Ариан-5
«Ариан 5» (фр. Ariane 5) — мушаки интиқолдиҳандаи якбористифодашавандаи аврупоӣ аз оилаи Арианҳо мебошад, ки барои баровардани бори интиқолӣ ба мадори пасти истинод ё мадори интиқоли геотрансферӣ пешбинӣ шудааст. Истеҳсол аз ҷониби Агентии кайҳонии Аврупо (ESA) ва пудратчии асосӣ Europe Astrium Space Transportation (EADS) мебошад. Мушак аз ҷониби Arianespace ба фурӯш бароварда мешавад. Аз Куру, Гвианаи Фаронса партоб мешавад. МИ "Ariane 5" мушаки асосии партобкунандаи ESA аст ва ҳадди аққал то соли 2021 боқӣ хоҳад монд, вақте ки онҳо бояд ба парвози мушаки "Ariane-6" оғоз кунанд. Танҳо дар тӯли солҳои 1995-2007, Arianspace 43 партоб анҷом дода шуд, ки 39-тои онҳо муваффақ буданд [1] .Барои таҳияи Ariane 5 10 сол тӯл кашид, арзишаш 7 миллиард доллари амрикоиро ташкил дод ва ният дошта мешуд, ки мушаки партоби Ariane 4-и ESA-ро иваз кунад. Дар ибтидо, нақшаи истифодаи он барои сар додани киштии кайҳонии идорашавандаи Ҳермес вуҷуд дошт, аммо ин лоиҳа лағв шуд ва ҳоло Ariane 5 танҳо дар версияи бесарнишин истифода мешавад. Мушаки интиқодиҳанда барои таъмини Истгоҳи байналмилалии кайҳонӣ (ISS) бо мошинҳои боркаши бесарнишини ATV истифода мешуд.Дигар мӯшакҳои интиқолдиҳандаи қобили муқоиса: «Протон-М», «Ангара-А5», «Делта IV», «Атлас V», «Чанчжэн-5», GSLV Mk.III, Falcon 9, H-IIB.
 | |
| Вазн | 777 000 кг |
|---|---|
| Пеш аз | Ariane 4[d] |
| Баъдӣ | Ariane 6[d] |
| Кишвари созанда | |
| Мабдаи сафар | ELA-3[d] |
| Оператор | Arianespace[d] |
| Ихтироъкор | Astrium[d] |
| Парвози аввал | 4 июн 1996 |
| Муҳаррик | Vulcain[d], Aestus[d] ва HM7B[d] |
| Service retirement | 5 июл 2023 |
| Баландӣ | 59 м |
| Диаметр | 5,4 м |
| Хештеги | Ariane5 |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Партобҳо
1996—2009
| № | Сана ва вақт (UTC]]) | Парвоз | Версия | НС | Бор | Натиҷа |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 4 июни 1996, 12:34 | V-89 | Ариан-5G | 501 | Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо Cluster | Шаблон:Bad |
| 2 | 30 октябри 1997, 13:43 | V-101 | Ариан-5G | 502 | Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо MaqSat H & TEAMSAT, MaqSat B, YES | қисман номуваффақ |
| 3 | 21 октябри 1998, 16:37 | V-112 | Ариан-5G | 503 | Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо MaqSat 3, ARD | бомуваффақ |
| 4 | [[:ru::ru:Список космических запусков в 1999 году|10 декабри 1999]], 14:32 | V-119 | Ариан-5G | 504 | Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо XMM-Newton | бомуваффақият |
| 5 | 21 марти 2000, 23:28 | V-128 | Ариан-5G | 505 |  INSAT 3B, AsiaStar | бомуааффақ |
| 6 | 14 сентябри 2000, 22:54 | V-130 | Ариан-5G | 506 |  Astra 2B,  GE 7 | бомуваффақ |
| 7 | [[:ru::Список космических запусков в 2000 году|16 ноябри 2000]], 01:07 | V-135 | Ариан-5G | 507 | PAS 1R,  Amsat P3D, .svg){kind=small} STRV 1C/1D | бомуваффақ |
| 8 | 20 декабри 2000, 00:26 | V-138 | Ариан-5G | 508 | Astra 2D, GE 8 (Aurora 3),  LDREX | бомуваффақ |
| 9 | 8 марти 2001, 22:51 | V-140 | Ариан-5G | 509 |  Eurobird 1, BSat 2a | бомуваффақ |
| 10 | 12 июли 2001, 22:58 | V-142 | Ариан-5G | 510 | Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо Artemis, BSat 2b | қисман номуваффақ |
| 11 | 1 марти 2002, 01:07 | V-145 | Ариан-5G | 511 | Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо Envisat | бомуваффақ |
| 12 | 5 июли 2002, 23:22 | V-153 | Ариан-5G | 512 | Stellat 5, N-Star c | бомуваффақ |
| 13 | 28 августи 2002, 22:45 | V-155 | Ариан-5G | 513 | Atlantic Bird 1, Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо MSG 1, | бомуваффақ |
| 14 | 11 декабри 2002, 22:22 | V-157 | Ариан-5ECA | 517 | Hot Bird 7, Stentor, | Шаблон:Bad |
| 15 | 9 апрели 2003, 22:52 | V-160 | Ариан-5G | 514 | Insat 3A, Galaxy 12 | бомуваффақ |
| 16 | 11 июни 2003, 22:38 | V-161 | Ариан-5G | 515 |  Optus C1, BSat 2c | бомуваффақ |
| 17 | 27 сентябри 2003, 23:14 | V-162 | Ариан-5G | 516 | Insat 3E, eBird 1, Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо SMART-1 | бомуваффақ |
| 18 | 2 марти 2004, 07:17 | V-158 | Ариан-5G+ | 518 | Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо Розетта | бомуваффақ |
| 19 | 18 июли 2004, 00:44 | V-163 | Ариан-5G+ | 519 |  Anik F2 | бомуваффақ |
| 20 | 18 декабри 2004, 16:26 | V-165 | Ариан-5G+ | 520 | Helios 2A, Essaim 1/2/3/4, PARASOL,  Nanosat 01 | бомуваффақ |
| 21 | 12 феврали 2005, 21:03 | V-164 | Ариан-5ECA | 521 | / XTAR-EUR, Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо Maqsat B2,  Sloshsat | бомуваффақ |
| 22 | 11 августи 2005, 08:20 | V-166 | Ариан-5GS | 523 |  Thaicom 4 (iPStar) | бомуваффақ |
| 23 | 13 октябри 2005, 22:32 | V-168 | Ариан-5GS | 524 | Syracuse 3A, Galaxy 15 | бомуваффақ |
| 24 | 16 ноябри 2005, 23:46 | V-167 | Ариан-5ECA | 522 | Spaceway F2,  Telkom 2 | бомуваффақ |
| 25 | 21 декабри 2005, 22:33 | V-169 | Ариан-5GS | 525 | Insat 4A, Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо MSG 2, | бомуваффақ |
| 26 | 11 марти 2006, 22:32 | V-170 | Ариан-5ECA | 527 | Spainsat, Hot Bird 7A | бомуваффақ |
| 27 | 26 мая 2006, 21:08 | V-171 | Ариан-5ECA | 529 |  Satmex 6, Thaicom 5 | бомуваффақ |
| 28 | 11 августи 2006, 22:15 | V-172 | Ариан-5ECA | 531 | JCSat 10, Syracuse 3B | бомуваффақ |
| 29 | 13 октябри 2006, 20:56 | V-173 | Ариан-5ECA | 533 | Direc-9S, Optus D1, LDREX-2 | бомуваффақ |
| 30 | 8 декабри 2006, 22:08 | V-174 | Ариан-5ECA | 534 | WildBlue 1, AMC-18 | бомуваффақ |
| 31 | 11 марти 2007, 22:03 | V-175 | Ариан-5ECA | 535 | Skynet-5A, Insat-4B | бомуваффақ |
| 32 | 4 мая 2007, 22:29 | V-176 | Ариан-5ECA | 536 | Астра 1L, Galaxy 17 | бомуваффақ |
| 33 | 14 августи 2007, 23:44 | V-177 | Ариан-5ECA | 537 | Spaceway F3, BSAT-3A | бомуваффақ |
| 34 | 5 октябри 2007, 22:02 | V-178 | Ариан-5GS | 526 | Intelsat 11, Optus D2 | бомуваффақ |
| 35 | 14 ноябри 2007, 22:06 | V-179 | Ариан-5ECA | 538 | Skynet 5B,  Star One C1 | бомуваффақ |
| 36 | 21 декабри 2007, 21:41 | V-180 | Ариан-5GS | 530 | Шаблон:Парчами АМА RASCOM-QAF 1, Horizons 2 | бомуваффақ |
| 37 | 9 марти 2008, 04:03 | V-181 | Ариан-5ES | 528 | Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо ATV-1 «Жюл Верн» | бомуваффақ |
| 38 | 10 апрели 2008, 22:17 | V-182 | Ариан-5ECA | 539 | Star One C2,  Vinasat-1 | бомуваффақ |
| 39 | 12 июни 2008, 22:05 | V-183 | Ариан-5ECA | 540 | Шаблон:Парчами Турция Turksat 3A, Skynet-5C | бомуваффақ |
| 40 | 7 июли 2008, 21:47 | V-184 | Ариан-5ECA | 541 |  BADR-6, Шаблон:Парчами Бермуд ProtoStar I | бомуваффақ |
| 41 | 14 августи 2008, 20:44 | V-185 | Ариан-5ECA | 542 | AMC-21, Superbird 7 | бомуваффақ |
| 42 | 20 декабри 2008, 22:35 | V-186 | Ариан-5ECA | 543 | Eutelsat W2M, Hot Bird 9 | бомуваффақ |
| 43 | 12 феврали 2009, 22:09 | V-187 | Ариан-5ECA | 545 | Hot Bird 10, NSS-9, Spirale-A и B | бомуваффақ |
| 44 | 14 мая 2009, 13:12 | V-188 | Ариан-5ECA | 546 | Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо Гершел, Планк | бомуваффақ |
| 45 | 1 июли 2009, 19:52 | V-189 | Ариан-5ECA | 547 | TerreStar-1 | бомуваффақ |
| 46 | 21 августи 2009, 22:09 | V-190 | Ариан-5ECA | 548 | JCSat-12, Optus D3 | бомуваффақ |
| 47 | 1 октябри 2009, 21:59 | V-191 | Ариан-5ECA | 549 | Amazonas 2, COMSATBw-1 | бомуваффақ |
| 48 | 29 октябри 2009, 20:00 | V-192 | Ариан-5ECA | 550 | NSS-12,  Thor-6 | бомуваффақ |
| 49 | 18 декабри 2009, 16:26 | V-193 | Ариан-5GS | 532 | Helios-2B | бомуваффақ |