پہلی افیونی لڑائی
| پہلی افیونی جنگ First Opium War | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بسلسلہ افیونی جنگاں | |||||||||
.jpg) برطانوی ایسٹ انڈیا کمپنی دا بحری حملہ | |||||||||
| |||||||||
| محارب | |||||||||
 چنگ خاندان | |||||||||
| کمانڈر اور رہنما | |||||||||
|
| ||||||||
| طاقت | |||||||||
19٬000+ troops:[۲]
37 ships:[۲]
| 200٬000 فوجی (بشمول Bannermen) | ||||||||
| ہلاکتیں اور نقصانات | |||||||||
| 69 ہلاک[۲] 451 زخمی[۲] Nearly 300 فارموسا وچ قتل ہا ہلاک | 18٬000–20٬000 ہلاک تے زخمی2 (اندازا)[۲] | ||||||||
1 Comprising 5 troop ships، 3 brigs, 2 steamers، 1 survey vessel، and 1 hospital ship۔ 2 Casualties include Manchu bannermen and their families who committed mass suicide at the Battle of Chapu and Battle of Chinkiang۔[۳][۴] | |||||||||
پہلی افیونی جنگ (First Opium War) (چینی: 第一次鸦片战争) جسنوں اینگلو چینی جنگ (Anglo-Chinese War) برطانیہ تے چین دی چنگ سلطنت دے کار سفارتی تعلقات، تجارت، تے چین وچ غیر ملکی شہریاں لئی انصاف دی انتظامیہ تے انہاں دے متضاد نقطہ ہائے نظر دی وجہ توں ہوئی۔ [۵]
پہلا افیم لڑائی اس لڑائی وچ دو لڑائیاں لڑیاں گئیاں۔ سبھ توں پہلی لڑائی کینٹن توں شروع ہو کہ چین دے مکھ سمندری ساحل اُتے پھیل گئی۔ برطانوی فوجاں نے چینی فوج اُتے حملہ کر دتا اتے برطانوی جنگی جہازاں نے چانگ ٹی سی دریا دے مہانے اُتے قبضہ کر لیا۔ اس نال پیکنگ نوں خطرہ ہو گیا انت چینی بادشاہ نوں لڑائی بند کرنا پئی۔ لن نوں اپنے عہدے توں استعفا دینا پیا اتے معاہدے لئی مانچو سلطنت دا نمائندہ چی شان تعینات کیتا گیا۔ چی-شان نے انگریزاں نال اک معاہدہ کیتا اتے برطانوی فوجاں مڑ دکھن وچ چلیاں گئیاں۔ ایہہ اک یک طرفہ لڑائی سی جس وچ چین دی ہار ہوئی۔ انگریزی فوج نے مانچو سلطنت نوں مٹی وچ رول دتا۔ مانچو راج نے مجبور ہو کہ انگریزاں نوں چین وچ رہن اتے اہناں دیاں بہت ساریاں وپاری شرطاں نوں قبول کر لیا۔ نانکنگ دے نیڑے یانگ-ٹی-جی وچ لنگر پائے انگریزی جہاز کارنوالس اُتے مجبور تے لاچار چین نے خاص نمائندہ بھیج دے معاہدہ کرن دا آکھیا۔
کارن
- انگریز وپاری بہت لالچی سن اوہ نہ صرف اپنے وپار دا وستار کرن چاہندے سن سگوں دوجے یورپی وپاریاں تے وی دبدبہ قایم کرنا چاہندے سن۔ پر چینی حکمران اوہناں نوں جنگلی سمجھدے سن اتے اوہناں دی بے عزتی کردے سن۔
- کجھ اتہاسکاراں دا وچار اے کہ افیم لڑائی دا افیم نال کوئی تعلقات نہیں سی، سگوں ایہہ دو رہتلاں وچکار جدوجہد سی۔
- چینی سرکار دا کہنا سی کہ کینٹن وچ رہن والے وپاریاں تے چینی قانون لاگوُ ہندے ہن پر غیرملکی وپاری کہندے سن کہ اوہناں تے چین دے قانون لاگوُ نہیں ہندا۔
- چینی افیم دے عادی نہیں بننا چاہندے سن اتے سرکار دا وچار سی کہ افیم دے وپار نال دیس اُتے معاشی دباؤ جاری ودھدا جا رہا سی تے دیس دا بہت سارا دھن ودیساں نوں جا رہا سی تے سال 1839 وچ چینی سرکار نے افیم تے روک لگا دتی۔
- چین سرکار دے سارے قانون نوں کیٹن وچ وسدے غیرملکی اہلکار منن نوں تیار نہیں سن۔
- چین دے ریشم، چاہ تے چینی مٹی دے برتن دی یورپی دیساں وچ بہت منگ سی اس دا دھیان رکھدے ہوئے چینیاں نے غیر ملکی وپار نوں اک ہتھیار دے روپ وچ ورت کے یورپی وپاریاں دی لٹ-کھسٹّ کرنی شروع کر دتی۔
- چین اندر انگریزی وپار دے کافی پھیلن نال انگریز سرکار سفیر رکھنا چاہندی سی تاں کہ انگریزی وپاریاں دے حقاں دا دھیان رکھیا جا سکے پر چینی بادشاہ نے سفیر رکھن توں صاف منا کر دتا۔
- انگریزے نے چینیاں نوں افیم دی عادت پا دتی اس نال چین دا نیتک کردار پتن دے راہ تے چل پیا۔ چینی حکمران اس معاشی دباؤ نوں افیم دے وپار نوں ذمہ وار سمجھدے سن۔
- انگریزی وپاری نے دوردرستا توں کم لیندے ہوئے لوکاں نوں افیم دے وپار وچ وادھا کرن لئی چینی وپاریاں نوں افیم ادھار دینی شروع کر دتی جس نال ادھار ودھدا گیا تے چینی سرکار نے افیم تے روک لگا دتی تے افیم ضبط کرن دے حکم دتے۔ انگریز سرکار نے کیہا کہ افیم دے ادھار نوں واپس کرن لئی چینی سرکار قرضے دا پربندھ کرے۔
- چینی سرکار نے کیہا کہ سارے یورپی وپاریاں وانگ برطانوی وپاری وی کوہانگ ولوں ہی وپار کرن جو کہ برطانوی وپاریاں لئی ایہہ کم اوکھا سی۔
نتیجہ
- نانکنگ دا معادہ نال چین نوں بہت ذلت دا ساہمنا کرنا پیا۔ چین نوں وپاری اتے فوجی طاقت نوں کرارا جھٹکا وجیا۔ غیرملکی طاقتاں نے چین دی کمزوری توں لابھ اٹھاؤن دے یتن شروع کر دتے۔
- چین دے خاص اختیار دے اصول نوں مجبوری دی حالت وچ پروانگی دے دتی سی تے چین دے خلاف جرم کرن والے غیرملکی خلاف کوئی قانونی کاروائی نہیں کریگا۔
- اس لڑائی دے سٹے وجوں چین دی معاشی لٹ-کھسٹّ دا دور شروع ہو گیا۔ چین دا دھن ودیساں وچ جا لگ پیا۔
- چینی لوک ہریک کھیتر سمیت فوجی پکھ وچ یورپیاں توں بہت پچھڑے ہوئے سن۔ اس دا یورپ دے لوکاں نے پورا پورا لابھ اٹھاؤنا توں سنکوچ نا کیتا تے چین دی آزادی ختم ہونی شروع ہو گئی۔
- چین نے کافی چراں توں بند دوار دی پالیسی اپنائی ہوئی سی پر لڑائی وچ ہر مگروں چین نوں کھلھے دروازے دی پالیسی اپناؤنی پئی۔
حوالے
بیرونی رابطے
- Perdue, Peter C.، "The First Opium War: The Anglo-Chinese War of 1839–1842" (Cambridge, MA:میساچوسٹس انسٹیٹیوٹ برائے ٹیکنالوجی، 2011. MIT Visualizing Cultures)۔
- "The Opium War and Foreign Encroachment," Education for Educators (Columbia University)۔ Resources for teaching.