Unquy

Unquy nisqaqa ima runap, uywap icha yurap mana allin, mana sinchi, mana qhali, mana thañi kachkayninmi.

"Hampikamayuq", Samuel Luke Fildes-pa 1891 watapi siq'isqan

Unqusqa runataqa hampinapaq hampiq runa (hampikamayuq icha hampiq yachaq) hampikunatam quykun.

  • Riy unquy: epidemia
  • Mama Patsa unquy riq: Pandemia

Unquykuna

Unquyqa unquchiqkunarayku icha huk hamukunaraykum paqarin.

Ayllu llaqtapi hampiq yachakunakama

  • Wayra unquy
  • Manchari unquy (Uraña unquy)
  • Glurya unquy

Qatiq unquykuna

Qatiq unquy nisqakunaqa unquchiq nisqakunap paqarichisqanmi. Chay unquchiqkunaqa añakikunam, qurwarakuna, ch'ulla kawsaykuqkuna, atamkuna (runapi kawsaq kurukuna), añawkunapas.

Añakikunap paqarichisqan unquykuna

Añawkunap paqarichisqan unquykuna

Ch'ulla kawsaykuqkunap paqarichisqan unquykuna

Atamkuna

  • Pila k'uyka (Ascaris lumbricoides)
  • T'ipki kuru (Enterobius vermicularis = Oxyuris vermicularis)
  • Ch'iwi kuru (Necator americanus, Ancylostoma duodenale)
  • Kinwara (Cestodes)

Mana qatiq unquykuna

Mana qatiq unquykunataq manam unquchiqpa paqarichisqanchu, huk hamurayku paqarin.

Unquchiqkuna

Kaypipas qhaway

Hawa T'inkikuna

"https:https://www.search.com.vn/wiki/index.php?lang=qu&q=Unquy&oldid=642013" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)