Taphrina
Taphrina DC. – rodzaj grzybów z klasy szpetczaków (Taphrinomycetes)[1].
Taphrina pruni | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | Taphrina |
Nazwa systematyczna | |
Taphrina Fr. Observ. Mycol (Havniae) 1: 217 (1815) | |
Typ nomenklatoryczny | |
Taphrina aurea (Pers.) Fr. 1815 |
Charakterystyka
Grzyby pasożytnicze żyjące na paprociach i roślinach naczyniowych, zwłaszcza drzewach liściastych. Są szeroko rozpowszechnione i występują w różnych strefach klimatycznych. U porażonych roślin wywołują specyficzne oznaki etiologiczne, głównie zniekształcenia, dzięki którym łatwo zidentyfikować gatunki[2]. Występują zarówno w postaci strzępkowej, jak i drożdżowej. Teleomorfa występuje w postaci strzępkowej pod skórką lub kutykulą porażonych roślin tworząc dikariotyczne komórki wytwarzające worki. Worki te ułożone są palisadowo, zazwyczaj są cylindryczne i są trwałe, tzn. w miarę dojrzewania zarodników nie zanikają. Powstaje w nich po 8 askospor uwalnianych równocześnie, czasami zlepionych z sobą. Askospory są szkliste, kuliste lub elipsoidalne, bezseptowe. Anamorfa jest drożdżopodobna. Powstaje z askospor przez pączkowanie. Ma dwuwarstwowe ściany[3].
Wiele gatunków Taphrina można hodować na sztucznych podłożach, ale tworzą na nich tylko anamorfy (kultury kolonii pączkujących). Na sztucznych podłożach teleomorfy nie rozwijają się[2].
Gatunki z rodzaju Taphrina wywołują wiele groźnych chorób o dużym znaczeniu gospodarczym. T. deformans powoduje kędzierzawość liści brzoskwini, T. pruni torbiel śliwek, T. cerasi czarcie miotły czereśni, T. bullata pęcherzykowatą plamistość gruszy[4], T. betulina czarcią miotłę brzozy, T. carpini czarcią miotłę grabu, T. crataegi czerwoną plamistość liści głogu[5].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Taphrinaceae, Taphrinales, Taphrinomycetidae, Taphrinomycetes, Taphrinomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Synonimy: Ascomyces Mont. & Desm., Ascosporium Berk., Entomospora Sacc. ex Jacz., Exoascus Fuckel, Magnusiella Sadeb., Sarcorhopalum Rabenh[6].
Gatunki występujące w Polsce
- Taphrina alni (Berk. & Broome) Gjaerum 1966
- Taphrina betulae (Fuckel) Johanson 1886
- Taphrina betulina Rostr. 1883
- Taphrina bullata (Berk.) Tul. 1866
- Taphrina carnea Johanson 1886
- Taphrina carpini (Rostr.) Johanson 1886
- Taphrina cerasi (Fuckel) Sadeb. 1890[4]
- Taphrina crataegi Sadeb. 1890
- Taphrina deformans (Berk.) Tul. 1866
- Taphrina epiphylla (Sadeb.) Sacc. 1889[7]
- Taphrina filicina Rostr. 1887
- Taphrina johansonii Sadeb. 1891
- Taphrina lutescens Rostr. 1891[7]
- Taphrina nana Johanson 1886
- Taphrina padi (Jacz.) Mix 1947
- Taphrina polyspora (Sorokīn) Johanson 1886[7]
- Taphrina populina Fr. 1815
- Taphrina pruni (Fuckel) Tul. 1866
- Taphrina rhizophora Johanson 1887
- Taphrina rostrupiana (Sadeb.) Giesenh. 1895
- Taphrina sadebeckii Johanson 1886
- Taphrina tosquinetii (Westend.) Magnus 1890
- Taphrina ulmi (Fuckel) Johanson 1886
- Taphrina vestergrenii Giesenh. 1901
- Taphrina wiesneri (Ráthay) Mix 1954
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[8]. Wykaz gatunków Polski na podstawie „Grzyby mikroskopijne Polski”[9] (bez przypisów) i inne (oznaczone przypisami).