Port Moresby
Port Moresby je glavni grad Papue Nove Gvineje, oceanijske države na jugozapadu Tihoga oceana. Grad ima 337.900 stanovnika.[1] Luka i grad Port Moresby bili su glavna saveznička baza i primarni japanski cilj tokom Drugog svjetskog rata.[1]
Port Moresby | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 9°25′S 147°17′E / 9.417°S 147.283°E | |
| Država |  Papua Nova Gvineja |
| Distrikt | Distrikt glavnog grada |
| Vlast | |
| - Gradonačelnik | Powes Parkop |
| Površina | |
| - Ukupna | 240 km² |
| Visina | 35 |
| Stanovništvo (2004) | |
| - Grad | 337.900 |
| - Gustoća | 3300 |
| Vremenska zona | UTC+10 (UTC) |
| Karta | |
  Port Moresby | |
Geografija
Port Moresby leži na jugoistočnoj obali otoka Nova Gvineja, u istoimenom zaljevu Port Moresby.[1] Grad se opskrbljuje vodom iz rijeke Laloki koja teče sjeverno od grada i na kojoj su izgrađeni akumulaciono jezero i hidroelektrana.[1]
Klima
| Klimatološki medijani za Port Moresby | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Apsolutni maksimum (°C) | 36,2 | 36,1 | 35,4 | 34,2 | 33,8 | 33,9 | 33,3 | 33,8 | 34,8 | 35,5 | 36,3 | 36,3 | 36,3 |
| Srednji maksimum (°C) | 32,1 | 31,6 | 31,4 | 31,3 | 31,0 | 30,3 | 29,9 | 30,3 | 31,0 | 32,0 | 32,5 | 32,4 | 31,3 |
| Srednja dnevna (°C) | 27,4 | 27,3 | 27,1 | 27,0 | 26,9 | 26,1 | 25,7 | 26,1 | 26,5 | 27,5 | 27,6 | 27,8 | 26,9 |
| Srednji minimum (°C) | 23,7 | 23,5 | 23,4 | 23,5 | 23,5 | 23,1 | 22,4 | 22,6 | 23,2 | 23,5 | 23,6 | 23,7 | 23,3 |
| Apsolutni minimum (°C) | 20,4 | 18,8 | 18,3 | 16,8 | 14,5 | 14,5 | 10,4 | 14,8 | 14,4 | 16,3 | 16,0 | 19,6 | 10,4 |
| Precipitacija (mm) | 192 | 141 | 190 | 105 | 56 | 22 | 14 | 12 | 14 | 15 | 40 | 98 | 899 |
| Relativna vlažnost (%) | 79 | 81 | 81 | 82 | 81 | 79 | 77 | 76 | 76 | 76 | 75 | 77 | 78,3 |
| Broj sunčanih sati | 182 | 158 | 184 | 200 | 211 | 200 | 203 | 222 | 213 | 231 | 243 | 216 | 2463 |
| Izvor: World Meteorological Organization,[2] i Deutscher Wetterdienst[3][4] | |||||||||||||
Historija
Prije dolaska prvih evropskih kolonista, na području oko današnje luke živjeli su domoroci Motu i Koitabu, koji su se bavili ribarstvom i poljoprivredom. Zaljev Port Moresby je 1873. detaljno istražio kapetan (kasnije admiral) John Moresby, koji je i dao toponime dijelovima tog zaljeva, nazvavši ih po Fairfaxu Moresbyu, svom ocu i također admiralu. Nakon što je Britanija anektirala otok Novu Gvineju 1883/1884. godine, čitav kraj je nazvan Port Moresby.[1]
Od 1920. Port Moresby je istovremeno bio administrativni centar Papue (kao vanjski teritorij Australije) i teritorija Nova Gvineja koji je formalno bio pod protektoratom Lige naroda (od 1945. UN-a), a kojim je također upravljala Australija. Od 1949. oba dva područja su ujedinjena i data Australiji na upravljanje kao Teritorij Papue i Nove Gvineje.[1]
Port Moresby je izgrađen najvećim dijelom nakon Drugog svjetskog rata, kao dobro planirani grad oko luke. Po australskom modelu je 1974. osnovana je posebna administrativna jedinica Distrikt glavnog grada, na površini od 240 km². Kad je Papua Nova Gvineja 1975. stekla nezavisnost, Port Moresby je postao njezin glavni grad. Vladine zgrade nalaze se raštrkane po samom centru, ali i po predgrađima. Port Moresby je najveći grad Papue Nove Gvineje i dobar dio njegovih stanovnika živi u vrlo siromašnim slamovima. U gradu živi i velika kineska zajednica.[1]
Privreda i transport
Privreda grada vezana je uz luku iz koje plove brodovi za Sydney i ostale obalne gradove Nove Gvineje. Iz grada vode i ceste prema gradovima Sogeri i Kwikili, te slapovima Rouna koji su danas postali turistička atrakcija. Port Moresby ima i Međunarodni aerodrom Jacksons (IATA: POM, ICAO: AYPY) koji leži 8 km sjeverozapadno od centra grada.[1]
Znamenitosti i kultura
Kako je Port Moresby novi grad, njegove najveće znamenitosti su botanički vrt i memorijalno groblje Bowana na kojem su pokapani poginuli borci Drugog svjetskog rata.[1] Port Moresby je sjedište Univerziteta Papue Nove Gvineje koji je osnovan 1965. godine.[1]
Gradovi partneri
Port Moresby ima ugovore o bratimljenju sa sljedećim gradovima:
|
