Wypożyczalnia międzybiblioteczna (ang. interlibrary loan/lending) – jednostka organizacyjna biblioteki zajmująca się wypożyczaniem materiałów sprowadzanych na żądanie czytelnika z innych instytucji. Rozróżnia się wypożyczanie międzybiblioteczne krajowe i zagraniczne. Działalność wypożyczalni międzybibliotecznej regulują odpowiednie przepisy[1].
W Europie pierwszym krajem, który w 1885 roku opublikował regulamin biblioteczny dotyczący również wypożyczeń międzybibliotecznych były Włochy. Obecnie międzynarodowe normy wypożyczeń międzybibliotecznych regulują wytyczne Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotekarskich[2].
Wypożyczanie międzybiblioteczne w Polsce znane było przed I wojną światową. Zasady tej formy udostępniania zbiorów precyzowało zarządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 25.03.1980 r. w sprawie zasad wypożyczania międzybibliotecznego[3]. Uzyskało ono podstawę prawną w Ustawie o bibliotekach z dnia 9.04.1968 r., która została zastąpiona aktem prawnym z dnia 27.06.1997 r[4]. Każda instytucja udostępniająca zbiory na zasadzie wypożyczeń międzybibliotecznych reguluje ich zasady przez odpowiednie regulaminy.
W praktyce bibliotecznej rozróżnia się:
Opłaty za realizację wypożyczania międzybibliotecznego ustalają regulaminy poszczególnych instytucji.
Czytelnik zwraca się do najbliższej biblioteki (publicznej, naukowej, fachowej, szkolnej) z prośbą o wypożyczenie z innej biblioteki poszukiwanych materiałów. Po otrzymaniu dokumentów biblioteka macierzysta powiadamia o tym fakcie czytelnika (telefonicznie, e-mailowo, pisemnie). Biblioteka bierze pełną odpowiedzialność za trzymane zbiory, które udostępniane są użytkownikowi na miejscu, w czytelni[6].