Persza liha ukraińska w piłce nożnej mężczyzn
Persza liha (ukr. Перша ліга, dosł. Pierwsza liga) – drugi poziom w hierarchii ligowych rozgrywek w piłce nożnej mężczyzn na Ukrainie. Utworzona w 1992 roku i zarządzana przez Profesjonalną Futbolową Ligę Ukrainy (PFL), a wcześniej do 1996 przez Ukraiński Związek Piłki Nożnej (FFU). Od sezonu 2013/2014 nazywana Favbet Liga 1. Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) w systemie mecz i rewanż. Przeznaczone są dla 16 ukraińskich klubów piłkarskich. Dwie pierwsze drużyny ligi uzyskują awans do Premier-lihi, zaś najsłabsze dwa zespoły relegowane są do Druhiej lihi. Zespoły zajmujące 13 i 14 pozycję w Perszej lidze rozgrywają play-off w dwóch meczach z prawem do gry w Perszej lidze przeciwko drużynom, które zajęły trzecie miejsce w grupie A i B w Druhiej lidze. Jeśli klub odmówi awansu do Premier-lihi, klub, który zajął następne miejsce w klasyfikacji, będzie promowany. Jeśli druga drużyna tego samego klubu (np. Dynamo II) zajmie pierwsze lub drugie miejsce to awansuje klub, który zajął następne miejsce po nim.
 2021/2022 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia | |
| Założyciel | |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn | 16 |
| Wyższy poziom ligowy | |
| Niższy poziom ligowy | |
| Puchary | |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca | Weres Równe, Krywbas Krzywy Róg (1992) |
| Obecny zwycięzca | Weres Równe (2020/21) |
| Najwięcej zwycięstw | Dynamo-2 Kijów, Howerła-Zakarpattia Użhorod, Zirka Kirowohrad (3) |
| Strona internetowa | |
Najbardziej utytułowaną drużyna ligi jest druga drużyna klubu Dynamo Kijów. Jeśli nie liczyć zespołów rezerw, to najwięcej tytułów uzyskała Howerła-Zakarpattia Użhorod (trzy razy pierwsze miejsce i dwa razy drugie) oraz Zirka Kirowohrad (trzy razy pierwsze miejsce).
Historia
Jej początki sięgają 1992 roku, kiedy to po odzyskaniu niepodległości w 1991 Ukraina zaczęła organizować własne rozgrywki piłkarskie. Wcześniej zespoły ukraińskie występowały w Pierwoj lidze ZSRR. Pierwszy niepełny sezon ukraińskiej Perszej lihi rozegrano wiosną 1992, kiedy to 28 zespołów podzielono na dwie grupy, w których walczono systemem dwurundowym. Zwycięzcy obydwu grup awansowali do Wyszczej lihi. Od sezonu 1992/93 mecze ligowe rozgrywano systemem jesień – wiosna.
Od sezonu 2014/15 liga liczyła 18 zespołów. Od sezonu 2016/17 liczy 16 zespołów.
Skład ligi w sezonie 2021/22
Medaliści ligi
Kluby które awansowały do Premier-lihi (do 2008 – Wyższej Lihi) są zaznaczone czcionką pogrubioną.
Statystyka
Tabela medalowa
Mistrzostwo ligi zostało do tej pory zdobyte przez 21 różnych drużyn.Stan na 12 czerwca 2021.
| Lp. | Klub | Miejsca na podium | Zwycięskie sezony | ||
|---|---|---|---|---|---|
 |  |  | |||
| 1. | Dynamo-2 Kijów | 3 | 2 | 1 | 1998/99, 1999/00, 2000/01 |
| 2. | Howerła-Zakarpattia Użhorod | 3 | 2 | 0 | 2003/04, 2008/09, 2011/12 |
| 3. | Zirka Kirowohrad | 3 | 0 | 0 | 1994/95, 2002/03, 2015/16 |
| 4. | FK Ołeksandrija | 2 | 1 | 5 | 2010/11, 2014/15 |
| 5. | Illicziweć Mariupol | 2 | 0 | 1 | 2007/08, 2016/17 |
| PFK Sewastopol | 2 | 0 | 1 | 2009/10, 2012/13 | |
| Weres Równe | 2 | 0 | 1 | 1992, 2020/21 | |
| 7. | Stal Ałczewsk | 1 | 2 | 3 | 2004/05 |
| 8. | Wołyń Łuck | 1 | 1 | 1 | 2001/02 |
| 9. | SK Mikołajów | 1 | 1 | 0 | 1997/98 |
| 10. | Naftowyk-Ukrnafta Ochtyrka | 1 | 0 | 2 | 2006/07 |
| 11. | Zoria Ługańsk | 1 | 0 | 1 | 2005/06 |
| 13. | Krywbas Krzywy Róg | 1 | 0 | 0 | 1992 |
| FK Mynaj | 1 | 0 | 0 | 2019/20 | |
| Nywa Winnica | 1 | 0 | 0 | 1992/93 | |
| Prykarpattia Iwano-Frankiwsk | 1 | 0 | 0 | 1993/94 | |
| Worskła Połtawa | 1 | 0 | 0 | 1995/96 | |
| Metałurh Donieck | 1 | 0 | 0 | 1996/97 | |
| Olimpik Donieck | 1 | 0 | 0 | 2013/14 | |
| Arsenał Kijów | 1 | 0 | 0 | 2017/18 | |
| SK Dnipro-1 | 1 | 0 | 0 | 2018/19 | |
| FK Mynaj | 1 | 0 | 0 | 2019/20 | |
| 22. | Czornomoreć Odessa | 0 | 4 | 0 | |
| 23. | Obołoń Kijów | 0 | 1 | 4 | |
| 24. | Metałurh Nikopol | 0 | 1 | 1 | |
| Metalist Charków | 0 | 1 | 1 | ||
| Desna Czernihów | 0 | 1 | 1 | ||
| 27. | Pryładyst Mukaczewo | 0 | 1 | 0 | |
| Temp Szepetówka | 0 | 1 | 0 | ||
| CSKA-Borysfen Boryspol | 0 | 1 | 0 | ||
| Bukowyna Czerniowce | 0 | 1 | 0 | ||
| Borysfen Boryspol | 0 | 1 | 0 | ||
| Arsenal Charków | 0 | 1 | 0 | ||
| Karpaty Lwów | 0 | 1 | 0 | ||
| FK Lwów | 0 | 1 | 0 | ||
| Metałurh Zaporoże | 0 | 1 | 0 | ||
| Stal Kamieńskie | 0 | 1 | 0 | ||
| Czerkaśkyj Dnipro Czerkasy | 0 | 1 | 0 | ||
| FK Połtawa | 0 | 1 | 0 | ||
| Kołos Kowaliwka | 0 | 1 | 0 | ||
| 40. | Artanija Oczaków | 0 | 0 | 1 | |
| Worskła Połtawa | 0 | 0 | 1 | ||
| Torpedo Zaporoże | 0 | 0 | 1 | ||
| FK Czerkasy | 0 | 0 | 1 | ||
| Hirnyk-Sport Komsomolsk | 0 | 0 | 1 | ||
| Obołoń-Browar Kijów | 0 | 0 | 1 | ||
| Metalist 1925 Charków | 0 | 0 | 1 | ||
Klasyfikacja według miast
Siedziby klubów: Stan na czerwiec 2021.
| Miasto | Liczba tytułów | Drużyny |
|---|---|---|
| Kijów | Dynamo-2 Kijów (3), Arsenał Kijów (1) | |
| Kropywnycki | Zirka Kirowohrad (3) | |
| Użhorod | Howerła-Zakarpattia Użhorod (3) | |
| Aleksandria | FK Ołeksandrija (2) | |
| Donieck | Metałurh Donieck (1), Olimpik Donieck (1) | |
| Mariupol | Illicziweć Mariupol (2) | |
| Sewastopol | PFK Sewastopol (2) | |
| Równe | Weres Równe (2) | |
| Ałczewsk | Stal Ałczewsk (1) | |
| Dniepr | SK Dnipro-1 (1) | |
| Iwano-Frankiwsk | Prykarpattia Iwano-Frankiwsk (1) | |
| Krzywy Róg | Krywbas Krzywy Róg (1) | |
| Łuck | Wołyń Łuck (1) | |
| Ługańsk | Zoria Ługańsk (1) | |
| Mikołajów | SK Mikołajów (1) | |
| Mynaj | FK Mynaj (1) | |
| Ochtyrka | Naftowyk-Ukrnafta Ochtyrka (1) | |
| Połtawa | Worskła Połtawa (1) | |
| Winnica | Nywa Winnica (1) |
Uczestnicy
Są 93 zespoły, które wzięli udział w 29 sezonach Perszej lihi Ukrainy, które były prowadzone od 1992 aż do sezonu 2019/20 łącznie[1]. Żaden z zespołów nie był zawsze obecny w każdej edycji.
Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2019/20.
- 25 razy: Dynamo-2 Kijów
- 24 razy: Naftowyk-Ukrnafta Ochtyrka
- 21 razy: MFK Mikołajów, Stal Ałczewsk
- 18 razy: FK Ołeksandrija
- 15 razy: Howerła-Zakarpattia Użhorod
- 14 razy: CSKA Kijów, Desna Czernihów
- 13 razy: Helios Charków
- 12 razy: Bukowyna Czerniowce, FK Lwów, Nywa Winnica, Polissia Żytomierz, Wołyń Łuck, Zirka Kirowohrad
- 11 razy: Dnipro Czerkasy, Ełektrometałurh-NZF Nikopol, PFK Sumy
- 10 razy: Spartak Sumy
- 9 razy: Karpaty-2 Lwów, Spartak Iwano-Frankiwsk, Szachtar-2 Donieck
- 8 razy: Krymtepłycia Mołodiżne
- 7 razy: Awanhard Kramatorsk, Chimik Siewierodonieck, Enerhetyk Bursztyn, Obołoń Kijów, KP FKPodilla Chmielnicki
- 6 razy: Hirnyk-Sport Horiszni Pławni, Krystał Czortków, FK Odessa, FK Połtawa
- 5 razy: Borysfen Boryspol, Czornomoreć Odessa, IhroSerwis Symferopol, Illicziweć Mariupol, Metalist Charków, Nywa Tarnopol, Obołoń-Browar Kijów, SK Odessa, Podilla Chmielnicki, PFK Sewastopol, Stal Kamieńskie, Szachtar Makiejewka, Worskła Połtawa, Zoria Ługańsk
- 4 razy: Arsenał Biała Cerkiew, Czerkaszczyna Czerkasy, Feniks-Illiczoweć Kalinine, Inhułeć Petrowe, Karpaty Mukaczewo, Kremiń Krzemieńczuk, FSK Prykarpattia Iwano-Frankiwsk, Tytan Armiańsk, Weres Równe
- 3 razy: Arsenał Charków, Artanija Oczaków, Bałkany Zoria, Kołos Kowaliwka, Olimpik Donieck, Ruch Lwów, FK Tarnopol
- 2 razy: Ahrobiznes Wołoczyska, Arsenał Kijów, Boreks-Borysfen Borodzianka, Czornomoreć-2 Odessa, Dnipro-2 Dniepropetrowsk, Hirnyk Krzywy Róg, Karpaty Lwów, Metalist 1925 Charków, Metałurh Zaporoże, Nafkom Browary, Naftochimik Krzemieńczuk, Prykarpattia Iwano-Frankiwsk, Roś Biała Cerkiew, Szachtar Pawłohrad, Torpedo Zaporoże
- 1 raz: Awanhard-Industrija Roweńky, FK Charków, Czajka Sewastopol, SK Dnipro-1, Hałyczyna Drohobycz, Kniaża Szczasływe, Krystał Chersoń, Krywbas Krzywy Róg, Metałurh Donieck, FK Mynaj, Ratusza Kamieniec Podolski, Skała Stryj, Sokił Złoczów, Temp Szepetówka, UkrAhroKom Hołowkiwka, Wahonobudiwnyk Stachanow, Żemczużyna Odessa
- 0 razy: Kobra Charków (po 3 kolejkach dyskwalifikowany), Komunalnyk Ługańsk (po 13 kolejkach zrezygnował)
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Ukraińska 1. liga na oficjalnej stronie PFL (ukr.)
- 1. liga na oficjalnej stronie UAF (ukr.)
- 1. liga, [w:] baza Soccerway (liga-rozgrywki) [dostęp 2021-07-20].
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)