ایونک لوک

ایوینکی لوکاں دا مول نواس تھاں سائبیریا وچّ بائیکال جھیل اتے آمور دریا دے وچّ دا علاقہ ہے۔ ایوینکی بولی تنگسی بولیاں- پروار دی شمالی ذیلی شاخ دی اک بولی ہے اتے سائبیریا وچّ بولی جان والی ایوین بولی اتے نیگدال بولی نال کافی ملدی - جلدی ہے۔ 1600 عیسوی تکّ سائبیریا دے ایوینکیاں نے رینڈئر (شمالی برفیلے علاقیاں وچّ ملن والی ہرناں دی اک نسل) دا پالن شروع کر دتا سی۔ منگولیا دے ایوینکیاں نے منگول لوکاں نال گھوڑیاں دا پالن اتے بستعمال سکھ لیا سی۔ 17ویں صدی وچّ لہندے ولوں روسی سلطنت خڑھدے مست وچّ پورے سائبیریا وچّ تیزی نال پھیلن لگا اتے جلدی ہی ایوینکیاں دے علاقے وچّ داخل ہو گیا۔ روسیاں نے اپنے کاسک نسل دے فوجی اتھے بھیجے اتے ایوینکیاں نوں روسی سرکار نوں لگان دین اتے مجبور کیتا۔ کجھ ایوینکیاں نے روس دے خلاف بغاوت کیتی اتے روسی فوجیاں نے کجھ ایوینکی پرواراں دا اغوا وی کیتا۔ ہولی - ہولی ایوینکی روسی نظام دا حصہ بنّ گئے۔ کجھ ایوینکی بھجکے سخالین جزیرے، منگولیا اتے منچوریا وچّ بس گئے جتھے اوہناں دی اولاد ہنے وی رہندی اے۔

حکایتی روپ نال ایوینک لوک قدرت پوجا وچّ یعقین رکھدے سن، جنوں اینیمزم (animism) کیہا جاندا ہے۔ اسدے تحت سماج وچّ اوجھا دا اک اہم کردار ہندا سی - اوہ پنڈت - پجاری وی سی اتے جڑی - بوٹیاں دا گیان رکھن والا وید وی۔ ایہہ اوجھا مرد جاں عورت دوناں وچوں کوئی وی ہو سکدا سی۔ اسدے کول رینڈئر دی کھل نال بنی اک ڈفلی ہندی سی جسدا استعمال اوہ کملن نام دے پوجے سماروہ وچّ کردا سی۔ اسوچّ اوہ ڈفلی وجاکے مددگار روحاں - دیوترپن نوں مخاطب کردا سی اتے اوہناں نوں جانوراں نوں لبن دی جاں کسے بیمار جاں زخمی بندے نوں بھلا کرن دی مدد منگدا سی۔^[۳] منگول اثرات نال بوہتاں نے تبتی قسم دا بدھ دھرم اپنا لیا۔ بعد وچّ روسی اثرات نال کجھ نے عیسائی دھرم وی اپنا لیا ہے۔

• تنگسی بولیاں
• مانچو لوک
• ایوینک لوک