Województwo rawskie
Województwo rawskie leżało w zachodniej części Mazowsza. Jego stolicą była Rawa Mazowiecka. Powstało po inkorporacji do Korony Polskiej ziemi rawskiej i ziemi gostynińskiej w 1462 po śmierci Władysława II i Siemowita VI oraz inkorporacji ziemi sochaczewskiej w 1476 roku. Województwo istniało do 1793, kiedy po II rozbiorze znalazło się w granicach Królestwa Prus.
| ||||
| 1462–1793 | ||||
| ||||
| Sentencja: Relucet Ravae robur[1] | ||||
| Państwo | ||||
|---|---|---|---|---|
| Prowincja | ||||
| Data powstania | 1462 | |||
| Siedziba wojewody i sejmiku | ||||
| Wojewoda | zobacz: wojewodowie rawscy | |||
| Popis | pod Sochaczewem[2] | |||
| Powierzchnia | 6 1073[3]. km² | |||
| Populacja (1578) • liczba ludności |
| |||
| • gęstość | ok. 22,37 os./km² | |||
| Podział administracyjny | ||||
| ||||
| Liczba reprezentantów | ||||
| ||||
Położenie na mapie Rzeczypospolitej | ||||
(XIII-XVIII wiek)
Województwo posiadało dwóch senatorów większych – wojewodę i kasztelana rawskich, oraz dwóch mniejszych – kasztelanów: sochaczewskiego i gostynińskiego. Na terenie województwa znajdowały się trzy starostwa grodowe: rawskie, sochaczewskie i gostynińskie. Mundur wojewódzki składał się ze szkarłatnego kontusza z czarnymi wyłogami oraz białego żupana, na guzikach umieszczona była litera R.
Podział
Składało się z trzech ziem, z których każda dzieliła się na dwa powiaty:
- ziemia rawska
- powiat rawski
- powiat bielski
- ziemia sochaczewska
- powiat sochaczewski
- powiat mszczonowski
- ziemia gostynińska
- powiat gostyniński
- powiat gąbinski
Miasta na obszarze dawnego województwa rawskiego
Na terenie historycznego województwa rawskiego leżą następujące miasta:
| Lp. | Miasto | Liczba mieszkańców[4] | Dawna ziemia[5] | Obecne województwo |
|---|---|---|---|---|
| 1. |  Skierniewice | 45 560 | rawska |  łódzkie |
| 2. |  Kutno | 41 231 | gostynińska | łódzkie |
| 3. |  Żyrardów | 38 784 | sochaczewska[6] |  mazowieckie |
| 4. |  Grodzisk Mazowiecki | 34 448 | sochaczewska | mazowieckie |
| 5. |  Sochaczew | 33 698 | sochaczewska | mazowieckie |
| 6. |  Łowicz | 26 247 | sochaczewska | łódzkie |
| 7. |  Gostynin | 17 207 | gostynińska | mazowieckie |
| 8. |  Rawa Mazowiecka | 16 090 | rawska | łódzkie |
| 9. |  Głowno | 13 216 | rawska[7] | łódzkie |
| 10. |  Mszczonów | 6159 | sochaczewska | mazowieckie |
| 11. |  Gąbin | 4097 | gostynińska | mazowieckie |
| 12. |  Nowe Miasto nad Pilicą | 3536 | rawska | mazowieckie |
| 13. |  Biała Rawska | 3048 | rawska | łódzkie |
| 14. |  Mogielnica | 2144 | rawska | mazowieckie |
| 15. |  Sanniki | 1746 | gostynińska[8] | mazowieckie |
| 16. |  Wiskitki | 1421 | sochaczewska | mazowieckie |
| 17. |  Jeżów | 1268 | rawska | łódzkie |
| 18. |  Bolimów | 899 | sochaczewska | łódzkie |
| 19. |  Kiernozia | 831[9] | gostynińska | łódzkie |
Wojewodowie
Ludność
Liczba ludności województwa wynosiła:
- w 1578 ok. 138,7 tys. mieszk. (gęstość ok. 22,37 mieszk./km²)
- w 1662 ok. 76,2 tys. mieszk. (gęstość ok. 12,29 mieszk./km²)
- w 1790 ok. 109,6 tys. mieszk. (gęstość ok. 17,67 mieszk./km²)
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Gloger Z., Geografia historyczna ziem dawnej Polski, Kraków 1903; rozdział: Województwo Rawskie
- Ziemia Rawska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 556.
Linki zewnętrzne
- Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000 (mapa kartograficzna I Rzeczypospolitej z II połowy XVI wieku), autorzy, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin: Atlas Fontium: (1) http://atlasfontium.pl/index.php?article=corona (mapa i indeks do pobrania); (2) http://hgisb.kul.lublin.pl/azm/pmapper-4.2.0/map_default.phtml?config=korona&language=pl&resetsession=ALL
- Stan Wielkopolski i ziem sąsiednich tuż po rozbiorach (mapa Gilly’ego: zabór pruski pod koniec XVIII w.): https://terrasiradiensis.jimdofree.com/mapy/mapa-gilly-ego/