ରେଶମ ପଥ
ଆମ ଦେଶରେ
ରେଶମ ପଥ (ରେଶମ ସୂତ୍ର ବା ରେଶମ ମାର୍ଗ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣା) ଏକ ପୁରାତନ ବେପାର ବଣିଜ ତଥା ଚଳଣିଗତ ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ ପଥକୁ ବୁଝାଇଥାଏ । ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ଏହି ପଥସବୁ ଯୋଡ଼ିଥିଲା ଏସିଆ ମହାଦେଶ ସହ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଓ ପ୍ରାଚ୍ୟ ଭିତରେ ଚଳଣିଗତ ପରିବହନ ନିମନ୍ତେ ଚୀନ ଓ ଭାରତର ବଣିକ, ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀ, ସାଧୁ, ଯାଯାବର ଓ ସହରୀ ଲୋକଙ୍କୁ ଭୂମଧ୍ୟ ସାଗର ସହ ଯୋଡ଼ିଥିଲା ।[୧]
ହାଣ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ (ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୨୬୦- ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୨୨୦)ର ରାଜୁତି କାଳରେ 6,000 kilometres (4,000 miles) ବ୍ୟାପୀ ରହିଥିବା ରେଶମ ପଥର ନାମ ପଥ ସାରା ଚାଲିଥିବା ମଖମଲି ଚୀନି ରେଶମର ବେପାର ବଣିଜରୁ ଆସିଛି । ଚୀନି ରାଜଦୂତ ଚାଙ୍ଗ କିଆନଙ୍କ ଦୂତକାମ ଓ ଅନ୍ୱେଷଣ ସକାଶେ ରେଶମ ବେପାରର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଏସୀୟ ବିଭାଗଗୁଡ଼ିକ ପାଖାପାଖି ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୧୧୪ ବେଳକୁ ହାଣ ସାମ୍ରାଜ୍ୟଦ୍ୱାରା ବଢ଼ାଯାଇଥିଲା ।[୨] ଚୀନି ନିଜ ବେପାରର ସୁରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଅତି ଯତ୍ନବାନ ହୋଇ ବଣିଜ ପଥର ସୁରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଚୀନର ବିଶାଳ କାନ୍ଥକୁ ବଢ଼ାଇଥିଲେ ।[୩]
ରେଶମ ପଥରେ ବେପାର ବଣିଜ ଚୀନ, ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶ, ପର୍ସିଆ, ଇଉରୋପ, ଆଫ୍ରିକା ଶିଖର ଓ ଆରବିଆରେ ସଭ୍ୟତା ଓ ଏହାର ଦୂରବାଟ, ରାଜନୀତିକ, ଅର୍ଥନୀତିକ ସମ୍ବନ୍ଧ ଆଦି ଆରମ୍ଭ କରି ବିକାଶରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ନିଭାଇଥିଲା । [୪] ଚୀନରେ ରେଶମ ମୁଖ୍ୟ ବେପାର ଉପାଦାନ ହୋଇଥିଲେ ହେଁ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପଦାର୍ଥସବୁର ବେପାର ମଧ୍ୟ ହେଇଥିଲା । ଏହା ଛଡ଼ା ଧର୍ମ, ସମନ୍ୱୟୀ ଦାର୍ଶନିକଗଣ, ବିଭିନ୍ନ ବୈଷୟିକ କୌଶଳ ଏପରିକି ରୋଗସବୁ ମଧ୍ୟ ରେଶ ପଥ ଦେଇ ବ୍ୟାପିଥିଲେ । ସଭ୍ୟତାଗୁଡ଼ିକ ଭିତରେ ବାଣିଜ୍ୟିକ ଆଦାନପ୍ରଦାନ ସଙ୍ଗେ ଚଳଣିଗତ ଆଦାନପ୍ରଦାନ ମଧ୍ୟ ଏହି ଅନ୍ତର୍ଜାଲ ଯୋଗୁ ସାଧିତ ହେଉଥିଲା ।[୫]
ପୁରାତନ କାଳରେ ମୁଖ୍ୟ ବଣିକମାନେ ଥିଲେ ଚୀନି, ପର୍ସିଆନ, ସୋମାଲୀୟ, ସିରିଆନ, ରୋମାନ, ଆର୍ମେନିଆନ, ଭାରତୀୟ ଓ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆନ ଥିଲେ ଓ ପରେ ୫ମରୁ ୮ମ ଶତକ ଯାଏ ସଗଡ଼ିଆନ ଲୋକେ । ଇସଲାମର ଉତ୍ଥାନ ଫଳରେ ଆରବୀୟମାନେ ମଧ୍ୟ ବେପାରରେ ଅଧିକ ସକ୍ରିୟ ହେବା ଆରମ୍ଭ କଲେ ।
୨୦୧୪ ମସିହା ଜୁନମାନରେ ଇଉନେସ୍କୋ ଚାଙ୍ଗାନ ଟିଆଁସାଁ କରିଡ଼ର ଅଫ ଦି ସିଲ୍କ ରୋଡ଼କୁ ବିଶ୍ୱ ଐତିହ୍ୟ ସ୍ଥଳୀର ମାନ୍ୟତା ଦେଇଥିଲେ ।
ଇତିହାସ
ପୂର୍ବାରମ୍ଭ
ଅନ୍ତର୍ମହାଦେଶୀୟ ଯାତ୍ରା
ଭାରବାହୀ ପଶୁମାନଙ୍କୁ ପାଳନ କରି ଓ ଜାହାଜ ଗଢ଼ାରେ ଉନ୍ନତୀକରଣ ହେବା ପରେ ଇତିହାସ ପୂର୍ବ ଲୋକେ ଦୂର ବାଟରେ ଅଧିକ ଓଜନିଆ ଭାର ନେବା ଆଣିବା କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଏଥି ସହିତ ଚଳଣିଗତ ଆଦାନପ୍ରଦାନ ଓ ବେପାର ମଧ୍ୟ ବଢ଼ିଲା । ଏସିଆର ବିଶାଳ ଘାସପଡ଼ିଆ ଅଧିକ ଚାରଣ ପାଇଁ ଜାଗା, ପାଣି, ଓ ଯାଯାବରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସହଜ ବାଟ ଯୋଗାଇଲା । ଫଳରେ ପଥଚାରୀମାନେ ଚାଷଜମି ନଷ୍ଟ ନ କରି ଓ ବଣୁଆ ପଶୁମାନଙ୍କୁ ନ ହୁରୁଡ଼ାଇ ପ୍ରଶାନ୍ତରୁ ଆଫ୍ରିକା ତଥା ଇଉରୋପ ଭିତରେ ଅଧିକ ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରିପାରିଲେ ।
ଚୀନୀ ଓ ମଧ୍ୟ ଏସୀୟ ଯୋଗାଯୋଗ
ଖ୍ରୀ.ପୂ. ଦ୍ୱିତୀୟ ସହସ୍ରାବ୍ଦଠାରୁ ଇଆରକେଣ୍ଟ ଓ ଖୋଟାନରୁ ନେଇ ଚୀନ ଯାଏ ନେଫ୍ରାଇଟ ଜେଡ଼ର କାରବାର ଚାଲିଥିଲା ।
ଆଧାର
ବାହାର ଲିଙ୍କ
- Silk Road Atlas (University of Washington)
- The Silk Road Archived 2016-03-15 at the Portuguese Web Archive, a historical overview by Oliver Wild
- The Silk Road Journal, a freely available scholarly journal run by Daniel Waugh
- The New Silk Road – a lecture by Paul Lacourbe at TEDxDanubia 2013
- Escobar, Pepe (February 2015). Year of the Sheep, Century of the Dragon? New Silk Roads and the Chinese Vision of a Brave New (Trade) World, an essay at Tom Dispatch