රෝග
රෝග, ලෙඩ හෙවත් අසනීප යනු යම්කිසි ජිවියෙකුගේ දේහමය ක්‍රියාකාරිත්වයන් අඩපන කරන අසාමාන්‍ය තත්වයක් වන අතර මෙහිදී ඒ සදහා විශේෂිත රෝග ලක්ෂණ ඇති කරයි. මෙය මිනිසෙකු තුල, වෙනත් සත්ත්වයෙකු තුල හෝ යම් ශාකයක් තුල ඇතිවිය හැක.
මිනිසුන් තුළ රෝගයක් ලෙස විග්‍රහකරනුයේ වඩාත් පුළුල් ලෙස වේදනාවක්, අකර්මණ්‍යවීමක්, ආතතියක්, සමාජීය ගැටළුවක් හෝ අදාල පුද්ගලයා හට මරණය පවා ලගාකර දෙන හෝ එම රෝගියා හා සබධතා පැවැත්වූ වෙනත් පුද්ගලයින්ට ඒ හා සමානව ගැටළුවලට මුහුණ පෑමට සිදුවන තත්වයකි. මෙම පුළුල් විග්‍රහකිරීම තුළ අනතුරු, ආබාධිත වීම්, රෝගී තත්වයන්, සින්ඩ්‍රෝම, ආසාදන, තනි තනිව ඇතිවන රෝග ලක්ෂණ, හැසිරීමේ ඇතිවන වෙනස්කම් සහ ආකෘති හෝ ක්‍රියාකාරිත්වයෙහි ඇතිවන අසාමාන්‍ය වෙනස් වීම් අන්තර්ගත වේ. වෙනත් අවස්ථාවන්වල දී සහ අවශ්‍යතාවයන්වලදී ඉහත සදහන් කළ ඒවා වෙන් වෙන්ව හදුනාත හැකි කාණ්ඩයන් ලෙස විග්‍රහ කරනු ලැබේ.
රෝගයක් ඇතිවීමට කෙරෙහි බලපාන හේතූන් බාහිර සාධක (උදා - බැක්ටීරියා, වෛරස ආසාදන හේතුවෙන්) හෝ අභ්‍යන්තර සාධක (උදා - Autoimmune Diseses) ලෙස දැක්විය හැක.
රෝග තුන් ආකාරයකට වෛද්‍යවරුන් නිර්වචනය කරයි.
Disease, Illness හා Sickness [1]
මහාචාර්ය වෛද්‍ය මාර්ෂල් මැරින්කර් වසර 20 කට පෙර disease, illness and sickness අතර වෙනස හඳුනා ගැනීමට උපකාරී වන ක්‍රමයක් යෝජනා කරන ලදී. ඔහු මෙම "සෞඛ්‍ය ක්‍රම තුන" පහත පරිදි සංලක්ෂිත කරයි.
Disease
බොහෝ විට භින්නෝන්මාදය මෙන් උගුරේ ආසාදනය මෙන්ම බ්රොන්කස් පිළිකා වැනි ශාරීරික ව්‍යාධී ක්‍රියාවලියකි. රෝගය හඳුනා ගන්නා ගුණාත්මකභාවය ජීව විද්‍යාත්මක සම්මතයෙන් යම් අපගමනයකි. වෛද්‍යවරුන්ට දැකීමට, ස්පර්ශ කිරීමට, මැනීමට, සුවඳ දැනීමට හැකි බැවින් රෝගය පිළිබඳව අරමුණක් ඇත. වෛද්‍ය විද්‍යාවේ දෘෂ්ටි කෝණයෙන් මූලික කරුණු ලෙස Disease රෝග අගය කරනු ලැබේ .
Illness
Illness යනු හැඟීමක්, සෞඛ්‍ය සම්පන්න නොවන අත්දැකීමක් වන අතර එය සම්පූර්ණයෙන්ම පුද්ගලික, රෝගියාගේ අභ්‍යන්තරයයි. බොහෝ විට එය disease සමඟ එන නමුත් එය පිළිකාවේ හෝ ක්ෂය රෝගයේ හෝ දියවැඩියාවේ මුල් අවධියේදී මෙන් රෝගය ප්‍රකාශයට පත් නොවිය හැකිය. සමහර විට කිසිදු රෝගයක් disease සොයාගත නොහැකි ලෙස අසනීපය පවතී. රෝගියාගේ රෝගය නිශ්චය කරගත හැකි කිසිවක් වෛද්‍යවරයාට ඉදිරිපත් නොකර සිටීමට රෝගියාට හැකිය.
Sickness
Sickness යනු බාහිර වූත් පොදු වූත් සෞඛ්‍යමය තත්ත්වයේ පිරිහීම් ආකාරයයි. Sickness යනු සමාජ භූමිකාවකි, තත්වයකි, ලෝකයේ සාකච්ඡාමය තත්වයකි. එසේම ‘අසනීප sick’’ යනුවෙන් හැඳින්වෙන පුද්ගලයා සහ ඔහුව හඳුනා ගැනීමට සහ නඩත්තු කිරීමට සූදානම් සමාජයක් අතර කේවල් කිරීමකි. Illness මත පමණක් Sick වීම ඉතාමත් අවිනිශ්චිත තත්ත්‍වයකි. නමුත් disease පැවතීම sick වීමට බල නොපායි. නිදන්ගත රෝගයකින් පෙළෙන අයකුට, උග්‍ර රෝගයකින් පෙලෙන කෙනෙකුට වඩා රෝග sick වීමට අඩු ආරක්ෂාවක් ඇත; උදා. - ශල්‍යකර්මයකට වඩා මනෝචිකිත්සක රෝග ඇති අය.
ආශ්‍රිත ලිපි
- Cryptogenic disease, a disease whose cause is currently unknown
- Developmental disability, severe, lifelong disabilities attributable to mental or physical impairments
- Environmental disease
- Host–pathogen interaction
- Lists of diseases
- Mitochondrial disease
- Philosophy of medicine
- Plant pathology
- Rare disease, a disease that affects very few people
- Sociology of health and illness
- Syndrome
මූලාශ්‍ර
භාහිර සබැඳි
රෝග ගැන තවත් දේ විකිපිඩියා සහෝදර ව්‍යාපෘති හරහා සොයාගන්න | |
 | වික්ෂනරිය වෙතින් අර්ථ දැක්වීම් |
 | කොමන්ස් වෙතින් ඡායාරූප හා මාධ්‍ය |
 | විකිසරසවිය වෙතින් ඉගෙනුම් මූලාශ්‍ර |
 | විකිපුවත් වෙතින් පුවත් කථාංග |
 | විකිකියමන් වෙතින් උපුටා දැක්වීම් |
 | විකිපොත් වෙතින් පෙළපොත් |
- "Man and Disease", BBC Radio 4 discussion with Anne Hardy, David Bradley & Chris Dye (In Our Time, 15 December 2002)
- CTD The Comparative Toxicogenomics Database is a scientific resource connecting chemicals, genes, and human diseases.
- Free online health-risk assessment by Your Disease Risk at Washington University in St. Louis
- Health Topics A–Z, fact sheets about many common diseases at the Centers for Disease Control
- Health Topics, MedlinePlus descriptions of most diseases, with access to current research articles.
- NLM Comprehensive database from the US National Library of Medicine
- OMIM Comprehensive information on genes that cause disease at Online Mendelian Inheritance in Man
- Report: The global burden of disease from the World Health Organization (WHO), 2004
- The Merck Manual containing detailed description of most diseases