लङ् लकारः

संस्कतभाषायां कालविध्यादिक्रियाः निर्मातुं लकारः इति काचित् व्यवस्था अस्ति । तत्र लकाराः दश भवन्ति ते यथा-

एते दश लकाराः द्विधा विभक्ताः सन्ति ।

तत्र लङ् लकारः भुतकालं बोधयति। लङ् लुङ् च भुतकालयोः लकारयोः धातोः आरम्भे एकः अकार-उपसर्गः योज्यते।

**पठ् धातोः लङ् लकारे रूपाणि**
लङ् लकारः (परस्मैपदम्)	एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्
प्रथमपुरुषः	अपठत्	अपठताम्	अपठन्
मध्यमपुरुषः	अपठः	अपठतम्	अपठत
उत्तमपुरुषः	अपठम्	अपठाव	अपठाम

**लङ् (परसस्मैपदम्) लकारस्य आख्यातप्रत्ययाः (तिङ्प्रत्ययाः)**
लङ् लकारः (परस्मैपदम्)	एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्
प्रथमपुरु़षः	अत्	अताम्	अन्
म़ध्यमपुरुषः	अः	अतम्	अत
उत्तमपुरु़षः	अम्	आव	आम

**सेव् धातोः लङ् लकारे रूपाणि**
लङ् लकारः (आत्मनेपदम्)	एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्
प्रथमपुरुषः	असेवत	असेवताम्	असेवन्त
मध्यमपुरुषः	असेवथाः	असेवथाम्	असेवध्वम्
उत्तमपुरुषः	असेवे	असेवावहि	असेवामहि

**लङ् (आत्मनेपदम्) लकारस्य आख्यातप्रत्ययाः (तिङ्प्रत्ययाः)**
लङ् लकारः (आत्मनेपदम्)	एकवचनम्	द्विवचनम्	बहु वचनम्
प्रथमपुरु़षः	अत	एताम्	अन्त
म़ध्यमपुरुषः	अथाः	इथाम्	अध्वम्
उत्तमपुरु़षः	ए	आवहि	आमहि

टिप्पणी

संस्कृतशब्दचन्द्रिका Vidvan S.Ranganatha Sharma, Sri Surasaraswathi Sabha, Bangalore, India,1994.
अनुवादप्रदीपः Sri Surasaraswathi Sabha, Bangalore, India,1997.