁ, ୧୯୭୮
- ବିଷୁବ ପୁରସ୍କାର, ୧୯୯୧ [୫]
- ଶାରଳା ପୁରସ୍କାର, ୧୯୮୪[୬]
- ପ୍ରଜାତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଚାର ସମିତି ଝଙ୍କାର ପୁରସ୍କାର (କବିତା), ୧୯୭୦
- ସାରଳା ସମ୍ମାନ, ୨୦୧୧
- ସାହିତ୍ୟ ଭାରତୀ ସମ୍ମାନ, ୨୦୦୬
- କଳିଙ୍ଗ ରତ୍ନ, ୨୦୦୯[୭]
- ଉତ୍କଳ ରତ୍ନ, ୨୦୧୭