ਇਵਾਨ ਭਿਅੰਕਰ

ਇਵਾਨ IV ਵਸੀਲੀਏਵਿਚ (ਰੂਸੀ: Ива́н Васи́льевич, tr. Ivan Vasilyevich; 25 ਅਗਸਤ 1530 – 28 ਮਾਰਚ28 March [ਪੁ.ਤ. 18 March] 1584O. S.28 March [ਪੁ.ਤ. 18 March] 1584),^[1] ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਵਾਨ ਭਿਅੰਕਰ ਜਾਂ ਇਵਾਨ ਭਿਆਨਕ (ਰੂਸੀ: Ива́н Гро́зный​ (ਮਦਦ·ਫ਼ਾਈਲ)ਰੂਸੀ: Ива́н Гро́зный​ (ਮਦਦ·ਫ਼ਾਈਲ), ਇਵਾਨ ਗ੍ਰੋਜ਼ਨੀ) 1533 ਤੋਂ 1547 ਤੱਕ ਮਾਸਕੋ ਦਾ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਸੀ, ਫਿਰ 1584 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਸਾਰੇ ਰੂਸ ਦਾ ਜ਼ਾਰ ਸੀ। ਆਖਰੀ ਖ਼ਿਤਾਬ ਉਸਦੇ ਸਾਰੇ ਉਤਰਾਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ। 

ਇਵਾਨ ਭਿਅੰਕਰ
ਇਵਾਨ ਚੌਥੇ ਦਾ ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਫ਼ੇਸੀਅਲ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ, ਮਿਖਾਇਲ ਮਿਖਾਇਲੋਵਿਚ ਗਰਾਸੀਮੋਵ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ
ਸਾਰੇ ਰਸ ਦੇ ਜ਼ਾਰ
ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ	16 ਜਨਵਰੀ 1547 – 28 ਮਾਰਚ 1584
ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ	16 ਜਨਵਰੀ 1547
ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀ	ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ
ਵਾਰਸ	ਫਿਉਦਰ ਪਹਿਲਾ
ਮਾਸਕੋ ਦਾ ਗ੍ਰੈਂਡ ਪ੍ਰਿੰਸ
ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ	3 ਦਸੰਬਰ 1533 - 16 ਜਨਵਰੀ 1547
ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀ	ਵਸੀਲੀ III
ਜਨਮ	25 ਅਗਸਤ, 1530 ਕੋਲੋਮਨਸਕੋਏ, ਮਾਸਕੋ ਗਰੈਂਡ ਡਚੀ
ਮੌਤ	28 ਮਾਰਚ  [ਪੁ.ਤ. 18 ਮਾਰਚ]  1584 (53 ਸਾਲ) ਮਾਸਕੋ, ਰੂਸ ਦੇ ਜ਼ਾਰ
ਦਫ਼ਨ	ਮਹਾਂਦੂਤ ਦਾ ਗਿਰਜਾਘਰ, ਮਾਸਕੋ
ਪਤਨੀਆਂ	See list ਅਨਾਸਤਾਸੀਆ ਰੋਮਾਨੋਵਾਨਾ ਮਾਰੀਆ ਤਿਮਰੀਓਕੋਵਨਾ ਮਾਰਫਾ ਸੋਬਾਕੀਨਾ ਅੰਨਾ ਕੋਲਤੋਵਸਕਾਇਆ ਅੰਨਾ ਵਾਸੀਲਕੀਕੋਵਾ ਵਸੀਲੀਸਾ ਮੇਲਿਨਤੇਵਨਾ [[[ਮਾਰੀਆ ਡੋਲਗੋਰੂਕਾਇਆ]] ਮਾਰੀਆ ਨਾਗਾਇਆ
ਔਲਾਦ more...	See list ਦਮਿੱਤਰੀ ਇਵਾਨੋਵਿਚ ਇਵਾਨ ਇਵਾਨੋਵਿਚ ਰੂਸ ਦਾ ਫਿਓਦਰ ਪਹਿਲਾ ਦਮਿੱਤਰੀ ਇਵਾਨੋਵਿਚ
ਨਾਮ ਇਵਾਨ ਵਸੀਲੀਏਵਿਚ
ਵੰਸ਼	ਰੂਰਿਕ
ਪਿਤਾ	ਰੂਸ ਦਾ ਤੀਜਾ ਵਸੀਲੀ
ਮਾਤਾ	ਐਲੇਨਾ ਗਲਿੰਸਕਾਇਆ
ਧਰਮ	ਰੂਸੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ

ਉਸਦੇ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਦੇ ਰਾਜ ਦਾ ਬਹੁਤ ਵਿਸਥਾਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਕਾਜਾਨ ਖ਼ਾਨਤ, ਆਸਤਰਾਖਾਨ ਖਾਨਤ ਅਤੇ (ਮੱਧ ਸਾਇਬੇਰਿਆ ਦੀ) ਸਿਬਿਰ ਖਾਨਤ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਰੂਸ ਇੱਕ ਬਹੁਕੌਮੀ ਅਤੇ ਬਹੁਧਰਮੀ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਰੂਸੀ ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਖੇਤਰਫਲ ਲੱਗਪਗ 4,050,000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (1,560,000 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਬਣ ਚੁੱਕਾ ਸੀ (ਯਾਨੀ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤ ਨਾਲੋਂ ਲੱਗਪਗ ਸਵਾ ਗੁਣਾ) ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਰੂਸੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਅੱਗੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਰਾਜ-ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਅਣਗਿਣਤ ਬਦਲਾਓ ਕੀਤੇ ਜਿਸ ਨਾਲ ਰੂਸ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਨਾ ਹੋ ਕੇ ਇੱਕ ਸਾਮਰਾਜ ਅਤੇ ਇੱਕ ਖੇਤਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉੱਭਰ ਸਕਿਆ। ਇਹ ਰੁਤਬਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਕੀਮਤ ਤਾਰਨੀ ਪਈ।    

ਇਤਿਹਾਸਕ ਸ੍ਰੋਤ ਇਵਾਨ ਦੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਬਿਰਤਾਂਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ: ਉਸ ਨੂੰ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਗੁੱਸੇ ਦੇ ਦੌਰੇ ਪੈਂਦੇ ਦੱਸੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਅਸਥਿਰਤਾ ਦੇ ਦੌਰ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।^[2] ਇਹ ਰੋਗ ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਵਧਦਾ ਗਿਆ।^[3][4] ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਇੱਕ ਦੌਰੇ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਵਾਰਸ ਇਵਾਨ ਇਵਾਨੋਵਿਚ ਨੂੰ ਮਾਰ ਸੁੱਟਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਿੰਘਾਸਣ ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੋਣ ਲਈ ਉਸਦਾ ਛੋਟਾ ਪੁੱਤਰ, ਫਿਓਦਰ ਇਵਾਨੋਵਿਚਨੇ ਰਹਿ ਗਿਆ, ਜੋ ਪਵਿੱਤਰ ਰੂਹ ਸੀ, ਪਰ ਸਿਆਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਾਕਾਮ। 

ਇਵਾਨ, ਇੱਕ ਯੋਗ ਡਿਪਲੋਮੈਟ, ਕਲਾ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਦਾ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਰੂਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਹਾਊਸ ਮਾਸਕੋ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਯਾਰਡ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੀ। ਉਹ ਰੂਸ ਦੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ (ਰੂਸੀ ਲੋਕਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਇਵਾਨ ਭਿਆਨਕ ਵੇਖੋ) ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਹਰਮਨਪਿਆਰਾ ਸੀ। ਸ਼ਾਇਦ ਨੋਵੋਗੋਰੋਦ ਅਤੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ("ਨੋਵੋਗੋਰੋ ਦਾ ਕਤਲੇਆਮ" ਵੇਖੋ) ਦੇ ਲੋਕ ਉਸਨੂੰ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਮਝਦੇ, ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਡਰ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਅਮੀਰਾਂ ਨਾਲ ਸਖ਼ਤ ਸਲੂਕ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।