Babka odeska

gatunek ryb z rodziny babkowatych

Babka odeska[3], babka Syrmana[4] (Ponticola syrman) – gatunek ryby z rodziny babkowatych (Gobiidae)[5].

Babka odeska
Ponticola syrman[1]
(Nordmann, 1840)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Podgromada

nowopłetwe

Infragromada

doskonałokostne

Nadrząd

kolcopłetwe

Rząd

okoniokształtne

Podrząd

babkowce

Rodzina

babkowate

Rodzaj

Ponticola

Gatunek

babka odeska

Synonimy
  • Gobius eurystomus (Kessler, 1877)
  • Gobius hybridus (Iljin, 1956)
  • Gobius syrman (Nordmann, 1840)
  • Gobius trautvetteri (Kessler, 1859)
  • Neogobius syrman (Nordmann, 1840)
  • Neogobius syrman eurystomus (Kessler, 1877)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Występowanie

Żyje w zlewni Morza Czarnego, Morza Azowskiego i Morza Kaspijskiego[2][5]. W Morzu Czarnym widywana jedynie u północnego wybrzeża[3]. W Morzu Azowskim liczna[2], obecna na całym jego obszarze[3]. W Morzu Kaspijskim w strefie przybrzeżnej od ujścia rzeki Ural po Baku[3]. Często wpływa do ujść i dolnych odcinków rzek. Występuje m.in. w ujściu Dunaju, w limanie Dniepru, w dolnym biegu Bohu, w Donie po Rostów nad Donem. W Morzu Kaspijskim nie wpływa do rzek[5]. Odnotowana także w jeziorze Razim w Rumunii[3][4].

Bytuje zazwyczaj w wodach przybrzeżnych, płytkich, przy twardym dnie pokrytym muszlami, zwłaszcza sercówkowatych[3][4], także przy dnie piaszczystym, piaszczysto-mulistym, mulistym[5]. Obecna również w ujściowych i limanowych wodach słonawych, oraz w wodach słodkich dolnych odcinków rzek[3][4].

Morfologia

Babka odeska – usytuowane na wierzchołku głowy, wąsko rozstawione oczy

Osiąga 24,5 cm długości[5], zazwyczaj jest to 18–22 cm[3]. Ciało szarobrązowe, żółtobrązowe lub brązowożółte z licznymi, dużymi, nieregularnymi w kształcie plamami, niskie – wysokość stanowi piątą część całkowitej długości. W rzędzie po długości występuje 56–78 łusek, zazwyczaj jest ich mniej, bo w przedziale od 58 do 71. Głowa długa, trochę szersza niż wyższa, stanowiąca czwartą część całkowitej długości ciała, z nagą potylicą i ciemieniem. Otwór gębowy jest szeroki, zwrócony skośnie do góry, z żuchwą lekko wysuniętą w stosunku do szczęki górnej[3][4]. Rozstaw położonych na czubku głowy oczu jest mniejszy od ich średnicy[3][4] lub jej równy[5]. Między oczami a górną wargą biegną ciemniejsze pasy. ⅔ powierzchni pokryw skrzelowych, podobnie jak wierzchołek i tył głowy, bez łusek. Ma dwie, niepołączone ze sobą płetwy grzbietowe: pierwsza z 6 promieniami twardymi, z trzema jasnymi i dwoma ciemnymi smugami, druga z jednym twardym i 15–19 (zazwyczaj 16–18) miękkimi. Jedna płetwa odbytowa rozpostarta na jednym kolcu i 10–15 (często 12–14) promieniach miękkich. Płetwy brzuszne zaokrąglone. Trzon ogonowy półtora raza dłuższy niż szerszy[3][4].

Odżywianie i rozród

Żywi się małymi organizmami bezkręgowymi, zwłaszcza skorupiakami: lasonogami i obunogami, niewielkimi rybami (innymi babkowatymi), małżami, wieloszczetami i larwami ochotkowatych. Dojrzewa płciowo w wieku 1–2 lat[5]. Trze się od marca (kwietnia[3]) do czerwca[5]. Samice składają kleiste jaja zazwyczaj pod kamieniami, między kamieniami, w muszlach i w gęstej roślinności. Samiec opiekuje się gniazdem aż do wylęgu. Samice przystępują do tarła co najmniej dwukrotnie w sezonie. Maksymalny odnotowany wiek babki odeskiej wynosił 4 lata[5].

Zagrożenia i ochrona

IUCN uznaje ją za gatunek najmniejszej troski (LC) od 2008. Trend populacji nieznany. Nie zidentyfikowano poważniejszych zagrożeń, mających negatywny wpływ na liczebność gatunku[2].

Przypisy