ยุทธการที่แม่น้ำกราไนคัส
ยุทธการที่แม่น้ำกราไนคัส เกิดขึ้นในเดือนพฤษภาคม 334 ปีก่อนคริสตกาล เป็นการสู้รบระหว่างพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชแห่งราชอาณาจักรมาเกโดนีอากับเซแทร็ปของจักรวรรดิอะคีเมนิด ยุทธการครั้งนี้เป็นส่วนหนึ่งของสงครามพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช สนามรบอยู่ที่ริมฝั่งแม่น้ำบิกาชายี ประเทศตุรกีในปัจจุบัน
| ยุทธการที่แม่น้ำกราไนคัส | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ส่วนหนึ่งของ สงครามพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช | |||||||||
 ยุทธการที่แม่น้ำกราไนคัส โดยชาลส์ เลอ บรัน | |||||||||
| |||||||||
| คู่สงคราม | |||||||||
 ราชอาณาจักรมาเกโดนีอาสันนิบาตคอรินธ์ |  จักรวรรดิอะคีเมนิดดินแดนเซแทร็ปในอานาโตเลีย | ||||||||
| ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ | |||||||||
| อเล็กซานเดอร์มหาราช พาร์มีเนียน เฮฟีสเทียน | สปิทริดาเตส † โรซาเซส † เมมนอน | ||||||||
| กำลัง | |||||||||
| ทหารราบ 32,000 คน ทหารม้า 5,100 คน รวม: 37,100 คน | ทหารม้า 10,000–20,000 คน[1][2] 5,000–20,000 ฮอปไลต์กรีก[1][2] รวม: 20,000–40,000 คน | ||||||||
| ความสูญเสีย | |||||||||
| เสียชีวิต 300–400 คน[3] บาดเจ็บ 1,150–4,200 คน[3] | ทหารราบเสียชีวิต 3,000 คน[4] ทหารม้าเสียชีวิต 1,000 คน[4] ถูกจับ 2,000 คน[4] | ||||||||
หลังการสวรรคตของพีลิปโปสที่ 2 แห่งมาเกโดนีอา ได้เกิดความปั่นป่วนทั่วราชอาณาจักรมาเกโดนีอา พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช กษัตริย์องค์ต่อมาได้ทำการปราบปรามกบฏต่าง ๆ ในปี 334 ก่อนคริสตกาล พระองค์ยกทัพข้ามช่องแคบเฮลเลสปอนต์ (ช่องแคบดาร์ดะเนลส์ในปัจจุบัน) เพื่อทำศึกกับจักรวรรดิอะคีเมนิด ในขณะเดียวกันทัพเปอร์เซียได้รวมพลที่เมืองซีเลีย เมมนอน ผู้บัญชาการชาวกรีกของฝ่ายเปอร์เซียเสนอให้ใช้วิธีสกอชท์เอิร์ธเพื่อตัดเสบียงทัพมาซิดอน แต่เซแทร็ปเปอร์เซียหลายคนปฏิเสธแล้วเลือกยกทัพไปที่แม่น้ำกราไนคัสเพื่อสกัดทัพมาซิดอนไม่ให้เข้าสู่อานาโตเลีย[5] ตามบันทึกของแอร์เรียน นักประวัติศาสตร์ชาวกรีก ทั้งสองฝ่ายประจัญหน้ากันในวันที่ 3 ของเดือนพฤษภาคม อเล็กซานเดอร์จัดทัพให้ทหารราบหนักอยู่ตรงกลาง โดยพระองค์คุมกองทหารม้าฝั่งขวาและแม่ทัพพาร์มีเนียนคุมฝั่งซ้าย ด้านทัพเปอร์เซียจัดทัพให้ทหารม้าอยู่ด้านหน้า โดยมีทหารรับจ้างชาวกรีกอยู่ด้านหลัง[6]
การสู้รบเริ่มขึ้นเมื่ออเล็กซานเดอร์นำทหารม้าข้ามแม่น้ำ โดยทัพเปอร์เซียตอบโต้ด้วยธนูและหอกซัด การต่อสู้เปลี่ยนเป็นการรบระยะประชิดเมื่อทัพมาซิดอนขึ้นฝั่ง ไดโอโดรัส ซิคัวรัสบันทึกว่าอเล็กซานเดอร์ฆ่าโรซาเซส แม่ทัพเปอร์เซียหลังถูกโรซาเซสใช้ดาบฟันเข้าที่ศีรษะจนหมวกแตก[7] ฝ่ายเปอร์เซียตัดสินใจถอนทัพหลังทหารม้าและทหารราบมาซิดอนที่จัดเป็นรูปขบวนแฟแลงซ์บุกผ่านทหารม้าฝ่ายตนแล้วเข้าโจมตีทหารรับจ้างกรีกที่อยู่ด้านหลัง หลังฝ่ายเปอร์เซียถอนทัพ ทหารรับจ้างกรีกพยายามเจรจากับอเล็กซานเดอร์แต่ไม่สำเร็จ ทหารส่วนใหญ่ถูกฆ่าและส่งไปเป็นทาสในมาเกโดนีอา[8]
หลังยุทธการครั้งนี้ อเล็กซานเดอร์เดินทัพผ่านอานาโตเลียโดยมีการต่อต้านเพียงเล็กน้อย พระองค์ยึดไมเลตัสและแฮลิคาร์แนสซัส ก่อนจะปะทะกับทัพเปอร์เซียที่นำโดยพระเจ้าดาไรอัสที่ 3 ในยุทธการที่อิสซัสในปีต่อมา
