Rovovsko ratovanje
Rovovsko ratovanje je tip kopnenog ratovanja koristeći okupirane borbene linije, uglavnom u vidu vojnih rovova u kojima su trupe dobro zaštićene od neprijateljske vatre malog oružja i u znatnoj meri su zaštićene od artiljerije. Najpoznatija upotreba rovovskog ratovanja je Zapadni front u Prvom svetskom ratu.[1]
Do razvoja rovovskog ratovanja je došlo kada revolucija u vatrenoj moći nije bila propraćena sličnim napretkom u mobilnosti, što je rezultiralo iscrpljujućim oblikom ratovanja u kojem je branilac imao prednost.[2] Na Zapadnom frontu 1914–1918, obe strane su izgradile složene sisteme rovova, podzemlja i zemunica koji su se suprotstavljali jedni drugima duž fronta. Rovovi su bili zaštićeni od napada bodljikavom žicom, minama, kamufliranim jamama i drugim preprekama. Prostor između suprotstavljenih rovova (poznat kao „ničija zemlja”) bio je potpuno izložen artiljerijskoj vatri sa obe strane. Napadi, čak i uspešni, često su praćeni teškim žrtvama.
Sa razvojem oklopnog ratovanja i taktika kombinovanog oružja, naglasak na rovovskom ratovanju je opao, ali se i dalje javlja tamo gde borbene linije postaju statične.
Following World War I, "trench warfare" became a byword for stalemate, attrition, sieges, and futility in conflict.[3]
Prethodnica
Radovi na terenu stari su koliko i vojske. Rimske legije, kada su u prisustvu neprijatelja, utvrđivale su logore svake noći kada su u pokretu.[4]
Rovovsko ratovanje je takođe dokumentovano tokom odbrane Medine u opsadi poznatoj kao Bitka na rovu (627. godine). Arhitekta plana bio je Salman Persijanac koji je predložio kopanje rova za odbranu Medine.
U ranom modernom ratu trupe su koristile terenske radove da blokiraju moguće linije napredovanja.[5] Primeri uključuju linije Štolhofena, izgrađene na početku Rata za špansko nasleđe 1702–1714,[6] linije Vajsenburga izgrađene po naređenju vojvode od Viljara 1706,[7] linije Ne Plus Ultra tokom zime 1710–1711,[5] i linije Tores Vedras 1809. i 1810.[4]
U Novozelandskim ratovima (1845–1872), Maori su razvili složene sisteme rovova i bunkera kao deo utvrđenih područja poznatih kao pa, uspešno ih upotrebivši već 1840-ih da izdrže britansko artiljerijsko bombardovanje.[8][9] Prema jednom britanskom posmatraču, „ograda oko položaja je prekrivena između kopalja labavim snopovima lana, na koje meci naleću i padaju; noću popravljaju svaki otvor napravljen paljbom“.[10] Ovi sistemi su uključivali vatrene rovove, komunikacione rovove, tunele i protiv-artiljerijske bunkere. Britanske stope žrtava do 45 procenata, kao na primer kod Kapije Pa 1864. i u bici kod Ohavaja 1845. godine, sugerišu da se savremeno oružje, poput musketa i topova, pokazalo nedovoljnim da izbaci branioce iz sistema rovova.[11] O tome se vodi akademska debata od 1980-ih, kada je u svojoj knjizi Novozelandski ratovi, istoričar Džejms Belič tvrdio da su severni Maori efektivno izmislili rovovsko ratovanje tokom prvih faza Novozelandskih ratova. Međutim, ovo je kritikovano od strane nekih drugih akademika, a Gevin Maklin je primetio da iako su Maori sigurno prilagodili rovove da odgovaraju savremenom oružju, mnogi istoričari su odbacili Beličovu tvrdnju kao „neosnovan... revizionizam“.[12]
Krimski rat (1853–1856) doveo je do „masovnih rovovskih radova i rovovskog rata“,[13] iako „modernost rovovskog rata nije bila odmah očigledna savremenicima“.[14]
Vojske Unije i Konfederacije koristile su terenske radove i opsežne sisteme rovova u Američkom građanskom ratu (1861–1865) — posebno u opsadama Viksburga (1863) i Peterburga (1864–1865), od kojih je u potonjoj Armija Unije prvi put upotrebila brzometni Gatling top,[15] važan prethodnik savremenih mitraljeza.
Pregled
Terenski radovi
Terenski radovi su stari koliko i armije. Rimske legije, kada je prisutan neprijatelj, utvrđivale su kampove noću kada su u pokretu.[4] U ranom modernom dobu trupe su koristile terenske radove da blokiraju moguće linije napredovanja.[5] Na primer:
- Pripadnici Velike alijanse izgradili su linije Stolhofen na početku Rata za špansko nasleđe iz 1702-1714. Rovovi su bili dugi oko 15 km (10 mi) od Stolhofena na Rajni do neprobojnih šuma na brdima istočno od Bila. Ovi rovovi su odigrali ključnu ulogu u manevrisanju koje se odigralo pre Blindhajmske bitke (1704). Francuzi su ove linije zauzeli 1707. godine i uništili ih.[16]
- Francuzi su izgradili 19 km dugačke Linije od Visambura tokom Rata za špansko nasleđe po naređenju vojvode od Vilara 1706. godine. One su postojale nešto više od 100 godina i poslednji put su korištene tokom Napoleonovih sto dana (1815). Do 1870. godine Linije više nisu postojale, ali su dva središnja utvrđenja u gradovima Visambur i Altenštat još uvek imala bedeme, koji su se pokazali korisnim odbrambenim položajem za vreme Bitke za Visambur.[7]
- Francuzi su tokom zime 1710-1711 godine izgradili linije Ne Plus Ultra (lat. za „ne dalje”), koje su poređeni sa rovovima Prvog svetskog rata.[5] Ovi rovovi su se prostirali od Arasa do Kambreja i Valansjena, gde su se povezali sa postojećim obrambenim linijama koje su vodile uz reku Sambr. U sezoni kampanje iz 1711. godine, vojvoda od Malboroa ih je probio putem „veličanstvenog manevarskog poteza”.[17]
- Tokom Španskog rata za nezavisnost, Britanci i Portugalci su izgradili Linije Tores Vedras 1809. i 1810. godine; one su se pokazale efikasnim u zaustavljanju francuskog napretka na Lisabon 1810. godine.[4]
