คุรุนานักชยันตี
คุรุนานักเทพจีคุรปุรับ หรือชื่ออื่น ๆ เช่น ปรกาศอุตสัพแห่งคุรุนานัก และ คุรุนานักเทพจีชยันตี คือวันเฉลิมฉลองวันเกิดของคุรุซิกข์ท่านแรก คุรุนานักเทพ ศาสดาแรกของศาสนาซิกข์[1] ถือเป็นเทศกาลที่ชาวซิกข์และชุมชนศาสนาซิกข์ให้การเคารพบูชาสูงสุดเทศกาลหนึ่ง[2]
| คุรุนานักเทพจีคุรปุรับ | |
|---|---|
 ขบวนแห่เกี้ยวปัลกิ (Palki) ภายในตั้งคุรุครันถสาหิบ ในขบวนเทศกาลคุรุนานักคุรปุรับเมื่อปี ค.ศ. 2010 ที่เมืองปูเน รัฐมหาราษฏระ ประเทศอินเดีย | |
| ชื่อทางการ | คุรุนานักชยันตี |
| ชื่ออื่น | ปรกาศคุรุนานักเทพจี |
| จัดขึ้นโดย | ศาสนาซิกข์, สิกขิสิม และ นานักปันถิ |
| ความสำคัญ | ชาตกาลของคุรุนานักเทพจี |
| การถือปฏิบัติ | เทศกาลเฉลิมฉลอง |
| วันที่ | Kartik Purnima |
เทศกาลต่าง ๆ ในศาสนาซิกข์นั้นเกี่ยวข้องกับการครบรอบต่าง ๆ ของคุรุซิกข์ทั้ง 10 ท่าน ผู้มีส่วนสร้างความเชื่อซิกข์ให้เกิดเป็นรูปเป็นร่างขึ้น วันเกิดของคุรุซิกข์นั้นเรียกว่า “คุรปุรับ” ถือว่าเป็นโอกาสสำคัญที่จะเฉลิมฉลองและสวดภาวนากันในหมู่ซิกข์ คุรุนานัก ผู้ก่อตั้งศาสนาซิกข์ เกิดที่เมือง Rai-Bhoi-di Talwandi หรือในปัจจุบันตั้งอยู่ในคุรุนานกาสาหิบ อำเภอเศขูปุระ (Shekhupura District) ประเทศปากีสถาน[3] ในประเทศอินเดียกำหนดให้วันนี้เป็นวันหยุดในประเทศอินเดีย
ในภาอีพล ชนามสาขี (Bhai Bala Janamsakhi) ซึ่งเป็นที่ถกเถียงระบุว่าคุรุนานักเกิดในวันพระจันทร์เต็มดวง (ปุรนิมา) เดือนกติกตามปฏิทินจันทรคติอินเดีย[4] ชาวซิกข์เฉลิมฉลองคุรุนานักคุรปุรับในช่วงเดือนพฤศจิกายนด้วยเกตุที่กล่าวข้างต้น และปฏิบัติอย่างฝังแน่นในธรรมเนียมปฏิบัติซิกข์[1][5] อย่างไรก็ตามมีนักวิชาการและหน่วยงานบางส่วนเชื่อว่าวันเกิดของคุรุนานักควรจะเฉลิมฉลองในเทศกาลไวสาขี ซึ่งตรงกับวันที่ 14 เมษายน ตามปฏิทินนานักศาหิดั้งเดิม ซึ่งระบุไว้โดยศรีอกาลตัขต์ในปี 2003 อย่างไรก็ตามผู้คนและองค์กรจำนวนมากยังคงฉลองตามธรรมเนียมในวันพระจันทร์เต็มดวง (ปุรนิมา) ของเดือนการติก ตามประสงค์ของสันตะซิกข์หลายองค์[6]
เทศกาล
การเฉลิมฉลองโดยทั่วไปเหมือนกันหมดในชาวซิกข์ อาจมีเพลงสวดที่แตกต่างกันไป การเฉลิมฉลองมักเริ่มด้วย “ปรภัตเผริส“ (Prabhat Pheris) ซึ่งคือพิธีช่วงเช้าตรู่ จัดที่คุรุทวาราและขยายไปยังชุมชนโดยรอบขับร้องเพลงสวด โดยทั่วไปแล้วสองวันก่อนวันงานจะมีการ “อขันตปาถะ“ (Akhand Path) คือการอ่านคัมภีร์ศรีคุรุครันถสาหิบ ต่อเนื่องยาว 48 ชั่วโมงในคุรุทวารา
หนึ่งวันก่อนวันงานจะมีพิธีที่เรียกว่า “นครกิรตัน” (Nagarkirtan) [7] นำโดยปัญจปียาร์ (Panj Pyara)[8][9] เป็นผู้นำขบวนถือธงซิกข์ (ธงนิศานสาหิบ; Nishan Sahib) และแห่เกี้ยว (ปัลกิ; Palki) ที่ภายในตั้งคุรุครันถสาหิบ ตามด้วยขบวนนักขับร้องบทสวด[9] และศาสนิกชนร้องคอรัส ในขบวนยังมีวงเครื่องทองเหลือง และกลุ่ม “คัตกา” (Gatka) แสดงดาบ ศิลปะการป้องกันตัว และจำลองการทำศึกโดยใช้อาวุธแบบดั้งเดิม[8][7] ขบวนนี้มักแห่ไปตามถนนของเมือง ทางเดินที่ผ่านจะคลุมด้วยป้ายต่าง ๆ ประตูก็จะประดับด้วยธงและดอกไม้เพื่อเฉลิมฉลองโอกาสพิเศษนี้[8]
ในวันงานคุรปุรับ การเฉลิมฉลองเริ่มแต่เช้าตรู่ ราวตี 4-5[7][8] เวลาซึ่งเรียกว่าเป็นช่วง “อมฤตเวลา” (Amrit Vela) โดยเริ่มจากการขับร้องบทสวดตอนเช้า (อสา-กี-วาร์; Asaa-Ki-Vaar)[7][8] ตามด้วยรูปแบบต่าง ๆ ของ “กฐา” (Katha[7]; การนำคัมภีร์ออกมาแสดง) และ “กีรตัน” (Kirtan; บทสวดจากคัมภีร์) เพื่อสรรเสริญคุรุศาสดา[8] หลังจากนั้นจะมีการจัดอาหารมื้อกลางวันอย่างพิเศษให้กับชุมชนภายในลังเกอร์ (Langar) ในคุรุทวาราโดยจิตอาสา ภายใต้แนวคิดที่ว่าทุกคน ทุกเพศ ทุกชนชั้นวรรณะ[10] ควรจะได้รับอาหารด้วยจิตวิญญานของเสวา (Seva)