Amfiteatr w Łazienkach Królewskich
Amfiteatr w Łazienkach Królewskich – teatr znajdujący się w parku Łazienkowskim w Warszawie w pobliżu pałacu Na Wyspie.
![]() | |
![]() Scena Amfiteatru | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Styl architektoniczny | |
Architekt | |
Ukończenie budowy | 1785 |
Ważniejsze przebudowy | 1790 |
Położenie na mapie Warszawy ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego ![]() | |
![]() |
Opis
Obiekt powstał w 1785 jako amfiteatr ziemny[1]. Kamienną postać zyskał w 1790 roku, przebudowany według projektu Jana Chrystiana Kamsetzera. Teatr składa się z dwóch części, widowni i sceny, przedzielonych wypełnionym wodą kanałem. Może pomieścić 950 widzów.
Amfiteatr był wzorowany na teatrze w Herkulanum[2]. Półkolista widownia oparta jest na arkadach. Wieńczy ją rząd kamiennych rzeźb przedstawiających szesnastu dramaturgów: Ajschylosa, Eurypidesa, Sofoklesa, Arystofanesa, Menandra, Plauta, Terencjusza, Senekę, Szekspira, Calderona, Racine'a, Moliera, Metastasia, Lessinga i dwóch Polaków: Niemcewicza i Trembeckiego, którzy wyjątkowo swoich wizerunków doczekali się za życia[2]. Scena, położona na sztucznej wyspie otoczona jest sztucznymi ruinami, wzorowanymi na architekturze Forum Romanum[2], stanowiącymi przykład sentymentalnego stylu końca XVIII wieku. Po lewej stronie za sceną ukryty jest parterowy pawilonik mieszczący garderoby aktorów. Między sceną, a kanałem znajduje się miejsce dla orkiestry. Fosa także była używana w czasie spektakli. Świadczy o tym akwarela Jana Piotra Norblina przedstawiająca wystawienie baletu „Kleopatra” w 1791 roku[3]. Po bokach sceny ustawiono rzeźby o tematyce mitologicznej.
Przez kilka lat po tym, jak w 1817 Łazienki przeszły na własność cara Aleksandra I, w amfiteatrze nie wystawiano sztuk. Budowla nie była w tamtym czasie konserwowana i jej stan techniczny stopniowo pogarszał się. Gdy w 1822 roku administrację objął dyrektor Ludwik Osiński, zaczęto dawać pierwsze przedstawienia. Mimo braku wygód goście chętnie przychodzili do teatru oglądać spektakle. W 1830, na przedstawieniu opery „Biała dama” było tam około 900 osób[4].
W 1916 roku amfiteatr przeszedł na własność miasta, a w 1926 został dokładnie wyremontowany. Zamieniono też oryginalne XVIII w. rzeźby na ich wierne kopie[4][5].
Jak większość budynków w Łazienkach, amfiteatr nie został zniszczony w czasie II wojny światowej. Podczas okupacji kilkakrotnie wystawiano w nim sztuki dla ludności niemieckiej[6].
W 2015 zakończył się remont obiektu, będący częścią większych prac renowacyjnych prowadzonych w Łazienkach. Odnowiono wtedy widownię z dekoracją rzeźbiarską oraz zmodernizowano scenę z garderobami[7].
Galeria
Amfiteatr na akwareli Zygmunta Vogla Amfiteatr ok. 1900 Widownia ok. 1908
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Archiwalne widoki amfiteatru w bibliotece Polona