Diboran
Diboran, B2H6 – nieorganiczny związek chemiczny, dimer borowodoru. Jest wysoce reaktywny, z powietrzem tworzy mieszaninę wybuchową, łatwo ulega samozapłonowi pod wpływem wilgoci. Ciśnienie pary nasyconej wynosi 28 bar (0 °C).
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | B2H6 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inne wzory | (BH3)2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Masa molowa | 27,67 g/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd | bezbarwny gaz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Struktura
W diboranie występują trójcentrowe-dwuelektronowe wiązania B−H−B, w których odległość B−H (131 pm) jest znacząco większa niż w konwencjonalnych terminalnych wiązaniach B−H (119 pm). Struktura ta została zaproponowana w 1921 roku przez W. Dithleya[4], lecz rozpowszechniona została dopiero w latach 40. XX wieku[5], budząc początkowo wątpliwości, m.in. ze strony Linusa Paulinga[6].
Zastosowanie
Diboran znajduje wiele zastosowań w preparatyce chemicznej[7]. Wykorzystywany jako reagent do otrzymywania organicznych i nieorganicznych związków boru, reduktor, katalizator, paliwo rakietowe i in.
Jest ważnym odczynnikiem w syntezie organicznej. Ulega addycji do alkenów tworząc alkiloborany, które łatwo utleniają się H2O2 w środowisku alkalicznym do alkoholi. Podobnie reaguje z alkinami, dając aldehydy jako produkty końcowe. Borowodór jest również używany jako reduktor w reakcji z kwasami karboksylowymi, redukując je do pierwszorzędowych alkoholi.
Otrzymywanie
Diboran otrzymuje się ilościowo w eterze, w temperaturze pokojowej, w reakcji borowodorku sodu z fluorkiem boru[8]:
- 3NaBH4 + 4BF3 → 2B2H6 + 3NaBF4
Na skalę przemysłową diboran otrzymuje się w wyniku wysokotemperaturowej redukcji fluorku boru wodorkiem sodu[8]:
- 2BF3 + 6NaH → B2H6 + 6NaF