องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก

จัดตั้งขึ้นโดยพระราชบัญญัติองค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก พ.ศ. 2491^[1] โดยพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรทรงโปรดเกล้าฯ รับ อผศ. เข้ามาอยู่ในพระบรมราชูปถัมภ์ ต่อมาได้มีการปรับปรุงโดยพระราชบัญญัติองค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก พ.ศ. 2510 และปรับปรุงอีกครั้งโดยพระราชบัญญัติองค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก พ.ศ. 2560

อผศ. จัดแบ่งส่วนงานเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนกลาง และส่วนภูมิภาค

ส่วนกลาง

เป็นส่วนอำนวยการทั่วไปในการดำเนินงานของทั้งส่วนกลางและส่วนภูมิภาค สำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ตรงข้ามโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า ถนนราชวิถี แขวงทุ่งพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร ทำหน้าที่ให้การสงเคราะห์แก่ทหารผ่านศึก ครอบครัวทหารผ่านศึก และทหารนอกประจำการ ที่มีภูมิลำเนาอยู่ในกรุงเทพมหานครและจังหวัดใกล้เคียง คือ นนทบุรี ปทุมธานี สมุทรปราการ สมุทรสาคร และนครปฐม โดยจัดแบ่งส่วนงาน ดังนี้

1. สำนักผู้อำนวยการองค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก
2. สำนักงานเลขานุการ ประกอบด้วย กองกลาง กองกฎหมาย และกองการประชุมและพิธีการ
3. ฝ่ายนโยบายและแผน ประกอบด้วย กองกำลังพล กองประชาสัมพันธ์ กองแผนและวิชาการ ศูนย์กรรมวิธีข้อมูล และศูนย์สนับสนุนการฝึกอบรมองค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก
4. ฝ่ายปลัดบัญชี ประกอบด้วย กองการเงิน กองบัญชี และกองบริหารและควบคุม
5. ฝ่ายส่งกำลังบำรุง ประกอบด้วย กองบริการ กองการพัสดุ และกองก่อสร้าง
6. ฝ่ายสวัสดิการสงเคราะห์ ประกอบด้วย กองสวัสดิการ กองทุนสงเคราะห์ กองการฌาปนกิจสงเคราะห์ และศูนย์บัตรประจำตัว
7. ฝ่ายอาชีวสงเคราะห์ ประกอบด้วย กองอาชีพ และกองนิคมเกษตรกรรม
8. กองตรวจสอบภายใน
9. โรงพยาบาลทหารผ่านศึก ประกอบด้วย กองคลัง กองกลาง กองบริการ กองเวชศาสตร์ชันสูตร กองเวชศาสตร์ฟื้นฟูและออร์โธปิดิคส์ กองอายุรกรรม กองศัลยกรรม กองทันตกรรม กองเภสัชกรรม และกองการพยาบาล

ส่วนภูมิภาค

เป็นสำนักงานสาขา 24 หน่วย ทำหน้าที่ในการสงเคราะห์แก่ทหารผ่านศึก ครอบครัวทหารผ่านศึก และทหารนอกประจำการ ที่มีภูมิลำเนาตามจังหวัดต่าง ๆ ในส่วนภูมิภาคทั่วประเทศ เพื่อให้ได้รับการสงเคราะห์โดยสะดวกทั่วถึงกัน เรียกชื่อว่า “สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขต” โดยตั้งอยู่ในจังหวัดใดก็ใช้ชื่อจังหวัดนั้นเรียกต่อท้าย ทุกเขตจะมีฐานะเท่ากันและขึ้นตรงต่อผู้อำนวยการ ดังนี้^[2]

1. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตลพบุรี
2. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตสุพรรณบุรี
3. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตราชบุรี
4. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตปราจีนบุรี
5. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตชลบุรี
6. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตจันทบุรี
7. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตนครราชสีมา
8. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตสุรินทร์
9. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตอุบลราชธานี
10. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตขอนแก่น
11. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตอุดรธานี
12. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตสกลนคร
13. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตนครสวรรค์
14. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตพิษณุโลก
15. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตตาก
16. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตน่าน
17. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตลำปาง
18. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตเชียงราย
19. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตเชียงใหม่
20. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตชุมพร
21. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตนครศรีธรรมราช
22. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตสงขลา
23. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตปัตตานี
24. สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตกระบี่

อผศ. ให้การสงเคราะห์ประเภทต่าง ๆ ดังต่อไปนี้

• การสงเคราะห์ด้านสวัสดิการ
• การสงเคราะห์ด้านอาชีพ
• การสงเคราะห์ด้านนิคมเกษตรกรรม
• การสงเคราะห์ด้านการให้สินเชื่อ
• การสงเคราะห์ด้านการรักษาพยาบาล
• การสงเคราะห์ประเภทส่งเสริมสิทธิและเกียรติ

หน่วยงานกิจการพิเศษคือหน่วยงานที่ตั้งขึ้นตามมติสภาทหารผ่านศึก เพื่อหารายได้มาสมทบงบประมาณขององค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกที่ได้รับจากกระทรวงกลาโหม ปัจจุบันมี 7 หน่วยงาน ประกอบด้วย^[3]

• 

  สำนักงานกิจการศาลหลักเมือง
• สำนักงานกิจการการเกษตรการอุตสาหกรรมและการบริการ
• สำนักงานกิจการโรงพิมพ์
• สำนักงานรักษาความปลอดภัย
• สำนักงานกิจการโรงงานในอารักษ์^[5]
• สำนักงานจัดจำหน่ายสลากกินแบ่งและบุหรี่
• สำนักงานกิจการพลังงาน

• วันทหารผ่านศึก

• องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกในพระบรมราชูปถัมภ์ เก็บถาวร 2010-11-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน