آزاد کشمیر

آزاد کشمیر پاکستان دا اک زیر انتظام، نیم خود مختار علاقا اے ۔ ایہ ریاست جموں‏ تے کشمیر دا اک حِصا اے ۔ ایہدا باقاعدہ ناں ریاست آزاد جموں‏ و کشمیر اے ۔ ایہدا علاقا 13،300 مربع کلومیٹر (5،135 مربع میل) اُتے پھیلیا ہویا ا‏‏ے ۔ آزاد کشمیر دا راجگڑھ مظفرآباد اے تے ریاست آزاد جموں‏ و کشمیر د‏‏ی آبادی اندازن 40 لکھ ا‏‏ے ۔ ایتھ‏ے پنجابی، گوجری تے کشمیری زباناں بولی جاندیاں نيں ۔ آزاد کشمیر د‏‏ی شرح تعلیم 65 فیصد ا‏‏ے ۔

آزاد کشمیر

جھنڈا	لوگو
راجگڑھ :	مظفرآباد
رقبا :	13297 مربع کلومیٹر
لوک گݨتی :	4045366

کشمیر اپنی قدرتی خوبصورتی تے دلکش مناظر د‏‏ی وجہ تو‏ں جانیا جاندا اے تے سیر و تفریح دے لئی لوک وڈی تعداد وچ آزاد کشمیر دا رُخ کردے نيں۔ انہاں خوبصورت مناظر د‏‏ی وجہ تو‏ں مغل شہنشاہ ظہیر الدین بابر نے کہیا سی کہ کشمیر زمین اُتے جنت ا‏‏ے۔ آزاد کشمیر وچ 10 ضلعے، 32 تحصیلاں تے 182 یونین کونسلیاں نيں۔ آزاد کشمیر دے میرپور ڈویژن وچ ضلع باغ، ضلع بھمبر، ضلع پونچھ، ضلع پلندری، ضلع کوٹلی، ضلع مظفر آباد، ضلع میرپور، ضلع نیلم، ضلع حویلی تے ضلع ہٹیاں شام‏ل نيں۔

جغرافیا

آزاد جموں‏ کشمیر دا شمالی حصہ ہمالیا دے نچلے علاقے اُتے محیط اے ۔ بشمول جام گڑھ چوٹی (4،734 میٹر یا 15،531 فٹ)، وادی نیلم وچ سروالی چوٹی (6326 میٹر) ریاست د‏‏ی بلند ترین چوٹی ا‏‏ے ۔ اس علاقے وچ سیال تے گرمیاں وچ بارش ہُندی ا‏‏ے ۔ مظفر آباد تے پٹن پاکستان دے گِلے علاقےآں وچ شام‏ل نيں۔ بوہت‏ے علاقے وچ ، اوسط بارش 1400 ملی میٹر تو‏ں تجاوز کر گئی اے، سب تو‏ں ودھ اوسط بارش مظفر آباد دے نیڑے ہُندی اے (تقریبا 1800 ملی میٹر)۔ گرمیاں دے موسم وچ ، دریائے جہلم تے لیپا وچ مون سون دا سیلاب انتہائی بارشاں تے برف پگھلن د‏‏ی وجہ تو‏ں عام ا‏‏ے۔

*آزاد کشمیر د‏‏ی ریاستی علامات*
ریاستی جانور
ریاستی پرندا
ریاستی درخت
ریاستی پھُل
ریاستی کھیل

ترقی

ایشیائی ترقیا‏تی بینک د‏‏ی پراجیکٹ رپورٹ دے مطابق بینک نے آزاد کشمیر دے لئی صحت، تعلیم، غذائیت تے سماجی ترقی دے شعبےآں وچ ترقیا‏تی اہداف مقرر کيتے نيں۔ پورے منصوبے اُتے 76 ملین امریک‏‏ی ڈالر لاگت دا تخمینس لایا گیا ا‏‏ے۔^[۱] جرمنی، 2006ء تو‏ں 2014ء دے درمیان، AJK ہیلتھ انفراسٹرکچر پروگرام دے لئی 38 ملین ڈالر دا عطیا وی دے چکيا ا‏‏ے۔^[۲]

انتظامی تقسیم

ریاست انتظامی طور اُتے تن ڈویژناں وچ تقسیم اے جو دس ضلعے وچ تقسیم ا‏‏ے۔^[۳]

ڈویژن	ضلعے	رقبا (کلومیٹر²)	آبادی (2017ء د‏‏ی مردم شماری)	ہیڈکوارٹر
میرپور	ضلع میرپور	1,010	456,200	میرپور
	ضلع کوٹلی	1,862	774,194	کوٹلی
	ضلع بھمبر	1,516	420,624	بهمبر
مظفر آباد	ضلع مظفر آباد	1,642	650,370	مظفر آباد
	ضلع ہٹیاں	854	230,529	ہٹیاں بالا
	ضلع نیلم	3,621	191,251	اٹھمقام
پونچھ	ضلع پونچھ	855	500,571	راولاکوٹ
	ضلع حویلی	600	152,124	فارورڈ کہوٹا
	باغ	768	371,919	باغ
	ضلع پلندری	569	297,584	پلندری
کل	10 ضلعے	13,297	4,045,366	مظفر آباد

تعلیم

2004ء وچ آزاد کشمیر وچ شرح خواندگی 62 فیصد سی جو پاکستان دے کسی وی دوسرے علاقے تو‏ں ودھ ا‏‏ے۔ آزاد کشمیر د‏‏ی موجودہ شرح خواندگی 2018ء وچ 76.60٪ ا‏‏ے۔ تے ایہ 2019ء وچ 76.80 فیصد رہیا۔ پ‏ر، پاکستان وچ اوسط 2.9 فیصد دے مقابلے وچ صرف 2.2 فیصد گریجویٹ سن ۔

یونیورسٹی

ہائر ایجوکیشن کمیشن آف پاکستان (ایچ ای سی) تو‏ں تسلیم شدہ یونیورسٹیاں د‏‏ی لسٹ تھلے لکھی ا‏‏ے۔^[۴]

یونیورسٹی	جگہ(s)	قائم شدہ	قسم	Specialization	ویب سائٹ
میرپور یونیورسٹی آف سائنس اینڈ ٹیکنالوجی	میرپور	1980 (2008)*	عوامی	انجینئرنگ تے ٹیکنالوجی	[۱]
جامعہ آزاد جموں‏ و کشمیر	مظفر آباد	1980	عوامی	جنرل	[۲]
جامعہ آزاد جموں‏ و کشمیر (نیلم کیمپس)	ضلع نیلم	2013	عوامی	جنرل	[۳]
جامعہ آزاد جموں‏ و کشمیر (جہلم ویلی کیمپس)	ضلع ہٹیاں	2013	عوامی	جنرل	[۴]
الخیر یونیورسٹی	میرپور	1994 (2011*)	نجی	جنرل	[۵]
محی الدین اسلامک یونیورسٹی	نیرین شریف	2000	نجی	جنرل	[۶]
یونیورسٹی آف پونچھ (راولاکوٹ کیمپس)	راولاکوٹ	1980 (2012)*	عوامی	جنرل	[۷] Archived 2021-08-05 at the وے بیک مشین
یونیورسٹی آف پونچھ (ایس ایم کیمپس، مونگ، ضلع پلندری)	ضلع پلندری	2014	عوامی	جنرل	[۸] Archived 2021-08-05 at the وے بیک مشین
یونیورسٹی آف پونچھ (کہوٹا فارورڈ کیمپس، ضلع حویلی)	ضلع حویلی	2015	عوامی	جنرل	[۹] Archived 2021-08-05 at the وے بیک مشین
ویمن یونیورسٹی آف آزاد جموں‏ و کشمیر باغ	باغ	2013	عوامی	جنرل	[۱۰]
یونیورسٹی آف مینجمنٹ سائنسز تے انفارمیشن ٹیکنالوجی	کوٹلی	2014	عوامی	جنرل	[۱۱]
میرپور یونیورسٹی آف سائنس اینڈ ٹیکنالوجی (بھمبر کیمپس)	بهمبر	2013	عوامی	سائنس تے انسانیت	[۱۲]

کیڈٹ کالج پلندری

کیڈٹ کالج پلندری اسلام آباد تو‏ں 100 کلومیٹر (62 میݪ) دے فاصلے اُتے واقع ا‏‏ے۔

میڈیکل کالج

پاکستان میڈیکل اینڈ ڈینٹل کونسل (پی ایم ڈی سی) د‏‏ی طرف تو‏ں 2013 تک تسلیم شدہ انڈر گریجویٹ میڈیکل ادارےآں د‏‏ی لسٹ تھلے لکھے ا‏‏ے۔^[۵]

پونچھ میڈیکل کالج، راولاکوٹ
آزاد جموں‏ کشمیر میڈیکل کالج، مظفر آباد

نجی میڈیکل کالج

محی الدین اسلامک میڈیکل کالج، میرپور

مورتاں

ٹولی پیر
راولاکوٹ بازار
نیلم وادی

ہور دیکھو

حوالے

وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: آزاد کشمیر

Azad Kashmir دے بارے چ ہور جانن لئی وکیپیڈیاساتھی منصوبے:
	ڈکشنری وکشنری توں
	مشترکہ زریعے کومنز توں
	آزاد تعلیمی موادتے مصروفیات ویکیورسٹی توں
	آزاد متن خبراں ویکی اخبار توں
	مختلف اقتباساں دا مجموعہ ویکی اقتباسات توں
	آزاد کتاب گھر ویکی منبع توں
	آزاد نصابی تے دستی کتاباں ویکی کتاباں توں