Aphuru-puliwyanu runa

(Aphru-buliwiyanu runa-manta pusampusqa)
Aphuru-puliwyanu
Mama llaqta Qullasuyu
RiqyunAmarumayu sach'a-sach'a suyu
TiyayChuqiyapu suyu, Chinchay Yunka puruwinsiya, Urin Yunka pruwinsya
Runakuna22.000 [1]
Simikastilla simi*
aymara simi*
Iñiy

Puliwyapi Inrihina runa llaqtakuna

Aphuru-puliwyanu icha Apru-puliwyanu nisqaqa lliw kastilla simita * / aymara simita * rimaq runakunam, Uralan Awya Yalapi, Amarumayu sach'a-sach'a suyupi, Puliwyapi, Chuqiyapu suyupi, Chinchay Yunka pruwinsyapi, Urin Yunka pruwinsyapipias tiyaq.

Tiyay

SuyuPuruwinsiyaMunisipyuAyllu llaqta
Chuqiyapu suyuChinchay Yunka pruwinsya, Urin Yunka pruwinsyaChulumani munisipyu, Quruyqu munisipyu, Quripata munisipyuChikaluma, Mururrata, Tocaña, Quripata, Dorado, Chico Chijchipa, Negrillani

Rimay

Aphru-buliwyanu runakunaqa kastilla simitam / aymara simitam rimanku.

(* castellano y el aymara deformados en la pronunciación y a veces en lo semántico)

Huk sutikuna (kastilla simi - aphru-buliwyanu runakunap simin):

  • arroz: Aró, aló
  • tamboril: bomba
  • vela: candela
  • mayordomo: caporal
  • lo he: loi
  • usted: oté
  • látigo: suraigo
  • llores: yorís
  • madre: mai
  • padre: pai
  • compadre: compai
  • choza, casa: bohío
  • Qué dice?: Insé?
  • negro: prieto-preto
  • depósito de coca: matuasi
  • eres: sois
  • regalar: rigalar
  • estar: istar

Kaypipas qhaway

Pukyukuna

Buliwya suyupi runa llaqtakuna
Antikuna, Qullaw: Aymara runa · Chipaya runa · Qhichwa runa · Uru runa
Amarumayu sach'a-sach'a suyu: Aphru-buliwiyanu · Araona · Ayoreo · Baure · Kanichana · Kawiña · Kayuwawa · Chaqubu · Chiman · Chikitus · Ese'eqha · Warasuqwe · Warayu · Itonama · Huwakinyanu · Leqos · Machineri · Maropa · Moré · Moseten · Mowima · Musu · Yura (Nawa) · Pakawara · Siryono · Takana · Toromona · Yaminawa · Yuki · Yurakari
Hatun Chaku: Tapiete runa · Waraniyi runa (Chiriwanu, Simba) · Weenhayek runa
Hukkuna indihina runa llaqtakuna: Qumlik
Mawk'a runa llaqtakuna: Inka