10 złotych wzór 1959 Tadeusz Kościuszko
10 złotych wzór 1959 Tadeusz Kościuszko – moneta dziesięciozłotowa, wprowadzona do obiegu 1 lipca 1959 r. zarządzeniem z 5 czerwca 1959 r. (M.P. z 1959 r. nr 56, poz. 271), wycofana 1 stycznia 1978 r. zarządzeniem Ministra Finansów z dnia 21 maja 1977 r. (M.P. z 1977 r. nr 14, poz. 79)[1].
| Dane podstawowe | |
| Emitent | |
|---|---|
| Nominał | 10 zł |
| Rocznik | 1959, 1960, 1966 |
| Emisja | |
| Mennica | |
| Nakład | 44 816 153 szt. |
| Data emisji | 1 lipca 1959 |
| Data wycofania | 1 stycznia 1978 |
| Projektant | |
| Opis fizyczny | |
| Masa | 12,9 g |
| Średnica | 31 mm |
| Materiał | miedzionikiel MN19 |
| Rant | ząbkowany |
| Stempel | |
| Uwagi | |
Monetę bito z datą 1959, 1960 oraz 1966[2]. Była bita w ramach serii tematycznej Wielcy Polacy.
Awers
W centralnym punkcie umieszczono godło – orła bez korony, pod spodem rok bicia, dookoła napis „POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA”, a na monecie z 1966 roku, pod łapą orła dodano znak mennicy w Warszawie[1].
Rewers
Na tej stronie monety znajduje się lewy profil Tadeusza Kościuszki oraz napis „ZŁ 10 ZŁ”[2].
Nakład
Monetę bito w Mennicy Państwowej w miedzioniklu MN19, na krążku o średnicy 31 mm, masie 12,9 grama, z rantem ząbkowanym, według projektu Kazimierza Zielińskiego. Nakłady monety w poszczególnych latach przedstawiały się następująco[1]:
| Rocznik | Typ rewersu | Znak mennicy | Nakład (sztuk) |
|---|---|---|---|
| 10 złotych 1959 | Tadeusz Kościuszko | 13 107 000 | |
| 10 złotych 1960 | Tadeusz Kościuszko | 27 551 153 | |
| 10 złotych 1966 | Tadeusz Kościuszko | MW | 4 157 000 |
Opis
Dziesięciozłotówkę wprowadzono do obiegu razem z 10 złotych wzór 1959 Mikołaj Kopernik, w celu wycofania banknotu o tym samym nominale, będącym w obiegu od dnia reformy walutowej z 1950 r. Moneta została zastąpiona dziesięciozłotówką wzór 1969 Tadeusz Kościuszko, różniącą się jedynie zmniejszoną do 28 mm średnicą[2].
Do wprowadzenia w 1975 roku dziesięciozłotówek o średnicy 25 mm, moneta krążyła w obiegu razem
- ze swoją następczynią z Tadeuszem Kościuszką o zmniejszonej średnicy (wzór 1969, ɸ28 mm),
- z dziesięciozłotówkami z Mikołajem Kopernikiem (wzór 1959, ɸ31 mm) i (wzór 1967, ɸ28 mm),
- z czterema okolicznościowymi dziesięciozłotówkami o średnicy 31 mm i
- dziewięcioma okolicznościowymi dziesięciozłotówkami o średnicy 28 mm.
Po wprowadzeniu w 1975 roku dziesięciozłotówek z Bolesławem Prusem i Adamem Mickiewiczem o średnicy 25 mm, wszystkie te monety krążyły razem w obiegu, aż do 1 stycznia 1978 roku, kiedy to dziesięciozłotówki o średnicach 31 i 28 mm zostały wycofane.
Wersje próbne
Istnieje wersja tej monety należąca do serii próbnej w niklu (rok 1960) z wypukłym napisem „PRÓBA”, wybita w nakładzie 500 sztuk. Katalogi informują również o istnieniu wersji próbnej technologicznej w aluminium z 1960 roku, bez napisu „PRÓBA”, w nakładzie 10 sztuk[2].
W serii monet próbnych w niklu wybito, z datą 1960, konkurencyjny projekt dziesięciozłotówki obiegowej z Tadeuszem Kościuszką, ze zmniejszonym wizerunkiem i napisem „10 ZŁOTYCH” na rewersie, oraz konkurencyjny projekt dziesięciozłotówki obiegowej z roku 1960, z kołem zębatym i napisem „10 zł” na rewersie[2].
