Calcutta Cup

Calcutta Cup (pl. „Puchar Kalkuty”) – trofeum sportowe w rugby union przyznawane zwycięzcy meczu pomiędzy zespołami Anglii i Szkocji w trakcie trwania Pucharu Sześciu Narodów. Rywalizacja o Calcutta Cup pomiędzy tymi dwiema drużynami jest jedną z najbardziej znanych w sporcie[1].

Historia

Początki rywalizacji sięgają 1872, kiedy to w Boże Narodzenie w Kalkucie w Indiach rozegrano mecz rugby pomiędzy 20 reprezentantami Anglii a 20 zawodnikami reprezentującymi Szkocję, Walię i Irlandię[1]. Mecz okazał się takim sukcesem, że powtórzono go tydzień później. Na fali nowo powstałej popularności rugby w Indiach w styczniu 1873 powstał Calcutta Football Club. W 1874 klub dołączył do Rugby Football Union (RFU).

Pierwsza fala entuzjazmu w Indiach dla nowej gry wkrótce jednak opadła; inne dyscypliny, takie jak tenis czy polo, stały się bardziej popularne. Do klubu przestali napływać nowi członkowie, z miasta wyjechał również pułk brytyjskiej armii[2]. Postanowiono rozwiązać klub, jednak żeby zachować pamięć o nim, ufundowano puchar. Powstał on po przetopieniu 270 srebrnych rupii[2], które należały do funduszy klubu. Został przekazany RFU w 1878 z myślą, że trofeum będzie nagrodą w rozgrywkach klubowych, stworzonych na wzór FA Cup. RFU było jednak niechętne temu pomysłowi, obawiając się, że zaszkodzi on etosowi sportu amatorskiego[2]. Postanowiono, że Calcutta Cup będzie przyznawane zwycięzcy rozgrywek międzynarodowych. W tym czasie tylko Anglia, Szkocja i Irlandia miała swoje drużyny narodowe, przy czym ta ostatnia nie miała wielkich osiągnięć. Ostatecznie postanowiono, że Calcutta Cup otrzyma zwycięzca corocznego meczu pomiędzy zespołami Anglii i Szkocji.

Pierwszy mecz został rozegrany 10 marca 1879 na Raeburn Place w Edynburgu i zakończył się remisem. W następnym roku, 28 lutego, Anglia pokonała Szkocję w Manchesterze i stała się pierwszym posiadaczem pucharu. Od tej pory oba zespoły spotykały się wielokrotnie. Dwie z tych potyczek nie były wliczane do walki o Calcutta Cup – Centenary Match („mecz stulecia”), 27 marca 1971 (Szkocja wygrała wtedy 26:6), oraz półfinał Pucharu Świata w 1991 (Anglia wygrała 9:6)[2]. Oba mecze były rozgrywane na Murrayfield.

Puchar

Puchar mierzy w przybliżeniu 45 cm wysokości (18 cali). Trzy rączki są uformowane w kształcie kobr. Na wieku znajduje się figurka słonia[1]. Inskrypcja na drewnianej podstawie głosi:

THE CALCUTTA CUP
PRESENTED TO THE RUGBY FOOTBALL UNION
BY THE CALCUTTA FOOTBALL CLUB
AS AN INTERNATIONAL CHALLENGE CUP
TO BE PLAYED FOR ANNUALLY BY ENGLAND AND SCOTLAND
1878[3]

Na dodatkowych tabliczkach przytwierdzonych do podstawy wyszczególnione są daty poszczególnych meczów, zwycięskie drużyny oraz nazwiska obu kapitanów[3].

W 1988 puchar został uszkodzony. Po imprezie celebrującej wygraną Anglii nad Szkocją (6:9 na Murrayfield), dwóch rugbystów obu drużyn, Anglik Dean Richards oraz Szkot John Jeffrey, będąc pod wpływem alkoholu, zabawiało się pucharem, grając nim w piłkę nożną na ulicy Princes Street w Edynburgu. Po tym wydarzeniu Jeffrey został zawieszony na 6 miesięcy, a Richards na 1 mecz[4].

Zwycięzcy

 Anglia711880, 1883, 1884, 1890, 1892, 1897, 1902, 1906, 1910, 1911, 1913, 1914, 1920, 1921, 1922, 1923, 1924, 1928, 1932, 1934, 1936, 1937, 1939, 1947, 1949, 1951, 1952, 1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1960, 1961, 1963, 1967, 1968, 1969, 1973, 1975, 1977, 1978, 1980, 1981, 1985, 1987, 1988, 1991, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2007, 2009, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2020
 Szkocja411882, 1891, 1893, 1894, 1895, 1896, 1899, 1901, 1903, 1904, 1905, 1907, 1908, 1909, 1912, 1925, 1926, 1927, 1929, 1931, 1933, 1935, 1938, 1948, 1950, 1964, 1966, 1970, 1971, 1972, 1974, 1976, 1983, 1984, 1986, 1990, 2000, 2006, 2008, 2018, 2021

Rezultaty

RokZwycięzcaGospodarzWynikGośćDataStadion
1879Szkocja1:1Anglia10 marcaRaeburn Place, Edynburg
1880  AngliaAnglia2:1Szkocja28 lutegoWhalley Range, Manchester
1881Szkocja1:1Anglia19 marcaRaeburn Place, Edynburg
1882  SzkocjaAnglia(0P) 0:0 (2P)Szkocja4 marcaWhalley Range, Manchester
1883  AngliaSzkocja(1P) 0:0 (2P)Anglia3 marcaRaeburn Place, Edynburg
1884  AngliaAnglia1:0Szkocja1 marcaRectory Field, Londyn
1886Szkocja0:0Anglia13 marcaRaeburn Place, Edynburg
1887Anglia(1P) 0:0 (1P)Szkocja5 marcaWhalley Range, Manchester
1890  AngliaSzkocja0:1Anglia1 marcaRaeburn Place, Edynburg
1891  SzkocjaAnglia3:9Szkocja7 marcaRichmond, Londyn
1892  AngliaSzkocja0:5Anglia5 marcaRaeburn Place, Edynburg
1893  SzkocjaAnglia0:8Szkocja4 marcaHeadingley, Leeds
1894  SzkocjaSzkocja6:0Anglia17 marcaRaeburn Place, Edynburg
1895  SzkocjaAnglia3:6Szkocja9 marcaRichmond, Londyn
1896  SzkocjaSzkocja11:0Anglia14 marcaHampden Park, Glasgow
1897  AngliaAnglia8:3Szkocja13 marcaHeadingley, Leeds
1898Szkocja3:3Anglia14 marcaPowderhall, Edynburg
1899  SzkocjaAnglia0:5Szkocja11 marcaRectory Field, Londyn
1900Szkocja0:0Anglia10 marcaInverleith, Edynburg
1901  SzkocjaAnglia3:18Szkocja9 marcaRectory Field, Londyn
1902  AngliaSzkocja3:6Anglia15 marcaInverleith, Edynburg
1903  SzkocjaAnglia6:10Szkocja21 marcaRichmond, Londyn
1904  SzkocjaSzkocja6:3Anglia19 marcaInverleith, Edynburg
1905  SzkocjaAnglia0:8Szkocja18 marcaRichmond, Londyn
1906  AngliaSzkocja3:9Anglia17 marcaInverleith, Edynburg
1907  SzkocjaAnglia3:8Szkocja16 marcaRectory Field, Londyn
1908  SzkocjaSzkocja16:10Anglia21 marcaInverleith, Edynburg
1909  SzkocjaAnglia8:18Szkocja20 marcaRichmond, Londyn
1910  AngliaSzkocja5:14Anglia19 marcaInverleith, Edynburg
1911  AngliaAnglia13:8Szkocja18 marcaTwickenham, Londyn
1912  SzkocjaSzkocja8:3Anglia16 marcaInverleith, Edynburg
1913  AngliaAnglia3:0Szkocja15 marcaTwickenham, Londyn
1914  AngliaSzkocja15:16Anglia21 marcaInverleith, Edynburg
1920  AngliaAnglia13:4Szkocja20 marcaTwickenham, Londyn
1921  AngliaSzkocja0:18Anglia19 marcaInverleith, Edynburg
1922  AngliaAnglia11:5Szkocja18 marcaTwickenham, Londyn
1923  AngliaSzkocja6:8Anglia17 marcaInverleith, Edynburg
1924  AngliaAnglia19:0Szkocja15 marcaTwickenham, Londyn
1925  SzkocjaSzkocja14:11Anglia21 marcaMurrayfield, Edynburg
1926  SzkocjaAnglia9:17Szkocja20 marcaTwickenham, Londyn
1927  SzkocjaSzkocja21:13Anglia19 marcaMurrayfield, Edynburg
1928  AngliaAnglia6:0Szkocja17 marcaTwickenham, Londyn
1929  SzkocjaSzkocja12:6Anglia16 marcaMurrayfield, Edynburg
1930Anglia0:0Szkocja15 marcaTwickenham, Londyn
1931  SzkocjaSzkocja28:19Anglia21 marcaMurrayfield, Edynburg
1932  AngliaAnglia16:3Szkocja19 marcaTwickenham, Londyn
1933  SzkocjaSzkocja3:0Anglia18 marcaMurrayfield, Edynburg
1934  AngliaAnglia6:3Szkocja17 marcaTwickenham, Londyn
1935  SzkocjaSzkocja10:7Anglia16 marcaMurrayfield, Edynburg
1936  AngliaAnglia9:8Szkocja21 marcaTwickenham, Londyn
1937  AngliaSzkocja3:6Anglia20 marcaMurrayfield, Edynburg
1938  SzkocjaAnglia16:21Szkocja19 marcaTwickenham, Londyn
1939  AngliaSzkocja6:9Anglia18 marcaMurrayfield, Edynburg
1947  AngliaAnglia24:5Szkocja15 marcaTwickenham, Londyn
1948  SzkocjaSzkocja6:3Anglia20 marcaMurrayfield, Edynburg
1949  AngliaAnglia19:3Szkocja19 marcaTwickenham, Londyn
1950  SzkocjaSzkocja13:11Anglia18 marcaMurrayfield, Edynburg
1951  AngliaAnglia5:3Szkocja17 marcaTwickenham, Londyn
1952  AngliaSzkocja3:19Anglia15 marcaMurrayfield, Edynburg
1953  AngliaAnglia26:8Szkocja21 marcaTwickenham, Londyn
1954  AngliaSzkocja3:13Anglia20 marcaMurrayfield, Edynburg
1955  AngliaAnglia9:6Szkocja19 marcaTwickenham, Londyn
1956  AngliaSzkocja6:11Anglia17 marcaMurrayfield, Edynburg
1957  AngliaAnglia16:3Szkocja16 marcaTwickenham, Londyn
1958Szkocja3:3Anglia15 marcaMurrayfield, Edynburg
1959Anglia3:3Szkocja21 marcaTwickenham, Londyn
1960  AngliaSzkocja12:21Anglia19 marcaMurrayfield, Edynburg
1961  AngliaAnglia6:0Szkocja18 marcaTwickenham, Londyn
1962Szkocja3:3Anglia17 marcaMurrayfield, Edynburg
1963  AngliaAnglia10:8Szkocja16 marcaTwickenham, Londyn
1964  SzkocjaSzkocja15:6Anglia21 marcaMurrayfield, Edynburg
1965Anglia3:3Szkocja20 marcaTwickenham, Londyn
1966  SzkocjaSzkocja6:3Anglia19 marcaMurrayfield, Edynburg
1967  AngliaAnglia27:14Szkocja18 marcaTwickenham, Londyn
1968  AngliaSzkocja6:8Anglia16 marcaMurrayfield, Edynburg
1969  AngliaAnglia8:3Szkocja15 marcaTwickenham, Londyn
1970  SzkocjaSzkocja14:5Anglia21 marcaMurrayfield, Edynburg
1971  SzkocjaAnglia15:16Szkocja20 marcaTwickenham, Londyn
1972  SzkocjaSzkocja23:9Anglia18 marcaMurrayfield, Edynburg
1973  AngliaAnglia20:13Szkocja17 marcaTwickenham, Londyn
1974  SzkocjaSzkocja16:14Anglia2 lutegoMurrayfield, Edynburg
1975  AngliaAnglia7:6Szkocja15 marcaTwickenham, Londyn
1976  SzkocjaSzkocja22:12Anglia21 lutegoMurrayfield, Edynburg
1977  AngliaAnglia26:6Szkocja15 styczniaTwickenham, Londyn
1978  AngliaSzkocja0:15Anglia4 marcaMurrayfield, Edynburg
1979Anglia7:7Szkocja3 lutegoTwickenham, Londyn
1980  AngliaSzkocja18:30Anglia15 marcaMurrayfield, Edynburg
1981  AngliaAnglia23:17Szkocja21 lutegoTwickenham, Londyn
1982Szkocja9:9Anglia16 styczniaMurrayfield, Edynburg
1983  SzkocjaAnglia12:22Szkocja5 marcaTwickenham, Londyn
1984  SzkocjaSzkocja18:6Anglia4 lutegoMurrayfield, Edynburg
1985  AngliaAnglia10:7Szkocja16 marcaTwickenham, Londyn
1986  SzkocjaSzkocja33:6Anglia15 lutegoMurrayfield, Edynburg
1987  AngliaAnglia21:12Szkocja4 kwietniaTwickenham, Londyn
1988  AngliaSzkocja6:9Anglia5 marcaMurrayfield, Edynburg
1989Anglia12:12Szkocja4 lutegoTwickenham, Londyn
1990  SzkocjaSzkocja13:7Anglia17 marcaMurrayfield, Edynburg
1991  AngliaAnglia21:12Szkocja16 lutegoTwickenham, Londyn
1992  AngliaSzkocja7:25Anglia18 styczniaMurrayfield, Edynburg
1993  AngliaAnglia26:12Szkocja6 marcaTwickenham, Londyn
1994  AngliaSzkocja14:15Anglia5 lutegoMurrayfield, Edynburg
1995  AngliaAnglia24:12Szkocja18 marcaTwickenham, Londyn
1996  AngliaSzkocja9:18Anglia2 marcaMurrayfield, Edynburg
1997  AngliaAnglia41:13Szkocja1 lutegoTwickenham, Londyn
1998  AngliaSzkocja20:34Anglia22 marcaMurrayfield, Edynburg
1999  AngliaAnglia24:21Szkocja20 lutegoTwickenham, Londyn
2000  SzkocjaSzkocja19:13Anglia2 kwietniaMurrayfield, Edynburg
2001  AngliaAnglia43:3Szkocja3 marcaTwickenham, Londyn
2002  AngliaSzkocja3:29Anglia2 lutegoMurrayfield, Edynburg
2003  AngliaAnglia40:9Szkocja22 marcaTwickenham, Londyn
2004  AngliaSzkocja13:35Anglia21 lutegoMurrayfield, Edynburg
2005  AngliaAnglia43:22Szkocja19 marcaTwickenham, Londyn
2006  SzkocjaSzkocja18:12Anglia25 lutegoMurrayfield, Edynburg
2007  AngliaAnglia42:20Szkocja3 lutegoTwickenham, Londyn
2008  SzkocjaSzkocja15:9Anglia8 marcaMurrayfield, Edynburg
2009  AngliaAnglia26:12Szkocja21 marcaTwickenham, Londyn
2010Szkocja15:15Anglia13 marcaMurrayfield, Edynburg
2011  AngliaAnglia22:16Szkocja13 marcaTwickenham, Londyn
2012  AngliaSzkocja6:13Anglia4 lutegoMurrayfield, Edynburg
2013  AngliaAnglia38:18Szkocja2 lutegoTwickenham, Londyn
2014  AngliaSzkocja0:20Anglia8 lutegoMurrayfield, Edynburg
2015  AngliaAnglia25:13Szkocja14 marcaTwickenham, Londyn
2016  AngliaSzkocja9:15Anglia6 lutegoMurrayfield, Edynburg
2017  AngliaAnglia31:21Szkocja11 marcaTwickenham, Londyn
2018  SzkocjaSzkocja25:13Anglia24 lutegoMurrayfield, Edynburg
2019Anglia38:38Szkocja16 marcaTwickenham, Londyn
2020  AngliaSzkocja6:13Anglia8 lutegoMurrayfield, Edynburg
2021  SzkocjaAnglia6:11Szkocja6 lutegoTwickenham, Londyn


Przypisy