مارکوس اوریلیوس

نوم

مارکوس د ۱۲۱ کال د اپریل میاشتې په ۲۶ په روم کې زیږیدلی. ځينې وختونه د هغه اصلي نوم مارکوس انیوس ویرس یاد شوی، خو دا نوم د ځینو سرچینو له خوا ده ته د هغه د پلار له مړینې وروسته او کله چې دی تر بلوغ وروسته د خپل نیکه له خوا په غیر رسمي ډول د زوی په توګه نیول کېږي، ټاکل کېږي. ښايي هغه یې د زېږون یا ځوانۍ په خينو پړاوونو کې د مارکوس انیوس کیټیلیوس سیوریس په نوم او یا د مارکوس کیټیلیوس سیوریس اینیوس وریروس په نوم  یاد شوی وي. د انتونینس له خوا د تاج او تخت د وارث په توګه د هغه تر منلو وروسته، هغه د مارکوس ایلیوس اوریلیس ویروس سیزر په نوم پیژندل شوی و او د هغه تر پرمختګ وروسته، د مړینې تر وخته پورې مارکوس اوریلیوس انتونینیوس اګوسټوس و، ایپیفاینیوس سیلامیس، د رومي سترواکانو د نېټو په ترتیب تاریخ کې او په On Weights and Measures  کې هغه مارکوس اوریلیوس وروس یاد کړی. ^{[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸]}

د ۱۴۷ کال د نوامبر په ۳۰مې نېټې فوستینا د دومیتیا فوستینا په نوم یوه نجلۍ وزیږوله. هغه د فوستينا د لږ تر لږه ديارلسو ماشومانو (د دوه ځلې دوه ګونو ماشومانو په ګډون) له ډلې لومړۍ وه چې دا ټول فوستينا په راتلونکو درویشتو کلونو کې نړۍ ته راوړي وو. وروسته کله چې د ډسمبر په لومړۍ نېټې، مارکوس ته انتونینوس قضايي واک او سترواکۍ – او د سترواک پر لښکرو او ولایتونو باندې واک او صلاحیت ورکړ. د قاضي په توګه، هغه دا حق درلود چې تر څلورو انتونینوس وروسته د سنا پر وړاندې یوه طرحه وړاندې کړي. ۱۴۷ کال کې د ډسمبر میاشتې په ۱۰ نېټه د هغه قضايي یا د محکمې واکونه له انتونینوس سره نوي شوي و. د مارکوس په لیکونو کې د ډومیتیا لومړنۍ یادونې کې هغه یې د یوې ناروغې ماشومې په توګه یاده کړې. امپراتور یا قیصر فرونټو ته: که خدایان وغواړي داسې ښکاري چې د رغیدو لپاره یې تمه شته. نس ناستی یې بند شوی، د تبې وړې حملې ختمې شوي. خو ډنګر والی یې لا هم هماغسې ډېر دی او اوس هم یو څه ټوخی شته دی. مارکوس لیکي چې هغه او فوستینا د خپلې لور په پالنې کې «خورا بوخت» وو. ښايي ډومیټیا په ۱۵۱ کال کې مړه شي.^{[۱۹][۲۰][۲۱]}

د سترواک یا امپراتور له واک ته رسېدو نه لږ ځنډ وروسته، د مارکوس یوولس کلنې لور انیا لوسیلا له لوسیوس سره (ددې حقیقت سربېره چې دی یې رسمي تره هم و) کوژده وکړه. ددې پېښې د نمانځلو په مراسمو کې د بې وزلو ماشومانو د ملاتړ لپاره د پخوانيو سترواکیو د بنسټونو په څېر نوي مقررات په پام کې ونیول شوو. د روم د خلکو ترمنځ مارکوس او لوسیوس ډېر شهرت موندلی وو، او دې خلکو د دوی متمدنه چلند («پرته له کوم برم») په کلکه تایید کړ. سترواکانو د بیان ازادۍ مجازه وګڼله، د دې خبرې یو ثبوت هم همدا ده چې کومیډي لیکوال مارولوس کولای شو له مجازات یا سزا پرته له هغوئ نه نیوکه وکړي. ^{[۲۲][۲۳][۲۴]}

مارکوس د سترواکۍ د یو شمیر لویو چارواکو دندې سره بدلې کړې. د سترواکۍ د لیکونو مسوول ab epistulis Sextus Caecilius Crescens Volusianus د Titus Varius Clemens پر ځای وګومارل شو، چې Clemens د پنونیا د سرحدي ولایت اوسېدونکی و او د موریتانیا په جګړې کې یې دنده ترسره کړې وه. په دې وروستیو کې نوموړي د پنځو ولایتونو د والي په توګه دنده ترسره کړې وه. هغه داسې یو سړی و چې د پوځي کړکېچ په وخت کې ډېر غوره کس و. لوسیوس ولوسیوس ماسیانوس چې د مارکوس پخوانی ښوونکی و د مارکوس د الحاق په وخت کې د مصر ولایت والي و. ماسیانوس هم راوغوښتل شو، سناتور شو، او د خزانې (aerarium Saturni) د مشر په توګه وټاکل شو. هغه ډیر ژر قونسل شو. ګیوس اوفیدیوس ویکتورینوس چې د فرونټو زوم و د المان چګپوړی والي وټاکل شو.^{[۲۵][۲۶][۲۷]}

مارکوس اورلیوس په ۱۸۰ کال د مارچ میاشتې په ۱۷ نېټې د نامعلومو لاملونو له امله په خپلې نظامي سیمې کې په ویندوبونا ښار کې (د پانونیا والي ولایت، نننی ویانا) یا سیرمیم ته نږدې (د پانونیا انفیریر ولایت، عصري سریمسکا میترویکا) د ۵۸ کالو په عمر مړ شو. د هغه ایرې بېرته روم ته ولېږدول شوې. د المانیانو او سارماتیانو پر ضد د هغه جګړې او لښکر کشۍ په روم کې د یوه ستون او یو معبد په توګه په یادګار پاتې شو. د هغه مړینه د ځینې ​​پوهانو په اند د Pax Romana پای دی. تر مارکوس وروسته د هغه زوی کموډوس چې په ۱۶۶ کال کې قیصر ګومارل شوی و او له ۱۷۷ کاله راهیسې یې له ده سره په ګډه حکومت کاوه د مارکوس د ځایناستي په توګه وټاکل شو. ^{[۲۸][۲۹][۳۰]}